Świadomość dyskursowa
W wielu sytuacja nie odróżniamy obrazu świata od samego świata. Ulegamy przekazom medialnym i dajemy się na nie nabrać. Niekiedy ma to miejsce nawet gdy w niektórych aspektach jesteśmy szczególnie wyczuleni, ale ulegamy przekazowi w innym miejscu. Świadomość dyskursowa jest stronnicza - jesteśmy bardziej skłonni dostrzegać konstrukcje w stanowiskach nam obcych, dalszych, a nie dostrzegamy ich w stanowiskach nam bliskich, np. kwestia ocieplenia klimatu - dla przeciwników głoszenie poglądu, że ocieplenia klimatu nie ma jest herezją. Są kwestie absolutnie niedebatowalne i powinny za takie uchodzić, ale rejestr tych spraw bywa rozszerzany przez różne środowiska (np. lewicowo-liberalne za niedebatowalne uznają kwestię ocieplenia klimatu, środowiska prawicowe - zamachu smoleńskiego).
Świadomość dyskursowa jest bardzo różnie ulokowana, żadna ze stron nie jest wyczulona i uwrażliwiona na konstrukcje pewnych zjawisk. Zgodność ze zdrowym rozsądkiem jest bardzo istotną sprawą w komunikowaniu publicznym. Zawsze pewien zespół spraw jest oczywisty, zgodny ze zdrowym rozsądkiem.
Problem panowania w dyskursie - zrealizowane roszczenie wiąże się z panowaniem w dyskursie, kontestacja wiąże się z podważaniem tych ustaleń. Dominacja w dyskursie wiąże się z przekonaniem, że tak jest i nie można nad tym debatować. Niektórzy wiążą to z pojęciem hegemonii kulturowej pewne ujęcie rzeczywistości traktowane są jako same przez się zrozumiałe, np. niektóre media uznają bezrobocie jako wynik nieporadności, braku umiejętności itp. Inni badaczy - semiotycy mówili by tutaj o naturalizacji, tak jak byśmy mieli do czynienia z przyrodą - naturalizacji historii - traktowanie wydarzeń, które są wyposażone w zdarzenia, które zostają interpretowane, fakty, które należy opisać i tylko jeden punkt wyjaśniający jest trafny. Powinno nam się zawsze zapalać czerwona lampka jako badaczom gdy słyszymy takie przekonanie, że to jest oczywiste, tak po prostu jest i nie mamy nad czym dyskutować ponieważ takie przekonanie wiąże się z panowaniem, a każdy opór z kontestacją. Niekiedy warto uznać niedebatowalność pewnych spraw, ale ich rejestr powinien być krótki. Kierunki badawcze w zakresie analizy dyskursu
1. Analiza konwersacyjna - jednostką dyskursu jest tzw. kolejka (turn-taking). Dyskurs polega na wymianie turn, np. wymiana zdań, pojawia się znaczenie ciszy, pauz, wakatów itp. Można przedefiniować znaczenie wakatów, myląc je z przerwami międzykolejkowymi. - dyskurs ma charakter sekwencyjny (nie analiza treści, tylko sekwencji), najważniejsze co po sobie następuje. Znaczenie określonych wypowiedzi albo ich braku zależy od miejsca w sekwencji, to samo słowo lub brak wypowiedzi w innym miejscu może znaczyć zupełnie coś innego. Najistotniejsze jest miejsce w sekwencji.
(…)
… uprzedzenia itp. (np. identyfikując przejawy szykanowania)
3. Teoria dyskursu/Agonizm (E. Laclau, Mouffe)
- sytuacja braku konfliktów najczęściej świadczy o tym, że głosy ważnych środowisk nie docierają do sfery publicznej i są słyszalne tylko w niszach
- Agon - współzawodnictwo - sfera publiczna jako sfera walki i współzawodnictwa różnych punktów widzenia, docieranie do kompromisów nie stanowi wartości, a może być jedynie negatywną cechą wyciszania istotnych różnic. Trzeba analizować te walki i patrzeć na sferę publiczną jako ciągłą walkę o dominację, w której nigdy nie ma harmonizacji …
… wniknąć w tą kompetencję - podstawowy kierunek analizy
- dopiero na samym końcu należy dodać uwarunkowania zewnętrzne, sytuacja polityczna, konteksty sytuacyjne itp. 2. Krytyczna Analiza Dyskursu (KAD, CDA [ang.])
- zajmuje się przede wszystkim takimi zagadnieniami jak rasizm, antysemityzm, różnymi uprzedzeniami, stereotypami. Wielorodna i eklektyczna optyka
- złożony obszar kilku kierunków o różnych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)