To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
George Berkeley (1685-1753)
1. WSTĘP
duch myśli Berkeleya
Berkeley był przekonany, że jego pogląd o nieistnieniu materii odpowiada przekonaniom zdroworozsądkowym i anty-metafizycznym. O ile można się zgodzić na pierwszy człon powyższej koniunkcji (esse est percipi), o tyle nie da się od filozofii Berkeleya odseparować niewątpliwie metafizycznej idei Boga.
Nie istnieje substancja materialna, która miałaby stanowić podstawę dla idei. Przedmioty materialne mogą być więc zredukowane do zespołów idei. Te zaś nie mogą istnieć samodzielnie, niezależnie od umysłu. Jest oczywiście różnica między ideami, które sami sobie tworzymy, a zwykłymi fenomenami. Fenomeny nie zależą ode mnie - musi podsuwać mi je Bóg. W ten sposób wiara w Boga staje się wymogiem zdrowego rozsądku, a krytyka substancji materialnej toruje drogę dla teizmu.
teoria widzenia
Zanim Berkeley zaprezentował swoją immaterialistyczną filozofię, poczynił pewne kroki, by przygotować ludzi na jej przyjęcie. Przy tej okazji zanalizował szereg problemów związanych z percepcją.
Berkeley przyjmuje pogląd, że samej odległości nie postrzegamy bezpośrednio - musi być nam więc podsuwana przez inną ideę, którą postrzegamy właśnie bezpośrednio. Filozof twierdzi, że chodzi tu o związek między różnymi wrażeniami a różnymi odległościami - wrażenia pełnią rolę idei pośredniczących w percepcji odległości.
Jeżeli chodzi o percepcję wielkości przedmiotów poznawalnych zmysłowo, to należy przede wszystkim wyróżnić dwa ich rodzaje: postrzegalne bezpośrednio (wzrokowo) i pośrednio (dotykowo). Jedna wielkość nie pozostaje w związku z drugą, choć wielkość wzrokowa może nam sugerować wielkość dotykową. Należy zauważyć, że bezpośrednimi przedmiotami wzroku są właściwie tylko światło i kolory - nie istnieją więc bezpośrednie przedmioty wspólne obu zmysłom. Dzięki powyższym rozważaniom Berkeley może bronić tezy, iż przedmioty wzrokowe („idee wzroku”) są znakami sugerującymi nam idee dotykowe.
2. IMMATERIALIZM
słowa i ich znaczenie
Dla Berkeleya bardzo ważne są: język i znaczenie słów. Język jest ubogi i ograniczony, dlatego istotna jest w filozofii analiza językowa. Przyczyną większości nieporozumień są nie same słowa, ale brak namysłu nad ich znaczeniem. Analiza pozwoli określić znaczenie słów niejasnych oraz ujawnić bezsensowność terminów pozbawionych znaczenia.
(…)
… idei, które powiadamiają mnie o istnieniu innych istot zdolnych do działania, które są podobne do mnie. W analogiczny sposób poznamy Boga.
Berkeley twierdzi, że esse duchów jest percipere - duch jest ze swojej istoty aktem postrzegania. Na znaczenie terminu „duch” składa się to, co chce, myśli i postrzega. Na gruncie nauki o niematerialnej i duchowej substancji wykazuje Berkeley nieśmiertelność duszy…
…, że fizyk zajmuje się odkrywaniem prawdziwych przyczyn sprawczych zjawisk. Według Berkeleya prawdziwymi przyczynami są przecież bezcielesne podmioty działające. Zjawiska są ideami, a idee nie mogą być przyczynami sprawczymi.
istnienie i natura Boga
Absurdem jest wywodzić istnienie Boga z Jego idei (w sensie technicznym), gdyż jej nie posiadamy - jest ona niemożliwa. Berkeley nie uznawał dowodu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)