Feliks Ehrenfeucht O prawdzie w literaturze
Mówi o nowej literaturze, o jej charakterze i celu jako pożytku ogólnym.
Domeną życia ludzkiego jest postęp, a myśl - istota człowieczeństwa - jest motorem tego postępu. Myśl jest matką wiedzy, wiedza matką postępu - więc człowiek jest przyczyną i twórcą postępu. Celem jest dobro ludzkości. Osiąga się je za pomocą trzech czynników moralnych - myśli, uczucia i woli.
Wybitne jednostki kreślą nowe tory postępu. Zwroty są dowodem postępu.
Postęp jest szybszy tam, gdzie nie ma fanatyzmu i zapleśniałych przesądów, egoizmu i ciasnoty umysłów. W innym przypadku działa powoli, ale działa, bo obejmuje wszystkie dziedziny życia.
Stopień cywilizacji, rozwój intelektualny i moralny można poznać przez literaturę czyli to, co jest pisane w duchu postępu, dla kształcenia, rozwoju myśli i ducha, rozwoju moralno-społecznego.
Pojedynczy utwór nosi cechy wszystkich utworów autora:
pisarz to: literat, autor prac naukowych, społecznych, obyczajowych, ekonomista, filolog, prawnik, historyk, badacz przyrody, estetyk, poeta, powieściopisarz, dramaturg
pisarze kroczą pewną drogą na podst. zdobytej wiedzy, zamiłowań, wzorów, doświadczeń życiowych, prób zrozumienia potrzeb czasu i ludzkości; pomaga im talent
każdy autor ma swoją specjalność, odrębność, kierunek, który kształtuje temat jego dzieł, bohaterów i styl na te podstawie zawsze można rozpoznać autora i jego epokę
Stosunek między pracami jednego autora a dziełami grupy pisarzy określonego gatunku:
działają na nich te same warunki i wpływy zewnętrzne, tworzą pewien rodzaj podobieństwa, wspólny kierunek ich prac
ta grupa pisarzy, którą objęty jest pojedynczy autor, to inaczej szkoła
różnice intelektualne i różnice talentu sprawiają, że ich dzieła będą zróżnicowane
szkołę przygotowuje czas, ogólne pojęcia, obyczaje, życie, a tworzy ją wyższa myśl, geniusz, wybitny obserwator i talent pisarski, wokół którego skupiają się inni
przykład: Krasicki i Naruszewicz (satyrycy, wysoko wykształceni, pojęcia, czas i zepsucie obyczajowe nadały im wspólny kierunek; Krasicki miał większy talent, Naruszewicz miał siłę pióra, rozumiał i miłował naukę)
przykład: Mickiewicz i Odyniec, Korsak, Chodźko, Gorecki, Massalski i in.
Co jest celem literatury?
oczywiście pożytek i piękno
życie to walka o byt - walka pobudza do działania - działanie wyrabia siłę; siła jest moralna (siła myśli - ma prowadzić badania dla ulżenia ludzkości) lub materialna
literatura piękna ma się opiekować życiem, bo ono jest pięknem
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)