Dynamika ruchów społecznych Ruchy społeczne rodzą się, rozwijają, odnoszą sukcesy lub porażki, ale w końcu rozpadają się i zanikają. Każdy ruch społeczny przechodzi, w krótszym lub dłuższym okresie, pewną „karieręʺ. Można w niej wyróżnić charakterystyczne stadia. Amerykański socjolog Neil Smelser s...
DZIAŁANIE LUDZKIE Nie przypadkiem, kiedy mówimy o aktywności ludzkiej w języku potocznym, przeważnie używamy słów, które wskazują na coś więcej niż ruchy fizyczne, niż proste zachowanie. Mówimy, że ktoś modli się, pracuje, kłania, uczy się, kłóci, walczy, ucieka, odpoczywa, maluje. Te słowa opisują...
Funkcje i geneza nierówności Nierówność społeczna jest zjawiskiem, które szczególnie mocno dotyka sfery ludzkich interesów i angażuje silne emocje. Dlatego refleksja na jej temat zamyka się bardzo często w ramach ideologii, czyli takich systemów myślowych, które ‐ jak pamiętamy ‐ są służebnic podpo...
Genealogia traumy kulturowej W medycynie, psychiatrii, psychoanalizie ‐ skąd zapożyczamy dla potrzeb socjologii kategorię traumy, pojęcie to bywa używane w sposób dwojaki. Czasami przez traumę rozumie się samo zdarzenie o szokującym, wstrząsowym charakterze:
Globalizacja kultury Pierwsze obserwacje na temat globalizacji kultury znajdujemy w pracach antropologów społecznych, np. Bronisława Malinowskiego (1884‐1942) i A. R. Radcliffe‐Browna (1881‐1955), którzy w toku badań terenowych na wyspach...
Globalizacja W naszej analizie, którą rozpoczęliśmy od najmniejszego i najprostszego elementu życia społecznego ‐ pojedynczego działania ludzkiego, doszliśmy na piętro najwyższe. W tym ostatnim rozdziale naszym przedmiotem jest społeczeństwo globalne, ludzkość po prostu, wszyscy razem mieszkańcy pl...
Grupy zorganizowane Musimy dokonać jeszcze jednego kroku na drodze ku coraz bardziej skomplikowanym całościom społecznym. Otóż kontakty i interakcje między członkami grupy, gdy stają się powtarzalne i regularne, mogą przerodzić się w regulowane normatywnie. Wtedy pojawiają się między członkami grup...
Historia jako realizacja i wytwarzanie podmiotowości Powiążmy obecnie obie centralne kategorie teorii. Po pierwsze, praktyka społeczno‐historyczna jest aktualizacją podmiotowości społeczeństwa, a podmiotowość jest potencjalną przesłanką praktyki. Ale po drugie, występuje także swoiste sprzężenie zw...
Idea podmiotowości w historii myśli Poszukiwanie czynników sprawczych wywołujących ważne dla ludzi zdarzenia społeczne wydaje się odwieczną i uniwersalną tendencją ludzkiego myślenia. W tym sensie problematyka podmiotowości jest obecna od zarania społeczeństwa ludzkiego. W toku długiej ewolucji ide...
Idea postępu społecznego Idea postępu jest jedną z najstarszych, najtrwalszych, najbardziej uniwersalnych idei, jakie stworzyła ludzkość. Ma z górą 2500 lat ‐ w wersji wyraźnie sformułowanej, wyartykułowanej, narodziła się, podobnie jak tyle innych treści naszej kultury, w starożytnej Grecji i Rzym...
