Łączniki jurysdykcyjne uznane przez prawo międzynarodowe ujęte są w formę
zasad, które stanowią podstawę określania zakresu kompetencji ustawodawczej danego
państwa.
A) Zasada jurysdykcji terytorialnej,
B) Zasada jurysdykcji personalnej,
C) Zasada jurysdykcji ochronnej.
Zasada jurysdykcji terytorialnej
Ta zasada wydaje się oczywista. Skoro terytorium jest swego rodzaju fundamentem dla
każdego państwa, to takie państwo jest kompetentne do stanowienia prawa
odnoszącego się do wszystkich osób i rzeczy w jego granicach terytorialnych.
Musimy teraz dodać, że kompetencja państwa do stanowienia prawa na swoim
terytorium jest, co do zasady pełna i wyłączna.
To, że kompetencja w zakresie jurysdykcji legislacyjnej jest pełna oznacza, że
państwo w wybrany przez siebie sposób może regulować co do zasady wszelkie
przejawy życia gospodarczego, społecznego, kulturalnego, religijnego itd. - na swoim
terytorium.
Ograniczeniem tej „pełnej” kompetencji są jedynie zobowiązania prawnomiędzynarodowe
państwa dotyczące np.:
· praw człowieka
Ograniczenie wynikające z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka:
Polska jest stroną Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, który nakłada na Polskę obowiązek respektowania praw i wolności religijnych osób pozostających pod jej jurysdykcją. Stanowi on w art. 9, że:
„1. Każdy ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania; prawo to obejmuje wolność zmiany wyznania lub przekonań oraz wolność uzewnętrzniania indywidualnie lub wspólnie z innymi, publicznie lub prywatnie, swego wyznania lub przekonań przez uprawianie kultu, nauczanie, praktykowanie i czynności rytualne.
2. Wolność uzewnętrzniania wyznania lub przekonań może podlegać jedynie takim ograniczeniom, które są przewidziane przez ustawę i konieczne w społeczeństwie demokratycznym z uwagi na interesy bezpieczeństwa publicznego, ochronę porządku publicznego, zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób”.
Polska zatem naruszyłaby prawo międzynarodowe gdyby wydała ustawę ograniczającą prawo
np. buddystów do uprawiania kultu.
· przywilejów dyplomatycznych
A/ Nietykalność osoby przedstawiciela dyplomatycznego: Osoba przedstawiciela
dyplomatycznego jest nietykalna. Nie podlega ona władzy wykonawczej państwa
przyjmującego w jakiejkolwiek formie. Osoby, którym nietykalność przysługuje
zobowiązane są do przestrzegania praw państwa przyjmującego, ale:
- nie mogą być aresztowani ani zatrzymani w żadnej formie
(…)
…);
- okupant nie może zmienić obywatelstwa osób zamieszkujących
okupowane terytorium;
- okupant nie może zmienić waluty obowiązującej na terytorium
okupowanym.
c) Terytoria mandatowe/powiernicze - terytoria mandatowe były to
terytoria odebrane po I wojnie światowej Niemcom i Turcji i powierzone,
uchwałą Ligi Narodów („mandatem”) do administracji państwom Ententy:
Wielkiej Brytanii, Francji lub Belgii, a także Japonii, Australii i Związkowi
Południowej Afryki.
Terytoria mandatowe były podzielone na trzy kategorie:
- Mandaty A - obszary rozwinięte, mogące się szybko usamodzielnić,
- Mandaty B - obszary słabo rozwinięte, wymagające opieki przez
dłuższy czas,
- Mandaty C - obszary typowo kolonialne - bez najbliższej
perspektywy na usamodzielnienie.
Po II wojnie światowej i upadku systemu Ligi Narodów terytoria…
…, ale:
- nie mogą być aresztowani ani zatrzymani w żadnej formie
- nie mogą być poddawani jakimkolwiek przymusowym kontrolom (przeszukaniom) i
badaniom (np. badaniom na obecność alkoholu w organizmie).
W przypadku, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że osoba upoważniona do
nietykalności a kierująca pojazdem jest jednak nietrzeźwa, władze państwa
przyjmującego winny „odstawić” dyplomatę w miejsce przezeń wskazane, bądź…
…
ten jest immunitetem absolutnym, tzn. przysługuje uprawnionemu niezależnie od
ciężaru naruszenia.
Osoba uprawniona nie podlega również jurysdykcji cywilnej i administracyjnej państwa
przyjmującego, z wyjątkiem trzech przypadków:
a) powództw przeciwko dyplomatom z zakresu prawa rzeczowego, dotyczących
prywatnego mienia nieruchomego położonego na terytorium państwa przyjmującego.
b) powództw dotyczących spadkobrania…
… w stosunku do
cudzoziemców, którzy za granicą popełnili czyn godzący w bezpieczeństwo lub
ważny interes tego państwa. Niejasność pojęcia „interes państwa” sprawia, że zasada
jurysdykcji ochronnej może być nadużywana, co prowadzić może do rezultatów tyleż
absurdalnych, co przerażających.
Przyjmuje się, że powyższa zasada znajduje zastosowanie w stosunku do
następujących czynów:
- szpiegostwo,
- fałszowanie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)