Thomas Hobbes (1588-1679) 1. OGÓLNE POGLĄDY FILOZOFICZNE cel i natura filozofii Hobbes podkreślał praktyczny wymiar filozofii. Użyteczna jest nie tylko filozofia naturalna, ale także moralna i polityczna. W nauce i polityce wiedza jest „gwoli mocy”, co nie znaczy, że wszelka wiedza jest wiedzą fi...
John Locke (1632-1704) 1. EMPIRYZM atak na idee wrodzone Z myślą o oczyszczeniu pola przed położeniem empirystycznego fundamentu wiedzy Locke rozprawia się na początku z teorią idei wrodzonych. Rozpoczyna od odrzucenia argumentu z powszechnej zgody (której zresztą nie ma). Natywiści mogli odpowia...
problemy etyki oświecenia W pierwszej połowie XVIII wieku pojawiła się grupa moralistów, przeciwstawiająca się zarówno rozumieniu człowieka jako istoty z gruntu egoistycznej (Hobbes), jak również autorytarnym koncepcjom prawa moralnego i obowiązków moralnych (Locke). Utrzymywali więc, że człowiek j...
George Berkeley (1685-1753) 1. WSTĘP duch myśli Berkeleya Berkeley był przekonany, że jego pogląd o nieistnieniu materii odpowiada przekonaniom zdroworozsądkowym i anty-metafizycznym. O ile można się zgodzić na pierwszy człon powyższej koniunkcji (esse est percipi), o tyle nie da się od filozofii...
David Hume (1711-1776) 1. nauka o naturze ludzkiej Natura ludzka jest ośrodkiem wszystkich nauk, więc sprawą podstawowej wagi jest rozwinięcie nauki o człowieku. Podstawą tej nauki, z kolei, może być tylko
oświecenie francuskie Dwie ważne cechy charakteryzujące filozofów francuskiego oświecenia to, w dużym skrócie: zrozumienie błędności przypuszczenia, jakoby istniała jedna, idealna metoda badawcza, oraz zdecydowane próby oddzielenia etyki od metafizyki i teologii. Charles de Secondat, baron de la B...
Jean Jacques Rousseau (1712-1778) zło cywilizacji Rousseau, opisując negatywny wpływ cywilizacji na człowieka, dokonał uogólnienia własnych doświadczeń paryskich. Posunął się do tego, że winą za ten stan rzeczy obarczył rozwój nauk ...
oświecenie niemieckie - Christian Wolff (1679-1754) Wolff był racjonalistą - stworzył kompletny system filozofii, który obejmował metafizykę i naturalną teologię. Kładł nacisk na praktyczny cel filozofii, ale charakterystyczną cechą jego f...
Giambattista Vico (1688-1744) rola Opatrzności i człowieka w kształtowaniu historii Głównym zamiarem Vica w „Nauce Nowej” było ustalenie stosunku, jaki zachodzi pomiędzy „historią świętą” a „historią świecką”. Autor uważał, że dla myśli...
Johann Gottlieb Fichte (1762-1814) 1. TEORIA WIEDZY podstawowa zasada filozofii Filozofia jest nauką: stanowi zespół twierdzeń, które tworzą systematyczną całość tego rodzaju, że w obrębie logicznego porządku każde z nich zajmuje właściwe mu miejsce. Istnieje w niej, jak w każdej nauce, jedna zas...
