Nowożytność i empiryzm

Filozofia wykład, 07.01.2013
28 stycznia - przedtermin
8 lutego 16.30 - egzamin I termin
5 lutego - egzamin ekonomia I termin
29 stycznia - socjologia I termin
Nowożytność :
Ojciec filozofii - Kartezjusz. Wiek XVII jest epoka sceptyczną, Kartezjusz szuka fundamentu wiedzy pewnej, w która nie da się zwątpić. Na taki fundament nie nadaje się wiedza zmyslowa, empiryczna. Pojawia się wiele wątpliwość, lacznie ze złośliwym demonem. Kim jest „ ja” u Kartezjusza? Jest to jaźń mysląca. „ja” o istnieniu swojej reki, czy mozgu dowiaduje się za pomoca zmysłu. Na fundamencie, którego szuka chce zbuowac gmach wiedzy pewnej. PRZEPROWAdził dowody na istnienie Boga i swiata zewnętrznego. Na podstawie tego, ze istniej JA myślące możemy wykazac, ze istnieje Bóg i wtedy jesteśmy w stanie wykazac, ze istnieje swiat zewnętrzny. Bóg u Kartezjusza : jego zdaniem w umyśle mamy wrodzoną ideę Boga, przyszliśmy z nia na swiat, każdy ma ją w umysle. Jest to idea Boga doskonalego, nieskonczenie dobrego. Kartezjusz mowi, ze nasza jazn, umysl, jest niedoskonaly. Niedoskonala jazn nie mogla sama stworzyc idei istoty doskonalej. Idea ta jest w naszym umysle, ale jazn nie mogla jej stworzyć - czyli Bog istnieje. Skoro Bog jest istota doskonala, nieskonczenie dobra to nie łudzi nas, nie jest złośliwym demonem. Wiedza o swiecie zewnętrznym jest nieodparta. Skoro mamy taka wiedza, stworca nie jest złośliwym demonem - należy tej wiedzy zaufac wiec możemy uznac, ze swiat zewnętrzny istnieje. Kartezjusz jest jednym ze stwórców nowożytnej nauki ( wiedzy fizycznej o swiecie). Dokonal podzialu substancji na substancje myslące i rozciągłe. MY jesteśmy jaźniami myślącymi. Oprócz jaźni myślących są wokół nas materialne rzeczy. Te dwie substancje radykalnie się od siebie różnią, ponieważ mają dwie główne, wykluczające się właściwości. Cechą jaźni jest myślenie, cechą rzeczy jest rozciągłość. Co to jest rozciągłość ? Zajmowanie jakiegoś miejsca w przestrzeni. Chce on znaleźć cechę, która jest wspólna wszystkim rzeczom. Jaka jest ich wspolna cecha? To, że zajmują one jakieś miejsce w przestrzeni. Kartezjusz usuwa z przyrody całą duchowość. Odtąd, kiedy usuniemy wszystkie cele, możemy traktowac cala przyrode jako kawałki materii poruszające się w przyrodzie. Możemy wówczas zacząc uprawiać naukę o przyrodzie (fizykę). Jaźń myślące to MY, ale nie rozciągła. Jaźń nie zajmuje miejsca w przestrzeni. Jaźń to coś całkiem róznego od rzeczy, przysługuje ona tylko myśleniu. Świat składa się w dwóch radykalnie różnych substancji ( dualizm) - jaźń i rzecz. Dualizm będzie cechował cała nowożytność. Nie da się ukryć, ze w takim tworze jak człowiek wystepuje interakcja umysłu z cialem - gdzies w umysle pojawia się polecenie podnies reke, reka zostaje podniesiona - jest związek. Jak się ukłuje w palec, czuje bol - jest on umiejscowiony w umysle, nie w palcu. Jak maja na siebie oddziaływać tak radykalnie dwie rozne substancje? Jaźń z ciałem łączy się w szyszynce.

(…)

… bog i swiat zewnętrzny dowodze dopiero na podstawie wlasnego istnienia. Wynika z tego , że skoro natura jest zupełnie od nas różna, naszym zadaniem jest stworzyć naukę, po to, aby nad nią panować (aby służyła naszym potrzebom). Natywizm(?) -przekonanie, że istnieją idee wrodzone, czyli nie potrzebujmy doświadczenia aby wiedzieć o niektórych rzeczach. Oprócz Boga posiadamy również wrodzoną ideę jaźni i ideę substancji.
Wiek XVIII - panuje tutaj empiryzm ( brytyjski)
John Locke ( właściwy twórca), George Berkeley, David Hume. Empiryzm rodzi się jako reakcja na racjonalizm. O co im chodziło? Co cechuje racjonalistów XVII wiecznych? - Racjonalista twierdzi, że jest taka wiedza, którą rozum odkrywa samodzielnie, bez pomocy doświadczenia. Jest to wiedza najpewniejsza, wrodzona. Nie potrzebujmy…
… powoluje rzeczy do istnienia. Czyli stol jednak istnieje.
Niewielu podziela immaterializm Berkeley'a ( przedmioty istnieja, bo Bog na nie patrzy). Jeśli zgodzimy się ze stwierdzeniem, ze ufamy tylko tej wiedzy, która pochodzi z doświadczenia to jest problem. …
... zobacz całą notatkę