Globalizacja W naszej analizie, którą rozpoczęliśmy od najmniejszego i najprostszego elementu życia społecznego ‐ pojedynczego działania ludzkiego, doszliśmy na piętro najwyższe. W tym ostatnim rozdziale naszym przedmiotem jest społeczeństwo globalne, ludzkość po prostu, wszyscy razem mieszkańcy planety Ziemia. To jest oczywiście ostateczna granica analizy socjologicznej, dalej już pójść nie można. Stoimy tu wobec największego rozmiarami i najbardziej skomplikowanego obiektu społecznego, jaki można sobie wyobrazić. Filozofowie od czasów starożytnych posługiwali się ogólną kategorią ludzkości, poeci pisali, że „żaden człowiek nie jest samotną wyspąʺ, ideolodzy i politycy odwoływali się do solidarności ogólnoludzkiej, statystycy obliczali rozmiary ludzkiej populacji. Również klasyczni XIX‐wieczni socjologowie, od Comteʹa czy Spencera począwszy, postrzegali ewolucję czy rozwój społeczny jako proces, którego przedmiotem było społeczeństwo ludzkie jako całość. Także późniejsi socjologowie zdawali sobie sprawę z tego, że wszelkie fenomeny społeczne ‐ działania, grupy, instytucje, organizacje itp. ‐ istnieją nie w próżni, lecz w szerszym kontekście otaczających całości społecznych, w tym owej całości najbardziej pojemnej. Ale dopiero pod koniec XX wieku idea społeczeństwa globalnego i tendencji, która prowadzi do wytworzenia się takiego społeczeństwa ‐ procesu globalizacji ‐ stary się dominującymi wątkami teorii socjologicznej. Ukazują się niezliczone publikacje na ten temat, odbywa się mnóstwo konferencji, na dwóch ostatnich światowych kongresach socjologicznych ‐ w Bie‐lefeld w 1994 i w Montrealu w 1998 roku ‐ wśród tematów podejmowanych w paru tysiącach wygłaszanych tam referatów zdecydowanie najczęściej pojawiał się termin „globalizacjaʺ. Pojęcie globalizacji weszło do języka codziennego, nie ma dnia, by politycy, publicyści, dziennikarze nie odwoływali się do globalizacji albo jako źródła kłopotów współczesnego świata, albo przeciwnie ‐ jako szansy na ich przezwyciężenie. Pojawiły się terminy pokrewne, metaforyczne, zabarwione humorystycznie lub pejoratywnie, które robią wielką karierę w myśleniu potocznym: macdonaldyzacja, coca‐colizacja, amerykanizacja, westernizacja, imperializm kulturowy. Na przełomie stuleci ujawniła się w gwałtownych protestach w Seattle, Waszyngtonie, Pradze, Davos, Genui nowa fala radykalnych ruchów społecznych skierowanych przeciwko globalizacji. Wszystko to nie jest sprawą mody intelektualnej, mistyfikacji ideologicznych czy nastrojów społecznych, choć oczywiście i takie elementy można odnaleźć. U podstaw fascynacji globalizacja leży jednak realny proces społeczny związany z ekspansywnym rozwojem nowoczesnej formacji społecznej. Nowoczesność ‐ jak twierdzi Anthony Giddens ‐ z samej swojej istoty globalizuje się. Wybrane aspekty globalizacji jako zjawiska towarzyszącego późnej nowoczesności będą przedmiotem analizy w tym rozdziale.
(…)
…, oderwane od jakiegokolwiek konkretnego kraju czy państwa. Najbardziej oczywistym przykładem są wielkie korporacje przemysłowe, banki, firmy handlowe. Niektóre zachowują jeszcze symboliczny związek z krajem, z którego się wywodzą: Sony, Toyota, Microsoft, Boeing, inne istnieją już w czysto międzynarodowej przestrzeni: Coca‐Cola, McDonalds, Carrefour, General Motors, Citibank itp. Skala ich operacji…
…, krążą po świecie, spędzają sporo życia w hotelach, mają biura i mieszkania w wielu metropoliach, nie wysiadają z transkontynentalnych samolotów. Na wielkich lotniskach przygotowane są dla nich sale konferencyjne, by mogli się spotkać i załatwić interesy, nie jadąc w ogóle do miasta. Niedawno w związku z uruchomieniem nowej trasy lotniczej z Nowego Jorku do Tokio przez Biegun Północny, pojawił…
… w naszych czasach, w epoce nowoczesnej. Zobaczmy dla kontrastu nie tak dawne jeszcze przecież społeczeństwo tradycyjne. Stanowiło ono niezwykle zróżnicowany konglomerat, heterogeniczną, pluralistyczną mozaikę rozmaitych obiektów społecznych różnej skali. W wymiarze politycznym mieliśmy hordy, rody, plemiona, królestwa, imperia, aż po dominującą dopiero od kilku wieków formę państwa narodowego. W wymiarze…
…, Parlament Europejski) czy prawo jurysdykcji ponad sądami krajowymi (np. Trybunał ds. Zbrodni Przeciwko Ludzkości w Hadze czy Trybunał Praw Człowieka w Stras‐burgu). Typowo ponadnarodowy charakter mają tzw. nowe ruchy społeczne i wyłaniające się z nich trwalsze organizacje czy stowarzyszenia: np. ruch ekologiczny i Greenpeace, ruch praw człowieka i Amnesty International. W świecie mass mediów istnieją…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)