Struktura stosunku cywilnoprawnego 1) PODMIOT- są nimi - OSOBY FIZYCZNE, - OSOBY PRAWNE, - JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE NIE POSIADAJĄCE OSOBOWOŚCI PRAWNEJ, KTÓRYM USTAWA PRZYZNAJE ZDOLNOŚĆ PRAWNĄ ZDOLNOŚĆ PRAWNA to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Tylko ten, kto ma zdolność prawną, może być podmiotem stosunku prawnego. Z brzmienia Art. 33 1 wynika, że zdolność prawna to co innego niż osobowość prawna, ale wydaje się że podkreślanie różnicy nie ma większego znaczenia praktycznego. ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH- zdolność do tego, aby za pomocą czynności prawnych nabywać prawa lub zaciągać zobowiązania. ZDOLNOŚĆ DO DZIAŁAŃ ( prawu polskiemu nie jest to pojęcie znane )- zdolność do tego, aby przez własne działanie nabywać prawa lub zaciągać zobowiązania ( przy czym własnym działaniem jest zarówno czynność prawna jak i inny czyn zgodny z prawem lub bezprawnym STRONA- może ją stanowić jedna osoba lub więcej osób. Skoro bowiem z każdego stosunku cywilnoprawnego wynikają uprawnienia i skorelowane z nimi obowiązki, to wyodrębnić można stronę uprawnioną i stronę zobowiązaną. - stosunek prosty- jedna ze stron jest uprawniona, druga zobowiązana- np. darowizna książki, - stosunek złożony- obie strony są jednocześnie uprawnione i zobowiązane- np. użyczenie książki, sprzedaż książki. Przykład: Współwłaściciele A, B i C zawierają umowę najmu konkretnego lokalu z lokatorami D, E i F. W powstałym w wyniku tej umowy stosunku najmu występują dwie strony- wynajmujący i najemca, przy czym każdą ze stron stanowią 3 podmioty. Niektórzy ( jak K. Opałek ) rozbijają stosunki złożone na dwa stosunki proste- np. sprzedaż- sprzedawca jako zobowiązany i kupujący jako uprawniony oraz sprzedawca jako uprawniony i kupujący jako zobowiązany ). W każdym stosunku prawnym występują co najmniej dwa podmioty, ale może być ich więcej, a w niektórych wypadkach ich liczba może być nieograniczona ( prawa podmiotowe bezwzględne ). Jeśli w jednym i tym samym stosunku prawnym o charakterze majątkowym, występują po jednej stronie dwa lub więcej podmiotów może doprowadzić do powstania jednej z następujących typowych postaci stosunku prawnego: a( stosunki prawa rzeczowego- WSPÓŁWŁASNOŚĆ - W CZĘŚCIACH UŁAMKOWYCH ( COMMUNIO PRO PARTE INDIVISA ), każdy z podmiotów ma pewien udział w prawie, wyrażony w postaci ułamka. - ŁĄCZNA ( WSPÓLNOŚĆ DO NIEPODZIELNEJ RĘKI )- gdy pewne prawo służy kilko osobom łącznie, w ten sposób, że żaden ze współuprawnionych nie ma określonego udziału w tym prawie ( np. majątek spółki, wspólnota ustawowa między małżonkami ).
(…)
… ze stosunku prawnego uprawnień czy obowiązków, jak również niekiedy nadto obiekty istniejące poza człowiekiem, jak rzeczy, dobra niematerialne.
Jednym z kryteriów wyodrębniających tak podstawowy dział prawa cywilnego jak prawo rzeczowe jest właśnie to, iż reguluje ono grupę stosunków społecznych dotyczących rzeczy i tylko rzeczy. Wyodrębnienie prawa autorskiego czy prawa własności przemysłowej opiera się na tym, że przedmiotem uregulowanych w nich stosunków prawnych są dobra niematerialne takie, jak utwory literacki, naukowe czy artystyczne albo wynalazki.
3) TREŚĆ- składają się na nią prawa i obowiązki stron. Jedna ze stron jest zobowiązana do określonego zachowania, a drugiej przysługuje roszczenie aby ta pierwsza zachowała się w określony w ustawie lub umowie sposób. Jeśli A ma wobec B obowiązek, to B ma uprawnienie wobec A. Jeśli A ma wobec A obowiązek wydania książki, to B ma roszczenie wobec A o wydanie tej książki.
Nie ma sensu dyskutować, co jest pierwotne. Np. w common law nie mówi się o uprawnieniach- jest obowiązek, a po drugiej stronie prawo wystąpienia do sądu ( rzymskie actio ). A np. system prawa niemieckiego skonstruowany jest na uprawnieniach.
…
…, w ten sposób, że żaden ze współuprawnionych nie ma określonego udziału w tym prawie ( np. majątek spółki, wspólnota ustawowa między małżonkami ).
b) stosunki prawa zobowiązań
- SOLIDARNOŚĆ
- CZYNNA- po stronie wierzycieli ( uprawnionej )- występuje rzadko- kliku wierzycieli ma wierzytelność do jednego dłużnika i każdy z nich może żądać zapłaty całego długu, ale zaspokojenie jednego umarza dług względem wszystkich wierzycieli
- BIERNA…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)