Teoria modernizacji Teoria modernizacji zyskuje szczególny rozgłos w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Jest odpowiedzią na doświadczenia historyczne związane z wyzwalaniem się i usamodzielnianiem dawniejszych krajów kolonialny...
Zmiany społeczne Dotychczas prowadziliśmy analizę funkcjonowania społeczeństwa ‐ procesów socjalizacji, kontroli społecznej, instytucjonalizacji, które toczą się w obrębie tej samej całości społecznej. Mówi się tu niekiedy o dynamice „w systemieʺ. Ale wiemy doskonale, że całe społeczeństwa ulegają ...
AUGUSTE COMTE (1798‐1857) Filozof francuski, który w swoim głównym, sześciotomowym dziele Cours de philosophie positive [Kurs filozofii pozytywnej] wydanym w latach 1830‐1842 podjął syntezę całej dotychczasowej wiedzy naukowej, postulując je...
AKTYWNOŚĆ CZŁOWIEKA Punktem wyjścia każdej nauki jest określenie jej przedmiotu, a następnie analiza tego przedmiotu, wyróżnienie składników, a zwłaszcza tych elementów, które mają charakter podstawowy, z których składają się wszystkie bardziej złożone całości. Co stanowi taki podstawowy element, m...
Anatomia interakcji społecznej Kontakt społeczny, przez swoją przelotność, chwilowość, ma na ogół nikłe konsekwencje. Ale może być tak, że stanowi tylko pierwszą rundę, otwierającą jakąś dłuższą sekwencję wzajemnie zorientowanych dzia...
Anatomia kultury Niezależnie od tego czy składniki kultury mają charakter normatywny, idealny czy materialny, wprowadza się ich rozróżnienie ze względu na stopień skomplikowania. Najmniejszy składnik kultury, można powiedzieć przenośnie „atom kulturowyʺ, określa się mianem elementu kultury lub rysu...
Czas jako aspekt zmiany społecznej Choć czas jest koniecznym wymiarem życia społecznego we wszelkich jego przejawach, to pojęcie czasu najbliżej wiąże się ze zmianami społecznymi. Jak pamiętamy z rozdziału dziewiętnastego, czas jest konstytutywnym, definicyjnym czynnikiem zmiany społecznej. Zmianę ...
Czas w społeczeństwie Dynamiczne ujęcie życia społecznego jako nieustannej aktywności ludzi, dokonujących się ciągle zmian i toczących się procesów nadaje dużą wagę zagadnieniu czasu. Czas jest w takim ujęciu niezbywalnym aspektem rzeczywistości społecznej. W odczuciu potocznym czas jest jakąś nieo...
Czynniki kultury zaufania Konfiguracja warunków strukturalnych może ukształtować kulturę zaufania lub nieufności tylko wtedy, gdy stanie się przedmiotem percepcji i odpowiedniej reakcji członków społeczeństwa. W społeczeństwie ludzkim żadne struktury nie oddziaływają same, bezpośrednio, lecz zawsze...
Dobra generujące nierówności społeczne Cóż to są cenione społecznie dobra? Ano takie, których ludzie pragną, które zaspokajają jakieś ich ważne potrzeby czy aspiracje, przynoszą im satysfakcje. A poza tym, których zdobycie nie jest całkowicie bezproblemowe, nie ma ich bowiem dość dla wszystkich chę...
