AUGUSTE COMTE (1798‐1857) Filozof francuski, który w swoim głównym, sześciotomowym dziele Cours de philosophie positive [Kurs filozofii pozytywnej] wydanym w latach 1830‐1842 podjął syntezę całej dotychczasowej wiedzy naukowej, postulując jej rozszerzenie na obszar zjawisk związanych z życiem społecznym i inicjując nową dyscyplinę nauki ‐socjologię. Myślenie naukowe albo inaczej „pozytywneʺ było w jego ujęciu ukoronowaniem ewolucji myśli ludzkiej przechodzącej trzy stadia: teologiczne (gdy w wyjaśnieniach zjawisk ludzie odwołują się do sił nadprzyrodzonych czy istoty boskiej), metafizyczne (gdy wyjaśniają przez abstrakcyjne pojęcia i rozumową kontemplację) i wreszcie pozytywne (gdy formułują twierdzenia oparte na faktach i zależnościach współistnienia lub następstwa między faktami). Z kolei socjologia była dla Comteʹa ukoronowaniem hierarchii nauk, mogła powstać dopiero na bazie nauk wcześniejszych: matematyki, astronomii, chemii, fizyki, biologii. Zajmuje się bowiem przedmiotem o najwyższym stopniu złożoności. Świat przyrody i społeczeństwa stanowi jedność i dlatego także metoda socjologii musi opierać się na tych samych zasadach co metody nauk przyrodniczych. Socjologia musi naśladować wzorce metodologiczne nauk przyrodniczych, w szczególności musi opierać się na faktach i poza zaobserwowane fakty nie wychodzić. Głównym podejściem badawczym socjologii jest metoda porównawcza. A celem ‐ „rozumienie‐przewidywanie‐zapobieganieʺ, czyli formułowanie wyjaśnień, z których wyprowadzić można predykcje i zalecenia praktyczne. Szczególną racją istnienia socjologii jest dokonujący się w wyniku XVIII‐wiecznych rewolucji, a zwłaszcza Wielkiej Rewolucji Francuskiej, fundamentalny przełom społeczny: zastąpienie społeczeństwa tradycyjnego ‐ nowoczesnym, opartym na przemyśle, zurbanizowanym i republikańskim. Nowy system nie rozwinie się spontanicznie, wymaga racjonalnego kierowania, którego podstaw dostarczyć winna właśnie socjologia. Comte postrzegał społeczeństwo na podobieństwo skomplikowanego organizmu, czyli stosował analogię organianą. Budowę społeczeństwa albo inaczej ‐ anatomię badać winna „statyka społeczna ʺ , a jego funkcjonowanie i zmienność, czyli fizjologię ‐ „dynamika społeczna ʺ . Podstawowym składnikiem społeczeństwa są grupy społeczne, a wśród nich największą rolę odgrywa rodzina. Od Comte ʹ a pochodzi znane powiedzenie, że rodzina jest podstawową komórką społeczną. Społeczeństwo ulega nieustannemu procesowi rozwoju, a jego kierunek i etapy wskazuje wspomniane wcześniej „prawo trzech stadiów ʺ .
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)