To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Teoria modernizacji Teoria modernizacji zyskuje szczególny rozgłos w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Jest odpowiedzią na doświadczenia historyczne związane z wyzwalaniem się i usamodzielnianiem dawniejszych krajów kolonialnych tzw. Trzeciego Świata. Stara się uchwycić prawidłowości tego procesu i wyprowadzić prognozy na przyszłość. Dziedzictwo ewolucjonizmu jest tu wyraźne w następujących tezach: a) kraje postkolonialne znajdują się na wczesnym etapie tej samej trajektorii rozwojowej, u kresu której znajdują się najwyżej rozwinięte państwa Europy Zachodniej i USA (teza rozwoju unilinearnego); b) rozwój przechodzi typowe stadia: od społeczeństwa tradycyjnego (w którym dominują tendencje zachowawcze, instytucje rodzinne, przypisane formy statusu społecznego, emocjonalny, pełen przesądów i fatalistyczny pogląd na świat), poprzez formy pośrednie, do społeczeństwa nowoczesnego (które charakteryzuje gotowość do zmiany, dominacja więzi zawodowych i pozarodzinnych, uzyskiwanie statusu społecznego przez własne osiągnięcia, innowacyjność, przedsiębiorczość, orientacja ku przyszłości, racjonalny pogląd na świat) (teza rozwoju kierunkowego); c) kraje Trzeciego Świata reprezentują społeczeństwo tradycyjne, są więc zapóźnione i muszą być podciągnięte do poziomu rozwiniętych państw zachodnich, których instytucje reprezentują postęp dziejowy (teza progresywizmu i etnocentryzmu); d) podstawowy mechanizm modernizacji to różnicowanie struktur i funkcji, z równoczesnym zapewnieniem integracji, koordynacji, „organicznegoʺ powiązania różnicujących się elementów (teza o dyferencjacji i integracji). Novum w stosunku do klasycznego ewolucjonizmu polega na tym, że modernizacja nie jest ujawnianiem się, stopniowym, spontanicznym realizowaniem wewnątrzspołecznych tendencji, lecz raczej procesem zamierzonym, sterowanym i stymulowanym z zewnątrz. Nowa sytuacja historyczna powoduje, że współistnieją ze sobą społeczeństwa wysoko rozwinięte i zacofane kraje postkolonialne. Świat dzieli się na centrum i peryferie. Wzorce nowoczesności istnieją realnie w cywilizacji Zachodu i stamtąd ulegają szerokiej dyfuzji. Wobec tego rozwój krajów postkolonialnych przybiera charakter egzogenny: a) jest naśladowaniem, doganianiem krajów przodujących; stamtąd płyną wizje, schematy, programy rozwoju, b) dokonuje się przy udziale krajów najbardziej rozwiniętych bądź pośrednio (przez powiązania ekonomiczne, kulturalne, polityczne, edukacyjne), bądź bezpośrednio (gdy same włączają się w politykę modernizacyjną swojej dawnej kolonii). W toku rozwoju „epicentra nowoczesnościʺ same ulegają zmianie; już dziś widać, jak z Europy Zachodniej i Ameryki Północnej przesuwają się do basenu Pacyfiku i Dalekiego Wschodu. Tak więc modernizację zdefiniować można jako zbliżanie się społeczeństwa w sposób
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)