KONTRAKTY REALNE $ 128. Pożyczka - Mutuum Nexum - pożyczka prawa archaicznego
- dochodziła do skutku w sposób formalny, przy świadkach, jak mancipactio
- suma dłużna była z reguły oprocentowana
- wierzyciel, który nie otrzymał należności w terminie, mógł bez procesu przystąpić do egzekucji per manus iniectionem
Mutuum - zobowiązanie jednostronne, stricti iuris (o odsetki trzeba było umawiać się osobno w formie stipulatio)
- przedmiotem mogły być rzeczy oznaczone gatunkowo, które się warzy, liczy lub mierzy, np. pieniądze, wino, zboże, złoto, srebro
- wierzyciel oddaje określoną ilość dobra lub surowca na własność, żądając zwrotu innej rzeczy w tej samej ilości (quantitas) i tej samej jakości (qualitas)
- powstawało w momencie wręczenia przedmiotu pożyczki, wcześniejsze przyrzeczenia nie były wiążące, chyba że ujęte w formę stypulacji
- dokonane poprzez traditio (bo chodziło o res nec mancipi), później również traditio brevi manu
- zwykle ustalało się termin, pomiędzy osobami bliskimi często bez terminu, wtedy prośba o zwrot przez interpelatio
- ochrona procesowa - condictio certae creditae pecuniae - powództwo o zwrot pożyczki pieniężnej
- condictio certae rei - powództwo o świadczenie określonej rzeczy (poza pieniędzmi)
- actio ex stipulatu - powództwo ze stypulacji, tu o umówione odsetki
- funkcje
- najważniejszy typ kontraktów realnych
- podstawowa forma prawna korzystania z cudzego kapitału, organizowania kredytu
- zaspokajanie doraźnych potrzeb konsumpcyjnych
- bezpłatna pomoc pomiędzy osobami bliskimi
Fenus nauticum - albo pecunia traiecticia, pożyczka morska
- żegluga po Morzu Śródziemnym była niebezpieczna, duże ryzyko,
trudności techniczno-meteorologiczne, piractwo
- przy mutuum cały ciężar ryzyka spoczywał na dłużniku
- przy fenus nauticum ryzyko rozłożone, zobowiązanie gasło, jeśli statek zatonął nie z winy kupca-żeglarza,
- wierzyciele zabezpieczali się wyznaczając trasy i terminu przepływu, ustanawiając zastaw na towarach lub statkach, nakładając wysokie odsetki
$ 129. Użyczenie - commodatum Fiducia cum amico contracta - prymitywna forma użyczenia
- powiernicze przeniesienie własności
- oddanie rzeczy w bezpłatne użytkowanie przyjacielowi, który stawał się właścicielem
- zobowiązanie gasło po upływie ustalonego terminu lub osiągnięcia zamierzonego celu
(…)
…. Użyczenie - commodatum
Fiducia cum amico contracta - prymitywna forma użyczenia
- powiernicze przeniesienie własności
- oddanie rzeczy w bezpłatne użytkowanie przyjacielowi, który stawał się właścicielem
- zobowiązanie gasło po upływie ustalonego terminu lub osiągnięcia zamierzonego celu
- tylko między obywatelami rzymskimi
- dotyczyła przede wszystkim res mancipi
- uciążliwa, wymagana podwójne mancipatio albo in iure cessio, powierzający tracił prawne środki ochrony własności, fiducia była chroniona tylko przez osobne actio in personam
- prawo poklasyczne - zanika
- Justynian - usuwa ją
Commodatum - zobowiązanie dwustronne niezupełne, bonae fidei
- bezpłatne korzystanie z cudzych rzeczy, w zakresie ustalonym przez strony, bez prawa pobierania pożytków
- przedmiotem mogły być rzeczy niezużywalne…
…, odpowiadał za delikt furtum usus (kradzież używania), - jeśli przywłaszczył sobie rzecz, odpowiadał za delikt furtum rei (kradzież rzeczy)
- szczególne rodzaje depozytów
- depozyt konieczny - wyjątkowe okoliczności, np. pożar, zawalenie budynku
- deponent postawiony w trudnej sytuacji
- depozytariusz za naruszenie może być zasądzony na podwójną wartość straty
- depozyt nieprawidłowy - przedmiotem były rzeczy zamienne
- depozytariusz mógł z nich korzystać z obowiązkiem zwrotu quantitas i qualitas
- depozyt nieprawidłowy a pożyczka
- w interesie obydwu stron - depozyt to kontrakt bonae fidei, można swobodnie nałożyć odsetki bez uciekania się do stypulacji
- najczęstsza forma antycznych depozytów bankowych, odsetki pobierał deponent
- ryzyko utraty rzeczy ciążyło na depozytariuszu
- depozyt sekwestrowy…
… gruntu przez mancipatio przyjacielowi na czas długiej nieobecności właściciela
Depositum
- zobowiązanie dwustronne niezupełne, bonae fidei
- obowiązek bezpłatnego przechowania cudzej rzeczy, przechowanie odpłatne było rodzajem najmu
- Deponent - składający rzecz na przechowanie
- nie musiał być właścicielem, nawet w skrajnych przypadkach mógł być to złodziej
- mógł zażądać zwrotu rzeczy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)