Status prawny przestrzeni kosmicznej jest regulowany w umowach międzynarodowych, takich jak np.:
Układ o zasadach działalności państw w zakresie badań i użytkowania przestrzeni kosmicznej, łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi (1967 rok)
Układ stanowi m. in., że:
a)przestrzeń kosmiczna (łącznie z Księżycem i ciałami niebieskimi) jest wolna dla badań i użytkowania przez wszystkie państwa bez jakiejkolwiek dyskryminacji;
b)dostęp do wszystkich obszarów ciał niebieskich jest wolny;
c)przestrzeń kosmiczna (łącznie z Księżycem i ciałami niebieskimi) nie podlega zawłaszczeniu w żaden sposób;
d)zakazane jest wprowadzanie na orbitę wokół Ziemi jakichkolwiek obiektów przenoszących broń jądrową lub jakiekolwiek inne rodzaje broni masowego zniszczenia, a także umieszczanie tego rodzaju broni na ciałach niebieskich i w przestrzeni kosmicznej w jakikolwiek inny sposób;
e)Księżyc i inne ciała niebieskie maja być wykorzystywane wyłącznie w celach pokojowych (zakazuje się zakładania baz wojskowych, instalacji i fortyfikacji, dokonywania prób z jakimikolwiek typami broni, przeprowadzania manewrów wojskowych). Wyjaśnić teraz należy, jaka jest sytuacja prawna statków morskich i powietrznych w chwili gdy znajdują się poza terytorium państwa w którym są zarejestrowane. Wskazać w tej mierze należy na dwie zasady:
PM pozwala, aby państwo rozciągało przepisy swojego prawa na osoby i zdarzenia na pokładach ich statków powietrznych bądź morskich niezależnie od tego gdzie one się znajdują, np. przepisy polskiego kodeksu karnego stosuje się do obywateli Japonii na pokładzie polskiego samolotu przelatującego nad Brazylią.
Pokłady statków powietrznych lub morskich nie są w świetle PM terytorium państwa w którym są zarejestrowane.
Wildenhus Case (1887 rok)
Na pokładzie belgijskiego statku cumującego w porcie New Jersey w USA, obywatel Belgii zabił innego obywatela Belgii. Wody portów stanowią terytorium państwa nadbrzeżnego - co uzasadnia rozciągnięcie przepisów prawa USA wobec sprawcy czynu zgodnie z zasadą jurysdykcji terytorialnej. Gdyby jednak pokład belgijskiego statku stanowił część „terytorium” Belgii (w świetle prawa międzynarodowego), to uznać należałoby, że czyn popełniony został nie na terytorium USA, ale na terytorium innego państwa. W konsekwencji: skoro zatem zabójca i ofiara byli Belgami, a czyn dokonany został na terytorium Belgii, to nie istniał żaden „łącznik jurysdykcyjny” między prawem Stanów Zjednoczonych a przestępstwem, uzasadniający osądzenie sprawcy przed sądem USA na podstawie prawa tego państwa.
Sądy amerykańskie stwierdziły jednak, że mają jurysdykcję w sprawie (na zasadzie terytorialności), ponieważ:
(…)
… czynu popełnionego przez cudzoziemca z poza państwa X, stosuje się wobec sprawcy tego czynu.
United States of America v. Emanuel Ormand Neil (United States Court of Appeal for the Ninth Circuit, 2002)
Obywatel St. Vincent i Grenadyn, na pokładzie statku turystycznego zarejestrowanego w Panamie, w trakcie rejsu, gdy statek znajdował się na morzu terytorialnym Meksyku, molestował seksualnie…
… przebywającego w Arabii Saudyjskiej zastosowanie znajduje zarówno prawo lokalne jak i pewne normy prawa polskiego, np. prawo karne czy podatkowe.
Przykład dotyczący bigamii
Zgodnie z polskim prawem karnym bigamia stanowi przestępstwo: Art. 206 Kodeksu karnego stanowi: “Kto zawiera małżeństwo, pomimo, że pozostaje w związku małżeńskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności, albo pozbawienia wolności do lat 2”.
Zgodnie zaś z prawem islamskim, mężczyzna - co do zasady - może poślubić jednocześnie aż cztery kobiety. Wyobraźmy sobie, że obywatel polski, który ma żonę w Polsce, wyjeżdża do Arabii Saudyjskiej i tam poślubia kolejną kobietę. Czy w przypadku powrotu do Polski sąd krajowy będzie mógł go skazać na podstawie prawa polskiego, zważywszy nawet, że w miejscu popełnienia aktu bigamii był to czyn…
… w miejscu jego popełnienia” (to ograniczenie nie dotyczy jednak wszystkich przestępstw. Bowiem niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu jego popełnienia polską ustawę karną stosuje się w stosunku do obywatela polskiego i cudzoziemca w razie popełnienia:
- przestępstwa w miejscu nie podlegającym żadnej władzy państwowej (np. na obszarach Arktyki),
- przestępstwa przez polskiego funkcjonariusza…
… gospodarczym,
- przestępstwa fałszywych zeznań złożonych wobec urzędu polskiego,
- przestępstwa, z których została osiągnięta, chociażby pośrednio, korzyść majątkowa na terytorium RP.
Przykład dotyczący opodatkowania
Polska spółka produkująca chipsy chce umieścić na opakowaniach swoich produktów wizerunki bohaterów z filmu Władca Pierścieni. Kupuje zatem licencję od właściciela praw autorskich do filmu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)