To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Potalesowskie pytania o zasadę świata brały pod uwagę:
sam świat i jego domniemaną zasadę
odpowiedzi wcześniejszych filozofów na to pytanie
Uruchomiało to następujący ciąg pytań:
Czy zasadą świata może być: woda, ogień, bezkres, idee, demiurg, Bóg itp.? Żeby na to odpowiedzieć trzeba najpierw zapytać: co może być zasadą jako zasadą? Konkretyzująć: Czy X może być zasadą świata? I w końcu: co jest zasadą świata?
Podstawą przedkartezjańskich koncepcji filozoficznych (z wyjątkiem sceptyków) była de facto teza o tożsamości bytu i myślenia, przyjmowana:
implicite - niejawnie, samo przez się się rozumie (już np. u Heraklita) lub
explicite - wprost, jawnie (po raz pierwszy świadomie u Parmenidesa.
Przedkantowska myśl filozoficzna była oparta na biernej koncepcji poznania. Poznanie miało wartość tylko o tyle, o ile wiernie odtwarzało struktury samego bytu. Każdorazowo (za wyjątkiem sceptyków) zakładano taką koncepcję bytu, która umożliwiała jego pojęciowe (za wyjątkiem mistyków) poznanie. Sam byt miał jak zakładano czy dowodzono, strukturę „pojęciową”, to jest taką, która mogła być ujęta i wyrażona w pojęciach.
Podstawą poznawalności (wyrażalności w pojęciach) bytu były m.in.:
u Parmenidesa: tożsamość bytu i myślenia wprost wyrażona
u Platona: idee, byt pojęciowy oraz podobieństwo rzeczy do nich
u Arystotelesa: hylemorfizm - złożenie substancji z formy i z materii i „pojęciowy” charakter formy
u Plotyna: Umysł (byt pojęciowy)
u św. Tomasza: złożenie bytów stworzonych z istoty i istnienia (pojęciowy charakter istoty)
Od zasady tożsamości bytu i myślenia odszedł Kartezjusz, rozdzielając radykalnie odmienne koncepcje substancji: duchowe i cielesne. Nie był jednak konsekwentny, gdyż przez koncepcje idei wrodzonych przywrócił koncepcję odpowiedniości bytu i myślenia. W pierwszych koncepcjach filozoficznych istniały nie od razu uświadamiane napięcia między wielością i jednością, bo świat składa się z wielości rzeczy, a zasadę świata przyjmowano jako stałą. Heraklit z Efezu (wiek VI - V)
„Czas jest dzieckiem grającym w warcaby, dziecko ma władzę króla”
„Wszystko płynie”
„Niepodobna wstąpić dwukrotnie do tej samej rzeki”
„Natura jest ciągłą śmiercią i rodzeniem się - jest stawaniem się”
„Jesteśmy i nie jesteśmy zarazem”
Nie ma trwałych rzeczy, trwanie jest tylko złudzeniem
Nie ma bytu, jest tylko stawanie się
W ustawicznym przepływie rzeczy zacierają się granice między przeciwieństwami (dzień - noc, dobro - zło, młodość - starość)
(…)
… tylko atomy i próżnia”
„Byt nie bardziej istnieje od niebytu”
„Nic nie dzieje się bez przyczyny, lecz wszystko z jakiejś racji i konieczności”
Jego materializm ma charakter wątpliwy, gdyż atomy mają cechy bytu idealnego.
EPIKUR Atomy spadają z góry na dół, ale niektóre się odchylają w dowolnym kierunku. Jeśli istnieje determinizm, to świat jest wyjaśnialny, indeterminizm - niewyjaśnialny. U Stoików świat jest rozumny.
PLATON (V-IV wiek, pochodził z Aten)
Arystokles (Platon - dobrze zbudowany)
Poznał Sokratesa, gdy miał 20 lat.
Uważał, że wiedza o rzeczywistości jest, w sensie musi być, zawarta w pojęciach, np. mamy wiedzę o tyle, o ile możemy ją wyrazić w pojęciach. Powstawał problem jak to jest możliwe, dzięki czemu bądź w skutek czego, w jakim stopniu itp. Wiedza ma charakter pojęciowy tzn. mamy wiedzę…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)