1. Układ Słoneczny
Układ Słoneczny to inaczej układ planetarny Słońca. Jest to element galaktyki Drogi Mlecznej. Najbliższą, bliźniaczą nam galaktyką jest Mgławica Andromedy oddalona o 2 300 000 lat świetlnych. Nasza galaktyka jest spiralna - jej jądrem jest czarna dziura. 1011 - tyle gwiazd składa się na naszą galaktykę. Odległość Słońca od centrum galaktyki wynosi 30 000 lat świetlnych. Średnica galaktyki 100 000 lat świetlnych. Galaktyka wiruje. W ciągu 200 mln lat świetlnych wykonuje jeden obrót wokół swojego centrum. Prędkość liniowa Słońca wynikająca z tego ruchu wynosi 250km/s. Na układ planetarny Słońca składają się:
Słońce
Planety i ich satelity
Planetoidy (asteroidy) [największa ma średnicę 1000km]
Meteory (średnica poniżej 1km) - twory skalne
Komety - twory lodowo-skalne
Materia międzyplanetarna.
Słońce jest ogromne. Jego masa stanowi 99,87% całej masy wszystkich ciał niebieskich należących do Układu Słonecznego. Słońce zbudowane jest z Wodoru (91%), Helu (9%) i innych pierwiastków (0,15%). Z korony Słońca „wieje” wiatr słoneczny - naładowane strumienie cząstek materii - na Ziemi powodują np. zakłócenia radiowe.
2. Planety wewnętrzne.
Merkury, Wenus, Ziemia, Mars - są to niewielkie (w porównaniu do planet zewnętrznych) planety w Układzie Słonecznym. Usytuowane są w pobliżu gwiazdy centralnej (Słońca) niż planety zewnętrzne. Wenus i Ziemia są to duże planety wewnętrzne. Ogólnie planety wewnętrzne charakteryzuje to, że są zbudowane ze skał, są to stałe ciała niebieskie, w odróżnieniu od planet zewnętrznych, które są o wiele większymi kulami gazowymi. Ponieważ są to ciała stałe posiadające litosferę (stałą), teoretycznie jest możliwe (jeśli nie brać pod uwagę warunków występujących na powierzchni) wylądowanie na nich, czego nie można by dokonać z planetami zewnętrznymi. Planety wewnętrzne mają dużo większą gęstość od planet zewnętrznych oraz są dużo mniejsze od nich.
3. Planety zewnętrzne
Jowisz, Saturn, Uran, Neptun i nie pasujący do nich, niewielki skalny Pluton. Planety te charakteryzuje olbrzymi rozmiar (w porównaniu do planet wewnętrznych) oraz brak powierzchni. Są to kule gazowe, także niemożliwe byłoby wylądowanie na nich. Mają dużo mniejsze gęstości od planet typu Ziemi. Z geologicznego punktu widzenia bardzo interesujące są ich satelity, takie jak Jo, Europa (Jowisz), Tytan, Rea (Saturn), Oberon, Ariel (Uran), Tryton (Neptun). Całkowicie do tej charakterystyki nie pasuje ostatnia planeta, krążąca na peryferiach układu słonecznego - Pluton: jest niewielki, posiadający powierzchnię bardzo odchylony od powierzchni ekliptyki (17º). Niektórzy nawet nie zaliczają Plutona w poczet planet, lecz sądzą, że jest to asteroida pochodząca z Obłoku Oorta.
(…)
…(oderwane). Dzieli się je ze względu na wielkość(frakcje): -bomby wulkaniczne - do 1m
-szlaki( elipsoidalny kształt) -10cm
-scoria i lapille- ok1cm (orzech włoski)
- piaski i popioły wulkaniczne mogą być przeniesione nawet w odległość 20 km.od wulkanu. (Jeżeli pyły wulkaniczne wydobywają się wraz z gazami i wodami gruntowymi- tworzą się chmury gorejące(1000C)- lawiny spływające z olbrzymią prędkością…
… jest tworzona skorupa oceaniczna. Doliny ryftowe to naturalne, globalne pęknięcia skorupy ziemskiej, miejsca, w których materia z wnętrza ziemi znajduje ujście na jej powierzchnię. Materia tam zastyga, tworząc nową skorupę oceaniczną. W strefach akrecji następuje rozrost dna oceanicznego (spreading).
16. Strefy subdukcji i zachodzące w nich procesy
Strefy subdukcji pokrywają się z rowami oceanicznymi. Są to miejsca, w których skorupa ziemska jest niszczona (subdukowana). Rowy oceaniczne rozmieszczone są bardzo nierównomiernie: otaczają Pacyfik, natomiast brak ich na Atlantyku. Skorupa jest tworzona w grzbietach oceanicznych, natomiast jej nadmiar musi być niszczony - dzieje się to w rowach oceanicznych. Skorupa oceaniczna jest tam wsuwana pod płytę kontynentalną w głąb płaszcza, gdzie zostaje przetopiona…
…, która może pływać na astenosferze
Pole geomagnetyczne - pole magnetyczne ziemi jako dipola (magnes sztabkowy we wnętrzu ziemi)
Rozrost dna oceanicznego - spreading - tworzenie się nowej skorupy oceanicznej w strefach akrecji
*Rów oceaniczny - naturalne zagłębienia występujące w strefach subdukcji, rozmieszczone nierównomiernie (dużo na Pacyfiku, brak na Atlantyku). Ryft - występuje a strefie akrecji - pęknięcie…
…, oraz zanikają subdukowane płyty
Strefa subdukcji - rowy oceaniczne, następuje tam niszczenie skorupy Ziemi
Superpióropusz płaszcz - bardzo duży strumień ciepła wypływający z wnętrza Ziemi prowadzący do powstania intensywnego wulkanizmu, a czasem powstania ryftu (np. pod wschodnią Afryka dzisiaj)
Teoria dryfu kontynentów - teoria mówiąca o ruchach i rozerwaniu starych kontynentów, powstaniu nowych, ogólnie…
… wybuchach. Niektóre są stale czynne. Mogą wytryskiwać z kominów krzemionkowych zbudowanych z krzemionki wytrąconej z wody (gejzeryd-martwica wapienna)
Apofiza- są to żyły niezgodne w których widoczne jest odgałęzienie od jakiejś większej intruzji (lakkolit, batolit) RYS
Asymilacja magmowa- wchłanianie przez magmę skał otaczajacych zbiornik magmowy
Batolit- duże plutoniczne ciało o nieznanym spongu…
… Kata:
Temperatura: bardzo wysoka
Stress: praktycznie nieobecne
Ciśnienie: bardzo duże
Minerały: kwarc, skalenie, biotyt, pirokseny, granaty (dwa ostatnie typowe dla KATA)
Skały: wyraźnie krystaliczne o słabo zaznaczonym ukierunkowaniu składników
Kwarc występuje we wszystkich strefach, nie jest minerałem wskaźnikowym. Oliwin w skałach metamorficznych nie występuje; w strefie EPI przekształca…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)