To tylko jedna z 8 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
John Locke (1632-1704)
1. EMPIRYZM
atak na idee wrodzone
Z myślą o oczyszczeniu pola przed położeniem empirystycznego fundamentu wiedzy Locke rozprawia się na początku z teorią idei wrodzonych. Rozpoczyna od odrzucenia argumentu z powszechnej zgody (której zresztą nie ma). Natywiści mogli odpowiadać na to, że dla uświadomienia sobie obecności idei wrodzonych należy osiągnąć pewien wiek i przyswoić sobie uprzednio pewne idee. Locke na to, że skoro potrzebujemy pewnych idei, żeby umożliwić sądy uznawane za wrodzone, to w istocie należy odmówić im bycia wrodzonymi. Wprowadzanie idei wrodzonych niczego nie wyjaśnia i nie wprowadza nic nowego.
zasada empiryzmu
Wszelkie idee biorą się w umyśle z doświadczenia. Na nim oparta jest cała nasza wiedza. Na doświadczenie składają się zaś dwie rzeczy: wrażenia zmysłowe i refleksja - postrzeganie czynności własnego umysłu.
2. IDEE
idee proste i złożone
Locke wyróżnia dwa rodzaje idei: proste i złożone. Idee proste są przez umysł tylko pasywnie odbierane, podczas gdy przy tworzeniu idei złożonych umysł wykazuje znaczną aktywność. Wśród idei prostych wyróżnia Locke „idee jednego zmysłu”, które dochodzą do podmiotu za pośrednictwem jednego tylko zmysłu. Obok nich są i idee przestrzeni, kształtu, spoczynku i ruchu, które otrzymujemy za pośrednictwem więcej niż jednego zmysłu. Oprócz tych dwóch grup prostych idei wrażeń są istnieją też proste idee refleksji: postrzeganie (myślenie) i pożądanie (chcenie). Wreszcie, wyróżnić należy jeszcze proste idee, które dostają się do duszy drogami doznawania zmysłowego i refleksji: przyjemność i przykrość, władzę, istnienie, jedność. W ten sposób uzyskujemy cztery grupy idei prostych, których wspólną cechą jest to, że uzyskiwane są przez umysł w sposób bierny. Gdy umysł posiądzie już ideę prostą, nie może jej mocą swojej woli zmienić, zniszczyć ani zastąpić inną ideą.
Umysł może natomiast czynnie tworzyć idee złożone, używając idei prostych jako budulca. Nie musi przy tym ograniczać się do doświadczenia, lecz może wedle swojej woli łączyć dane pochodzące z różnych idei prostych. Locke komplikuje jednak sprawę, przedstawiając dwie różne klasyfikacje idei złożonych.
(…)
… oraz ich wzajemnego stosunku jesteśmy w stanie dojść do oczywistych zasad moralnych, z tych zaś możemy wywnioskować szczegółowe reguły.
stan natury i naturalne prawo moralne
Locke twierdził, że w stanie natury ludzie obdarzeni są przyrodzoną wolnością i równością. Podobnie jak Hobbes, wychodzi więc Locke od stanu naturalnego, w którym ludzie pozostają, dopóki na mocy własnej zgody nie zostaną członkami jakiegoś…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)