To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Pojęcie winy. Wina ma charakter rzeczownika. To sugeruje nam, że tą winę byśmy chcieli ująć jakoś przedmiotowo, zobaczyć ją, przedstawić. Staramy się ujrzeć winę w sprawcy. To miejsce gdzie byśmy najlepiej winę zobaczyli to jest to miejsce gdzie podejmowana jest decyzja. Stąd pomysły, że winą sprawcy jest jego zamiar. Ale tak nie jest. To, że o winie mówimy rzeczownikowo to jest tylko pewne uproszczenie językowe. W istocie nie chodzi o uprzedmiotowioną winę mającą jakiś substrat znaczeniowy ale chodzi o czyn zawiniony przez sprawcę. Wina jest w istocie przymiotem czynu, cechą ludzkiego zachowania. Można powiedzieć, że czyn zawiniony jest wówczas kiedy zrealizowany jest w pewnych określonych warunkach. Jeżeli te warunki nie są spełnione czyn jest niezawiniony. Wina jest klasyfikacją czynu, my czyn klasyfikujemy jakoś, podciągamy do pewnej kategorii. Są czyny zawinione i niezawinione i potrzebujemy kryterium klasyfikującego. I w poszukiwaniu tego kryterium klasyfikacyjnego powstało kilka koncepcji winy.
psychologiczna koncepcja winy - ta koncepcja upiera się, że wina jest „czymś” jakimś konkretnym bytem, że można ją empirycznie badać i upatruje ta koncepcja winę w treści przeżyć psychicznych - to jest istota winy. Tą treścią najczęściej będzie zamiar (istotą zamiaru jest chęć zrobienia czegoś co jest możliwe, a to możliwe to jest czyn zabroniony, albo przy zamiarze ewentualnym „godzenie się” na coś co się przewiduje, że jest możliwe). De facto utożsamia to zamiar z winą. I zwolennicy tej koncepcji będą się posługiwać terminem „wina umyślna”. Jeszcze KK z 69r. tak definiował: „winę umyślną ponosi ten kto działał w zamiarze...”. Oczywiście zwolennicy koncepcji psychologicznej winy musieli rozwiązać pewną zagadkę. Tą zagadką była wina przy przestępstwach nieumyślnych. Bo przy umyślności to jest proste - winą sprawcy jest to, że on tego chciał. Przy nieumyślności powstał problem, bo jaka jest treść przeżyć psychicznych u sprawcy by na tej podstawie zbudować winę nieumyślną? W koncepcji psychologicznej rozbudowano te dwa pojęcia mówiąc o formach winy - zgodzono się, że wina rozpada się na dwa rodzaje: winę umyślną i winę nieumyślną.
Czym więc miała być wina nieumyślna? Twierdzono, że jest to też przeżycie psychiczne tylko nakierowane na nieostrożne zachowanie, czyli sprawca świadomie decyduje się na pewne nieostrożne zachowanie. Ma świadomość zachowania ryzykownego, na tym polega jego wina. Czyli to jest dalej przeżycie psychiczne, jakby popatrzeć w głowę sprawcy to jemu chodzi po głowie np. „będę teraz jechał z prędkością, która znacznie przekracza prędkość dozwoloną” i ta świadomość ryzykownego zachowania jest właśnie winą nieumyślną. Ale to też nie satysfakcjonuje, bo jest taka postać nieumyślności przy której mamy w ogóle brak świadomości ryzykownego postępowania. Sprawca wprawdzie mógł taką świadomość posiadać ale jej w chwili czynu nie miał. Zdarza się jechać pod prąd ulicą jednokierunkową nie mając w ogóle świadomości tego, że właśnie taką ulicą pod prąd jedziemy. Tutaj teoria psychologiczna konstruuje pewne rozwiązania mówiąc, że chodzi tutaj nam o przypadek nieostrożności, braku koncentracji przesuwając to zawinienie na wcześniejsze etapy. Ta nieostrożność polega na tym, że zamiast patrzeć na znaki chciał patrzeć na przechodzącą obok piękną dziewczynę i na tym polega jego wina nieumyślna.
(…)
… tego przedmiotu. W myśl czystej teorii normatywnej treść przeżyć psychicznych jest elementem typu czynu zabronionego, to jest opis ludzkiego zachowania, jeszcze nie zwartościowany. Z punktu widzenia empirii jest wszystko jedno czy ktoś chce staruszkę przeprowadzić przez jezdnię, czy ją zabić, to jest po prostu opis. Natomiast my do tego dokładamy pewną aksjologiczną miarkę i zaczynamy to wartościować…
… nieświadomą, mówimy tak: przy umyślności treścią przeżyć psychicznych jest zamiar negatywnie przez nas zwartościowany dlatego, bo nakierowany na naruszenie dobra prawnego. Przy nieświadomej nieumyślności wina polega na tym, że wartościujemy treść przeżyć psychicznych sprawcy - jedzie ulicą jednokierunkową i myśli o tej dziewczynie. I mówimy: to myślenie o dziewczynie (to jest treść przeżycia psychicznego) jest dla nas negatywnie zwartościowane, bo powinien wtedy o czymś innym myśleć. Zarzut jest oparty na treści przeżyć psychicznych ale polega on na tym, że sprawca nie myśli tego co powinien Jeżeli do pojęcia winy wprowadzono ocenę to ta ocena tkwi gdzieś poza głową sprawcy. To czego sprawca chce to jest naruszenie dobra prawnego i jeżeli chcemy powiedzieć, że to przeżycie psychiczne sprawcy jest złe…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)