To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Współczesne Systemy Ustrojowe wykład 5
Szczególna moc prawna - nieograniczona zdolność derogacyjna. Zawarta po raz pierwszy w USA w klauzuli supremacyjnej. Początkowo nie zwracano na nią uwagi, uważali, że jest figurą stylistyczną, ozdobą. Problemy zaczęły się wraz ze sprawą Marbury vs. Madison. Rozstrzygał ją Sąd Najwyższy (John Marshall).
Powstały dwa obozy: pierwszy twierdził, że klauzula ma wartość normatywną, drugi, że jest tylko figurą stylistyczną.
1803 Sąd Najwyższy wydaje wyrok:
Klauzula supremacyjna jest integralną częścią konstytucji USA, czyli ma charakter normatywny.
Uznano, że normą prawną jest zasada, że wszystko co jest poza konstytucją jest poniżej konstytucji.
Bezwzględny nakaz zgodności norm z konstytucją. Nie można ustanowić prawa naruszającego konstytucję.
Nie rozwiązano problemu kto ma decydować o tym, czy konstytucja jest naruszona czy też nie. Nie ma żadnej procedury weryfikującej.
Sąd Najwyższy tworzy taką procedurę. Sędzia uznał, że pytanie o zgodność normy z konstytucją jest sporem prawnym, więc rozstrzygają to sądy powszechne.
Judicial review - był systemem wypracowanym w praktyce, nie jest spisany, opiera się na orzeczeniu Marburyego.
1857 rozpoczęto używania zasady Judicial review.
Cechy:
Każdy sąd może zbadać kwestię konstytucyjności danej ustawy.
Subsydiarny charakter postępowania.
Konkretny charakter kontroli Judicial review. Dopiero kiedy norma ma zastosowanie możemy zgłosić niezgodność z konstytucją. Niezgodna norma może sobie spokojnie istnieć, ale pod warunkiem, że nie jest stosowana.
Względny charakter amerykańskiego sądu stwierdzający niekonstytucyjność danej normy. Ewentualne stwierdzenie, że norma jest wadliwa nie eliminuje jej z systemu państwa. Sąd nie uchyla normy.
Precedens - sąd może go uznać lub nie. Gdy precedens jest nieskuteczny pozostaje Sąd Najwyższy. Ma on duży autorytet i kolejne podobne sprawy będą tak samo rozstrzygane chociaż nie muszą. Sąd Najwyższy nie może uchylić normy niezgodnej z konstytucją.
Stwierdzenie przez Sąd najwyższy niezgodności może dać pewien sygnał dla Kongresu, że powinien coś z tym zrobić.
Gdy Kongres nic nie zrobi można liczyć na to, że norma przez kilkadziesiąt lat nie będzie używana, wtedy dojdzie do DESUETUDO, czyli wygaśnięcia normy.
Sąd Najwyższy wcale nie musi zajmować się sprawą niezgodności konstytucyjnej. Sprawa musi „odleżeć”, a przede wszystkim nie może mieć charakteru politycznego.
Miejsca występowania tego systemu: USA, WB, Grecja, Malta, Portugalia.
EUROPA
Został stworzony system konkurencyjny dla systemu USA, zwany modelem kelsenowskim. Został stworzony przez Hansa Kelsena(pozytywizm prawniczy).
(…)
…, ale można jej odmówić. Nie orzeka o konstytucyjności normy, może tylko ocenić konstytucyjność projektów ustaw.
Państwa skandynawskie i Beneluksu: Sąd Najwyższy pełni rolę Trybunału Konstytucyjnego.
Estonia w kulturze prawnej jest państwem skandynawskim.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)