Epistemologia

Rodzaje poznania (bezpośrednie, pośrednie) Bezpośrednie to poznanie intuicyjne, np. Poznania mistyczne, wczucie albo intuicja u Bergsona. Pośrednie to poprzez reprezentację przedmiotu wobec podmiotu, poprzez zmysły, np. Empiryzm brytyjski (locke, hume) albo racjonalizm i idealizm niemiecki. Kryter...

PERCEPCJA Psychologia (1) Problem fizjologiczny - jak w naszym umyśle pojawiają się reprezentacje własności przedmiotów? (2) Pytanie o sposób wykorzystania informacji z otoczenia w tworzeniu spostrzeżeń. (3) Pytanie o rolę doświadczenia - jak uprzednia wiedza wpływa na nasze postrzeganie przedmi...

William James - „Wola wiary” Za cel wykładu James obiera sobie obronę prawa do postawy dawania wiary w kwestiach religijnych. James definiuje pojęcie hipotezy - hipotezą jest wszystko, co może być nam zaproponowane do uznania. Hipoteza może...

John Locke - „Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego” Locke zakłada, że nie ma w umyśle ludzkim czegoś takiego jak idee wrodzone (ideae innatae). Descartes i neoplatonicy twierdzili, że p...

Willard van Orman Quine - Dwa dogmaty empiryzmu Dogmatami empiryzmu nazywa Quine dwie powiązane ze sobą tezy: 1) o istnieniu dychotomii zdań analitycznych i syntetycznych; 2) o istnieniu jednoznacznego związku między zdaniami syntetycznymi a zdarzeniami zmysłowymi, które potwierdzają (lub podważaj...

Kazimierz Ajdukiewicz - „O stosowaniu kryterium prawdy” Wyrażenia „kryterium prawdy” używamy w takim sensie, że prawdą są następujące twierdzenia: - Każde przekonanie, do którego zastosowano kryterium prawdy, jest prawomocnie przyję...

Ludwig Wittgenstein - „O pewności” „O pewności” jest głosem Wittgensteina w sporze ze sceptycyzmem. Zdaniem Wittgensteina sceptyk, który chce zwątpić we wszystko, nie rozumie struktury naszych przekonań. Gdy coś stwierdzam, gdy stawiam...

Roman Ingarden - „O poznawaniu cudzych stanów psychicznych” Punktem wyjścia dla rozważań Ingardena jest przyjęty podział poznawania przedmiotów fizycznych na bezpośrednie i pośrednie. W poznawaniu bezpośrednim sąd pochodzi wprost od doś...

Bryan Magee - „Nieadekwatność filozofii lingwistycznej” Ayer twierdził, że „badanie naszego użycia języka jest badaniem struktury świata, którego doświadczają istoty ludzkie”. Magee nie zgadza się z tym poglądem, zaznaczając, że czym innym jest rozważać kwestię przyczynowości w ogóle (czym jest prz...

Willard van Orman Quine - „Przekład i znaczenie” W tej pracy Quine chce udowodnić niezdeterminowanie przekładu w warunkach przekładu radykalnego, a więc to, że dane empiryczne nie określają jednoznacznie tego, co służy do dokonania...