To tylko jedna z 14 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Prawo rzymskie Podręcznik: Kolańczyk : Prawo rzymskie. Warszawa 2000 i późniejsze. Zerówka – początek maja Egzamin: 10 pytań : - 5 pytań z działów np. co to kodycyl, dla kogo ustanawiano kuratora - ósme pytanie obliczanie stopni pokrewieństwa (graficznie) - 2 ostatnie pytania obszerne Działy :Zobowiązania i prawo rzeczowe – nacisk 25.02.2012 1. PRAWO RZECZOWE Definicja - Rzecz (res) W rozumieniu Rzymian jest to jakiekolwiek dobro nawet niedostępne dla ludzkich zmysłów [ nie ma definicji, bo Rzymianie nie definiowali pojęć prawnych, byli praktykami, definicje w książkach są współczesne, nie są to źródłowe definicje]; W rozumieniu współczesności - materialna część przyrody, która ma byt samoistny i tworząca określone dobro. Podział rzeczy: 1) - res mancipi – rzeczy szczególnie dla Rzymian wartościowe : grunty italskie, niewolnicy, zwierzęta juczne i pociągowe oraz najstarsze służebności gruntów wiejskich - res nec nancini – wszystko pozostałe Podział jest ważny ze względu na sposób przenoszenia własności tych rzeczy. Żeby przenieść własność res mancipi trzeba było zastosować: – mancypację (mancipatio) – obecność co najmniej 5 świadków -wygłoszenie formułki lub – In iure cesio – obecność urzędników – aby przenieść rzecz res nec mancipi wystarczyła nieformalna tradycja. 2) - res corporales – rzeczy materialne (np. niewolnik, grunt, złoto) - res incorporales – rzeczy niematerialne – uprawnienia o charakterze majątkowym 3) - res mobiles - ruchomości (np. niewolnicy) - res inmobiles – nieruchomości i wszystko co z gruntem związane , przede wszystkim budynki 4) - rzeczy podzielne – możemy podzielić je bez uszczerbku na wartości tych rzeczy - rzeczy niepodzielne – nie możemy podzielić ich bez uszczerbku na wartości 5) - res In patrimonio – rzecz włączona do obrotu gospodarczego - res extra patrimonium – rzecz wyłączona z obrotu gospodarczego na podstawie prawa włoskiego, należały: a) divisi iuris - prawa boskiego - res religiosae – rzeczy poświęcone kultowi zmarłych: cmentarze, katakumby, - res sanctae – rzeczy oddane pod szczególną opiekę Bogu : mury i bramy miasta i znaki graniczne ; - res sacrae – rzeczy poświęcone kultowi boskiemu. b) lub humani iuris – na podstawie prawa ludzkiego - res publicae – rzeczy publiczne : place, łaźnie, stadiony, drogi, -res omnium communes – rzeczy służące do powszechnego użytku: woda, powietrze 6) - Genus - Rzeczy gatunkowe – rzecz mogła być określona ze względu na przynależność do gatunku . Rzeczy które się mierzy, liczy i waży. Były to rzeczy zamienne (te same rzeczy tej
(…)
… od ograniczonego
prawa na rzeczy cudzej (iura in re aliena).
Dzięki temu wyodrębniło się prawo własności jako – odrębne władztwo prawne osób nad
rzeczami (dominium, proprietas).
Rodzaje własności: - 4 rodzaje;
1. Własność kwirytarna –
- własność uznana i chroniona wg prawa cywilnego (ius civile),
- przysługiwała pełnoprawnym obywatelom Rzymu, których nazywano Kwirytami.
- Przedmiotem własności były zarówno rzeczy ruchome (szczególnie ważni
niewolnicy) jak i nieruchomości (ale tylko te położone w Italii).
- Własność kwirytarną na res mancipi można było przenieść tylko w drodze
mancipatio lub in iure cessio. Na res nec mancipi wystarczyła nieformalna tradycja.
Jeśli nie zachowano mancypacji lub innych to będzie właścicielem bonitarnym.
- niektóre ważne uprawnienia należały wyłącznie do właściciela kwirytarnego
• np…
… to nie koniecznie właściciel, może być posiadaczem, a nie właścicielem i
odwrotnie. TRZEBA UMIEĆ ICH ROZWÓŻNIAĆ!!!!
Rodzaje posiadania:
- Possesio civilis – władztwo faktyczne, wykonywane w swoim imieniu, z wolą zatrzymania
rzeczy dla siebie w oparciu o ius civile. Długotrwałe posiadanie mogło prowadzić do nabycia
własności przez zasiedzenie. Przeniesienie posiadania przez nieformalne wydanie rzeczy
(tradycję…
… niewolników i zwierzchnicy familijni, nabywali posiadanie
za pośrednictwem osób podległych ich władzy.
• alieni iuris (osoby wolne podlegające czyjejś władzy)
• sui iuris (osoby wolne nie podlegające niczyjej władzy)
- dzieci nabywały za pośrednictwem opiekuna,
- właściciel nabywał za pośrednictwem prokuratora,
• niewolnicy (nabycie przez niewolnika rzeczy, nawet bez wiedzy właściciela, miało
ten skutek…
… w momencie litis contestatio – zatwierdzenie ugruntowania sporu między
stronami
*litis contestotio – posiadacz niewadliwy
2) interdicta recuperandae possessionis – służyły do odzyskania posiadania wyraźnie
utraconego. Powodem był pozbawiony posiadania, pozwanym aktualny posiadacz. Były
to interdicta simplicia:
a) unde vi – przysługiwał niewadliwemu posiadaczowi nieruchomości, który utracił
posiadanie…
…, ale
tylko wtedy gdy zainteresowany zwrócił się do pretora, który wydał mu poza procesowy akt
(interdykt) , który czegoś nakazywał lub zakazywał - pozaprocesowe środki ochrony w
postaci nakazów lub zakazów wydawanych przez pretora, wydawanie odpowiednich
interdyktów
[Kto korzysta z ochrony pretorskiej?
Początkowo tylko posiadacze w imieniu swoim (suo nomine):
• posiadający właściciel,
• posiadacz w dobrej wierze (possesso bonae…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)