Kupno-sprzedaż (emptio-venditio). Był to kontrakt konsensualny, na którego podstawie jedna strona, zwana sprzedawcą (venditor), zobowiązywała się do przeniesienia i zapewnienia spokojnego posiadania jakiejś rzeczy (merx - towar) na drugą stronę, zwaną kupującym (emptor). Kupujący zaś zobowiązywał s...
Najem dzieła (locatio-conductio operis). Treścią tego kontraktu było to, że wykonawca (conductor) zobowiązywał się wykonać dla zamawiającego (locator) określone dzieło (opus), zamawiający zobowiązany był do zapłacenia mu umówionego wynagrodzenia. Była to forma korzystania z cudzej pracy, ale nie c...
Najem pracy (locatio-conductio operarum). Na podstawie LC operarum najemnik (locator) zobowiązywał się do wykonania dla pracodawcy (conductor) określonych prac (operae), w zamian pracodawca zobowiązywał się do zapłacenia umówionego wynagrodzenia (pensio). Najem pracy miał w Rzymie bardzo wąskie zas...
Najem rzeczy (locatio-conductio rei). Rzymski najem był prawną formą odpłatnego korzystania z cudzych rzeczy i usług. Locatio conductio (LC) była kontraktem konsensualnym, dwustronnie zobowiązującym zupełnym. Zarówno locator jak i conductor odpowiadali za omnis culpa, obaj mieli korzyści z kontrakt...
Ochrona pozaprocesowa -Restitutio in integrum (przywrócenie do stanu pierwotnego): *pozaprocesowy środek ochrony, *udzielany przez pretora po zapoznaniu się z istotą sprawy, * typowe przyczyny: przymus, podstęp, błąd, niedojrzałość kontrahenta,
Odpowiedzialność za wady towaru. Sprzedawca ponosił odpowiedzialność (rękojmi) za to, że sprzedał rzecz cudzą lub własną, na której było ustanowione ograniczone prawo rzeczowe. Taka rzecz miała wadę prawną. Osoba trzecia mogła zrealizować swoje prawo rzeczowe w procesie przeciw nabywcy i odebrać m...
Ograniczenia prawa własności. Ograniczenia w sferze obyczajowej - dotyczyły niegospodarności i rozrzutności. Cenzorowie piętnowali notą cenzorską właścicieli odchylających się od przyjętych norm postępowania. Ograniczenia w sferze prawa publicznego - wywłaszczenie dla dobra publicznego, jego możli...
Pacta praetoria. Były to nieformalne umowy uznane i chronione według prawa pretorskiego. Pacta praetoria sankcjonowały umowy, w których przyrzeczenie składała tylko jedna strona. Do najbardziej typowych paktów pretorskich należały: pactum iusiurandum voluntarium (w sprawie dobrowolnej przysięgi) ...
Połączenie i zmieszanie. Accessio (przyrost, przybytek) prowadziła do nabycia własności na rzeczy ubocznej, która w sposób trwały została złączona z rzeczą główną, stając się pod względem gospodarczym jej częścią składową. Obowiązywała tutaj zasada:
Pożyczka (mutuum). Pożyczka rzymska występowała w dwóch postaciach: starszej - nexum i nowszej - mutuum. Nexum - była to pożyczka archaicznego prawa. Dochodziła do skutku w sposób formalny podobnie jak mancypacja. Suma dłużna była oprocentowan...
