Pożyczka (mutuum).
Pożyczka rzymska występowała w dwóch postaciach: starszej - nexum i nowszej - mutuum.
Nexum - była to pożyczka archaicznego prawa. Dochodziła do skutku w sposób formalny podobnie jak mancypacja. Suma dłużna była oprocentowana. Wierzyciel, jeżeli nie otrzymał swoich należności w terminie, mógł dochodzić ich bez procesu poprzez egzekucje per manus iniectionem. Skutkiem nexum było powstanie całej kategorii społecznej dłużników-proletariuszy nexi.
Pożyczka (mutuum) polegała na tym, że dłużnik otrzymywał od wierzyciela określoną ilość rzeczy zamiennych na własność, z obowiązkiem zwrotu takiej samej ilości rzeczy tej samej jakości.
Pożyczka była kontraktem realnym. Strony biorące udział w pożyczce to dający pożyczkę - mutui dans, creditor oraz przyjmujący pożyczkę - mutui accipiens, debitor.
Przy pożyczce zobowiązanie powstawało dopiero przez wręczenie przedmiotu pożyczki. Wręczenie i zwrot rzeczy pożyczonej dokonywano przez traditio, przeważnie chodziło o res nec manicpi w związku z tym na przyjmującego przechodziła własność.
Z kontraktu pożyczki powstawało zobowiązanie jednostronnie zobowiązujące, zobowiązany był tylko dłużnik. Zobowiązanie to należało do zobowiązań „stricti iuris” tzn. wierzyciel mógł się domagać tylko zwrotu pożyczonej sumy, o odsetki umawiano się osobno za pomocą stypulacji procentowej (stipulatio usurarum). Strony umawiały się o termin zwrotu pożyczki. Przy zobowiązaniach bezterminowych wierzyciel wzywał dłużnika do świadczenia.
Zobowiązanie z pożyczki udzielonej synowi bez zgody ojca zostało uznane za obligatio naturalis (SC Macedonianum). Ochrona procesowa. Wierzyciel miał do dyspozycji condictio: a) przy pożyczce pieniężnej - actio certae creditae pecuniae, b) przy innych rzeczach zamiennych - conditio certae rei. Umówionych odsetek dochodzono za pomocą actio ex stipulatu.
Przy pożyczce morskiej (pecunia traiecticia, fenus nauticum) ryzyko w części lub w całości brał na siebie wierzyciel. Prawo do zwrotu pożyczki gasło jeżeli statek zaginął z przyczyn od żeglarza niezależnych (vis maiore). Ustalano również wysokie odsetki w postaci klauzuli dodanej do kontraktu (pactum adiectum).
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)