Leszek Kopciuch, Wybrane zagadnienia z filozofii, Materiał na egzamin WYKŁADY prof. dr hab. Leszek Kopciuch zaliczenia z oceną w sesji zimowej 2011/2012 Filozofia a inne dziedziny kultury (nauka, religia, sztuka, światopogląd, ideologia) Działy filozofii (ontologia, teoria poznania, etyka, estetyka, aksjologia, antropologia filozoficzna, filozofia kultury, historia filozofii, logika) Główne problemy i stanowiska ontologiczne (monizm, dualizm, pluralizm, kauzalizm, teleologizm) Główne problemy i stanowiska epistemologiczne (racjonalizm, empiryzm, irracjonalizm, idealizm i realizm teoriopoznawczy, sceptycyzm, agnostycyzm, dogmatyzm, koncepcje prawdy) Problemy i stanowiska filozofii dziejów (teorie postępu dziejowego, teorie kryzysu i katastrofizmu, pluralizm cywilizacyjny)
Reizm (łac. res - rzecz) - pogląd filozoficzny, którego twórcą był Kotarbiński; wg niego istnieją jedynie rzeczy, przedmioty, osoby, natomiast pojęcia, zdarzenia, własności, relacje, przeżycia - już nie istnieją Hipostaza - pojęcie, które traktujemy jako coś istniejącego, ale nie jest to rzecz; np.: wojna, pokój, miłość, deszcz Okazjonalizm - świat idei i świat materialny są na tyle od siebie jakościowo różne, że nie mogą na siebie oddziaływać bezpośrednio, ale oba światy istnieją równolegle w tym samym czasie; G.W. Leibniza B. Spinoza Teoria iluminacji - wzięła się po zamieszaniu jakie wywoła Platon, gdy jako pierwszy mówił o wrodzonej wiedzy, którą posiadamy ze świata idei; Św. Augustyn wykorzystał teorię przypomnienia i stworzył teorię oświecenia, a której posiadamy wiedzę wrodzoną, o której nie wiemy i nie używamy jej, dopiero po akcie oświecenia, gdzie duch świety na nas zstępuje, odkrywamy tą wiedzę i korzystamy z niej Agnostycyzm - świat jest niepoznawalny
1) zakresowy - wskazujący na niemożliwość poznania w skończonym czasie nieskończonej liczby stanów rzeczy, cechującej wszechświat
2) psychologiczny - konstatujący słabość wszystkich bądź niektórych (np. D. Hume) władz poznawczych człowieka
3) sceptyczny - z wielości rozwiązań tych samych problemów oraz licznych błędów w teoriach naukowych (np. zasada nieoznaczoności Heisenberga)
4) krytyczny - stwierdzający istnienie sfer z natury niepoznawalnych (np. "rzeczy same w sobie" u I. Kanta) Różne koncepcje filozofii KONCEPCJA KLASYCZNA: istnieje autonomiczny przedmiot, który bada tylko filozofia; jej przedmiot nie pokrywa się z przedmiotem żadnej innej nauki KONCEPCJA POZYTYWISTYCZNA: zadaniem filozofii jest synteza wyników naukowych badań szczegółowych KONCEPCJA NEZOPOZYTYWISTYCZNA : właściwe poznanie świata dokonuje się przez nauki szczegółowe (realne - przyrodnicze, humanistyczne i formalne - logika, matematyka) a filozoficzne problemy badane są w tych naukach
(…)
… (Idealizm obiektywny): istnieje byt zmienny i jednostkowy (nasz świat) oraz niezmienny i ogólny (świat idei); byt zmienny i jednostkowy jest odwzorowaniem doskonałych idei
→ Kartezjusz (Dualizm Kartezjusza): istnieje materia (substancja rozciągła) oraz świadomość (substancja myśląca); tylko w człowieku występuje ona w połączeniu
PLURALIZM - istnieją więcej niż dwa rodzaje bytu → Hartmann (Pluralizm…
… rozum i emocje osób zaangażowanych; głębokie przeświadczenie o słuszności danego światopoglądu
Ideologia - słowa grupy mające służyć ich interesom (określonym celom)
Główne problemy i stanowiska ontologiczne
MONIZM - istnieje jeden rodzaj bytu; wszystko, co istnieje jest bytowo jednorodne
→ Parmenides: jest tylko jeden, niezmienny i wieczny byt; „byt jest, niebytu nie ma”; zmysły pokazują nieprawdę…
…)
FATALIZM - wszystkie dzieje się w sposób konieczny, fatalizm może być kauzalny lub fatalistyczny
„los” (przeznaczenie) - determinuje na zasadzie fatalizmu finalistycznego
Fatum - pewna siła popychająca świat w pewnym celu
MONIZM DETERMINAZYJNY - istnieje tylko jeden typ determinacji lub jeden główny typ determinacji
→ Materializm historyczny K. Marksa: próba wyjaśniania podłoża ekonomicznego wszelkich…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)