PERCEPCJA
Psychologia
(1) Problem fizjologiczny - jak w naszym umyśle pojawiają się reprezentacje własności przedmiotów?
(2) Pytanie o sposób wykorzystania informacji z otoczenia w tworzeniu spostrzeżeń.
(3) Pytanie o rolę doświadczenia - jak uprzednia wiedza wpływa na nasze postrzeganie przedmiotów?
Filozofia
(1) Zagadnienie przedmiotu percepcji:
- czym jest (są) przedmiot(y) percepcji?
- czy przedmiot percepcji jest zależny od podmiotu postrzegającego, a jeśli tak, to jak?
(2) Zagadnienie wiarygodności percepcji - czy naszym postrzeżeniom możemy przypisywać wiarygodność, czy możemy się na nich opierać, a jeśli tak, to w jakich warunkach?
Problematyka rozwijana głównie przez empirystów brytyjskich (Locke, Hume) - atomistyczna i asocjacjonistyczna koncepcja (mieszanie psychologii i filozofii): wrażenia zmysłowe są ostatecznymi składnikami mentalnymi, z których wedle praw kojarzenia tworzone są większe całości.
Klasyczne psychologiczne teorie percepcji (połowa XIX w. - wyodrębnianie psychologii) - różne odpowiedzi na pytania psychologiczne.
1. Psychofizyka - percepcja jest procesem psychofizycznym. Prawo Webera-Fechnera - intensywność wrażenia zmysłowego jest zależna (funkcyjnie) od intensywności bodźca.
intensywność wrażenia zmysłowego = k · log intensywności bodźca.
Stała k jest zależna od modalności zmysłowej (od rodzaju zmysłu).
2. Teoria postaci - postrzeganie zależy od jakości postaciowych (wpływ fenomenologii).
3. Neurofizjologiczna teoria percepcji (Helmholtz) - próba wyjaśnienia postrzegania (gł. kolorów - istnienie 3 barw podstawowych).
4. Konstruktywizm (Helmholtz) - percepcja polega na przejściu od wrażeń do spostrzeżeń dzięki rozumowaniu.
Współczesne teorie percepcji
1. Koneksyjny model umysłu - utożsamienie (przyrównanie) umysłu z analogową maszyną cyfrową: podłożem umysłu i czynności umysłowych jest struktura neuronowa, będąca zarazem analizatorem i syntezatorem danych. To, co postrzegamy, jest transferowane w kody neuronowe, różne w zależności od zmysłu.
Marr - obliczeniowy model umysłu. Czynności mentalne to procesy obliczeniowe, przebiegające w 4 stadiach, z których każde posiada własny algorytm:
- początek percepcji - pierwotny widok, rozkład intensywności wrażeń w przestrzeni,
- zarys pierwotny - wydobycie istotnych form (zwłaszcza powierzchni),
- stadium 2 ½ wymiaru - obraz o widzialnych powierzchniach,
- stadium 3D - pełny obraz.
2. Schemat percepcji wzrokowej - jak to się dzieje, że coś widzimy?
- fala świetlna dosięga przedmiotu i jest odzwierciedlana w oku w zależności od własności powierzchni przedmiotu,
(…)
…, jeśli prawa fizyki są prawdziwe. Istnieje w jednym, wszechogarniającym czasie i przestrzeni. Dane zmysłowe istnieją w prywatnym czasie i przestrzeni, różnych dla różnych zmysłów. Nie wiadomo, czy własności rzeczy fizycznych są takie, jakie je postrzegamy. Dane zmysłowe są dokładnie takie, bo same są postrzeżeniami. Materia jest przyczyną danych zmysłowych. Dane zmysłowe są oznakami czegoś…
… - jak to się dzieje, że coś widzimy?
- fala świetlna dosięga przedmiotu i jest odzwierciedlana w oku w zależności od własności powierzchni przedmiotu,
- obraz tworzy się na siatkówce,
- komórki światłoczułe przekształcają energię świetlną w sygnały elektryczne,
- przekazanie sygnałów do neuronów,
- przekazanie sygnałów do mózgu,
- analizowanie i przekształcanie sygnałów w części odpowiedzialnej za widzenie (płat potyliczny),
- widzenie przedmiotu.
Zagadnienie przedmiotu percepcji - stanowiska:
1. Naiwny realizm (bezpośredni, zdroworozsądkowy) - przedmiotami percepcji są przedmioty fizyczne, materialne i ich własności, które istnieją obiektywnie, niezależnie od czyjegokolwiek postrzegania tych przedmiotów. Są mniej więcej takie, jakie je postrzegamy. Postrzegamy je bezpośrednio.
Odpowiedzi na realizm naiwny:
2…
… sceptycyzmu. Powiedzieć coś o rzeczy materialnej to powiedzieć coś o serii danych zmysłowych.
Konsekwencja - rzeczy materialne to konstrukty z danych zmysłowych. Stwierdzenie istnienia krzesła nie wynika z żadnych zdań o danych zmysłowych.
Austin - ostra krytyka teorii danych zmysłowych z pozycji filozofii języka potocznego. Zwrócenie uwagi na zjawiska językowe mające miejsce w potocznym użyciu języka.
Zagadnienie tego, co postrzegamy - przedmioty materialne czy dane zmysłowe - jest zbyt prosto sformułowane i wiedzie na manowce. Spostrzegamy różne rodzaje przedmiotów (drzewa, powidoki, tęcze, odbicia w lustrze itd.), które trudno pogrupować na 2 rozłączne rodzaje z metafizyczną przepaścią - nieuzasadnialne na gruncie języka.
Argument ze zwykłego człowieka (nie zajmującego się (zawodowo) filozofią) - wcale…
… nie twierdzi, że postrzega rzeczy materialne, jak imputuje mu filozof. Na pytanie „co widzisz?” odpowie „góry, rzeki, smaki, zapachy”, a nie rzeczy materialne lub dane zmysłowe - krytyka zewnętrzna.
Krytyka wewnętrzna - fikcyjne dychotomie:
1. rzeczy materialne / dane zmysłowe,
2. postrzeżenia mylne / postrzeżenia adekwatne (poprawne),
Uznanie pierwszej dychotomii prowadzi do uznania drugiej, a ich obu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)