Eliza Orzeszkowa O powieściach T.T. Jeża z rzutem oka na powieść w ogóle Czym jest powieść? należy do dziedziny artyzmu należy do dziedziny wiedzy, gł. filozofii Trudno ją więc tworzyć, ale za to zaspokaja największe władze umysłu: wyo...
Feliks Ehrenfeucht O prawdzie w literaturze Mówi o nowej literaturze, o jej charakterze i celu jako pożytku ogólnym. Domeną życia ludzkiego jest postęp, a myśl - istota człowieczeństwa - jest motorem tego postępu. Myśl jest matką wiedzy, wiedza matką postępu - więc człowiek jest przyczyną i twórcą...
Bolesław Prus „Ogniem i mieczem” - powieść z lat dawnych Henryka Sienkiewicza Ogniem i mieczem, drukowane w „Słowie” i „Czasie”, wzbudziło ogromne zainteresowanie. Różnica w sądach polegała na tym, że jedni uważali je za arcydzieło chwili, i...
Eliza Orzeszkowa Powieść a nowela Początki powieści to czasy Satyrikona Titusa Petroniusza i Osła złotego Lucjusza Apulejusza, a jej źródła tkwią w bajkach ludowych. Nowela jest młodsza, bo zaczęła się w XIV wieku Decameronem Boccaccia. ...
Franciszek Krupiński Romantyzm i jego skutki W romantyzmie piękno było celem samym w sobie, sztuka nie miała uszlachetniać społeczeństwa, lecz przyczyniać się do rozwoju idei bezwzględnej. Jeśli oddziaływała na społ., to tylko pośrednio. Dziś celem sztuki jest rozwój ludzkości. Nie wypływa ona z j...
Bolesław Prus Słówko o krytyce pozytywnej Artykuł jest odpowiedzią na zarzuty Świętochowskiego, który nazywany jest tu „p. Ś.” II. Humor jest wywoływany przez niespodzianki „niewinne”, czyli takie, które nas nie bolą. Rzeczy zabawne można...
Antoni Pilecki Społeczne znaczenie poezji i współczesne jej stanowisko Polska poezja wydała trzech wieszczów: Mickiewicz, Słowacki, Krasiński. Są oni prawdziwymi dziećmi swego wieku. Ich następcy są już słabsi, ale wciąż na wysokim poziomie: Teof...
Feliks Bogacki Tło powieści wobec tła życia Praca (wg Milla) broni od znudzenia, jest źródłem bogactw i zasobów. Są jednak ludzie, którzy nie pracując żyją lepiej od pracujących ciężko - takich sławi powieść, bo takich lubi estetyka. Gdyby żyć estetycznie, chodzilibyśmy bosi, nadzy i głodni. Powie...
"Wielki Świat Capowic" Jan Lam Jan Lam, urodzony w 1838 roku w Stanisławowie, pochodził z urzędniczej rodziny niemieckiej. Swą przynależność narodową oraz język ojczysty wybrał sam. Potwierdził ten wybór udziałem w powstaniu 1863 roku, za co zapłacił więzieniem austryjackim. Popularność z...
Antoni Sygietyński Współczesna powieść we Francji. G. Flaubert (1821 - 1880) Flaubert to „Normand” - z dziką powierzchownością, zamiłowaniem do przygód i pogardą życia. Wychowywał się...
