To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
SOCJALIZM NAUKOWY (MARKSIZM) - Karol Marks - antropolog, filozof
- Engels - ekonomista
- “Manifest komunistyczny”, „Kapitał”
- inspirowani socjalizmem utopijnym
- Obaj byli przekonani, że to, co stworzyli, nie stanowi doktryny politycznej i społecznej, a czystą naukę
- rozbieżność poglądów Marksa i marksizmu
Trzy główne inspiracje socjalizmu naukowego
- klasyczna angielska ekonomia polityczna - Adam Smith i David Ricardo, choć oceniali ją krytycznie, w znacznym stopniu zaczerpnęli
z niej aparat pojęciowy
- filozofia niemiecka - materializm Feuerbacha i dialektyka Hegla
- socjalizm utopijny - krytykowali wiarę socjalistów utopijnych w to, że da się socjalizm wprowadzić w drodze perswazji
Materializm dialektyczny - składa się z metody dialektycznej i materializmu filozoficznego
- metoda badania rzeczywistości, opisuje świat i sposób jego rozwijania się
- dialektyka = antymetafizyka
- marksowska dialektyka powstała z „przezwyciężenia” metody metafizycznej i krytycznego przyswajania dialektyki Hegla
- świat i rządzące nim prawa są w zupełności poznawalne, aczkolwiek jeszcze nie w pełni poznane
Metoda dialektyczna
- autorstwa Haegla (idealista, Duch Historii)
- założenia
1. świat ma charakter dynamiczny, jest w nieustannym rozwoju
2. świat jest jedną spoistą całością
- oddziaływanie wzajemne na siebie wszystkich zjawisk (współdopełnianie)
3. walka starego porządku zastępowanego nowym (ruch)
- kiedy znajdzie ku temu odpowiednie warunki
- różne od ewolucjonizmu
4. przemiany mają charakter postępowy
- nowy porządek lepszy od poprzednich
- postęp po linii wstępującej
5. wszystkie przedmioty są wewnętrznie sprzeczne, a walka przeciwieństw jest treścią procesu rozwoju
Materializm filozoficzny - świat ma charakter tylko materialny, Materia jest podstawą, źródłem nieskończonej różnorodności formy.
Ruch materii jest zasadniczą formą jej istnienia (inne to czas i przestrzeń). Nie da się zredukować jednej formy do drugiej. Materia
jest pierwotna - świadomość jest wtórna. Świadomość jest cechą wysoko zorganizowanej nauki. Materia natomiast istnieje
niezależnie od świadomości. Materia istnieje odwiecznie, nie jest przez nikogo stworzona - jest obiektywną rzeczywistością. Brak
miejsca w doktrynie socjalizmu naukowego dla Boga.
Materializm historyczny Materializm historyczny - przeniesienie założeń materializmu dialektycznego na opis przemian społecznych
- źródłem kształtowania się ludzkich idei są warunki życia społeczeństwa („człowiek myśli tym co je”)
(…)
…
i realnych procesów społeczno-historycznych
- krytyka stosunków społecznych umożliwiła wyprowadzenie wniosków teoretycznych i praktycznych o wielkiej doniosłości dla
przekształcenia rzeczywistości społecznej i ustrojowej przez rewolucyjny ruch robotniczy
- materializm historyczny miał jego twórcom dostarczać interpretacji wyników oraz orientacji w zawiłościach ówczesnych stosunków
społecznych
- źródeł…
… a przestarzałymi stosunkami produkcji stanowi ekonomiczne podłoże rewolucji
społecznych (stąd w nauce o społeczeństwie niezbędne jest zbadanie rządzących w nim praw ekonomicznych)
- zmiana ustroju polityczno-ekonomicznego przyczyni się do zmian świadomości (mentalności) społeczeństwa
Klasy i walki klasowe
- istotnym składnikiem materializmu historycznego była teoria klas i walk klasowych
- Marks nie odkrył…
…”, która może „porywać masy” (pochwała potęgi
propagandy)
Teoria bazy i nadbudowy
- Baza - całokształt stosunków produkcji (odpowiadający określonemu szczeblowi sił wytwórczych)
- ekonomiczna struktura społeczeństwa
- wszystko wyprowadzane jest z ekonomii
- Nadbudowa - prawo i wszystkie inne instytucje tworzące państwo
- jednym z elementów jest świadomość społeczna
- przejawiana religią, sztuką, filozofią
- wynika…
… istnienia klas i walk klasowych, sprecyzował jedynie teorię klasy i wyciągnął z niej teoretyczne wnioski
- istnienie klas jest związane tylko z określonymi historycznymi fazami rozwoju produkcji
- walka klas prowadzi nieuchronnie do dyktatury proletariatu
- owa dyktatura jest sama tylko przejściem do zniesienia wszelkich klas i do społeczeństwa bezklasowego
- społeczeństwa klasowe powstały w wyniku…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)