Rewizjonizm: przesłanki historyczne:
gwałtowny rozwój gospodarczy, urzeczywistniony dzięki polityce kolonialnej, stał się przyczyną wzrostu dobrobytu europejskiej burżuazji, która coraz chętniej szła na ekonomiczne i socjalne ustępstwa wobec proletariatu - kapitalizm „pokazał ludzką twarz” wobec robotników państw imperialnych
rewizjonizm bazował na poczuciu „pokojowego rozwoju kapitalizmu” i możliwości bezkonfliktowej współpracy proletariatu z kapitalistami
u jego podstaw tkwiły również inne zespoły zjawisk: rozwój tzw. arystokracji robotniczej oraz napływ do poszczególnych partii socjaldemokratycznych elementów drobnomieszczańskich i inteligenckich
bazę społeczną rewizjonizmu tworzyli m.in.: drobni kupcy, rzemieślnicy, inteligencja
cechami charakterystycznymi rewizjonizmu były: oportunizm i polityczna chwiejność
Eduard Bernstein: (1850-1932), przywódca prawego skrzydła niemieckiej socjaldemokracji, główny teoretyk rewizjonizmu, autor książki pt. „Zasady socjalizmu i zadania socjaldemokracji”.
poglądy Bernsteina:
zwolennik marksizmu, jednakże po śmierci Engelsa postulował potrzebę rewizji poglądów Marksa
przeciwstawiał się dyktaturze proletariatu, partiom polecał głównie zajmowanie działalnością reformatorską
punktem wyjścia dla doktryny Bernsteina była krytyka („rewizja”) zasadniczych założeń teorii marksowskiej (sprzeciwiał się rewolucjonizmowi, uważał, że Marks pomylił się w swych założeniach dotyczących wprowadzenia socjalizmu)
Bernstein, obserwując poprawiającą się sytuację socjalno-ekonomiczną i polityczną proletariatu, doszedł do wniosku, że mogą zaistnieć warunki, kiedy wzrost płacy roboczej doprowadzi do wydatnego ograniczenia, a nawet do całkowitej likwidacji kapitalistycznego wyzysku jeszcze w ramach ustroju kapitalistycznego
twierdził, że wzrost standardu życia i demokratyzacja burżuazyjnego systemu politycznego, doprowadzą do załagodzenia walk klasowych
przedstawiał własną wizję państwa socjalistycznego, pozbawionego systemu produkcji towarowej i stosunków pieniężnych - wymiana dóbr materialnych, wg niego, miałaby przebiegać za pomocą bezpłatnego użytkowania (propagował uspołecznioną formę własności)
uważał, że „kapitalizm wrośnie w socjalizm bez rewolucyjnych wstrząsów”
Bernstein twierdził, że działalność partii socjalistycznych winna się skupić na działalności wyborczej, umożliwiającej zdobycie mandatów w parlamencie
odrzucał marksowską dialektykę, starał się „pogodzić” marksizm z neokantyzmem, co w istocie odzierało marksizm z jego rewolucjonizmu
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)