Rodzaje i źródła pieniądza (historyczna ewolucja pieniądza oraz charakter i formy pieniądza współczesnego).
Pieniądz towarowy
Ukształtowanie się społecznego podziału pracy stanowiło istotny postęp ekonomiczny. Produkty przeznaczone wyłącznie do wymiany stały się towarami. Farma ta była jednak uciążliwa. Trudno było oferującemu znaleźć chętnego do nabycia tego towaru w zamian za potrzebny towar oferentowi. Problem istniał w określeniu sprawiedliwej relacji miedzy wymienianymi towarami. Zawsze aktowi sprzedaży towarzyszył akt kupna. Nie było wiec mowy o nadwyżkach czy zapasach towarów.
Towary konsumpcyjne były pierwszą forma pieniądza. Pełniły role pieniądza, ponieważ miały cechę powszechnej akceptacji. Z czasem ważności nabierały inne cechy jak podzielność i trwałość dobra. Pieniądz ten był trudno podzielny i nie miał stabilnej wartości. Usprawnieniem stał się fakt, ze pieniądz przestał być towarem powszechnego użytku, zastąpiono go metalem. Najpierw były to metale nieszlachetne jak: żelazo, brąz, miedź, następnie metale szlachetne - srebro i złota. Metale dobrze przechowywały wartość, były podzielne i łatwe do przenoszenia. Gwarantowały stabilność wartości.
Pieniądz metalowy (kruszce, monety)
W starożytnym Rzymie regulowanie zobowiązań z tyt. sprzedaży towaru początkowo następowało przez odważanie odpowiedniej ilości złota uformowanego w sztaby. Sztaby złota czy srebra z czasem zaczęto dzielić na mniejsze części zazwyczaj w kształcie kulek. Wadą był proceder psucia pieniądza, co polegało na zmniejszeniu faktycznej zawartości cennego metalu w danym kawałku, który miał powszechnie uznaną wartość. Na krążkach metalu stawiano wiec pieczęcie (najczęściej z wizerunkiem panującego). Istnienie pieczęci gwarantowało wartość pieniądza i utrudniało opiłowywanie czy okrawanie krążków. Podaż pieniądza uzależniona była od krajowych zapasów złota i srebra. Niedostatek pieniądza w kraju hamował wymianę towarów i ich produkcję. Nadmiar złotych czy srebrnych monet powodował spadek ich wartości realnej w stosunku do wartości nominalnej. Przez długi czas rolę pieniądza pełniło kilka metali: brąz, złoto, srebro. We Francji krążyły monety z brązu (sou), ze srebra (ecu), ze złota (luidor). Pozbawiony jednorodności system nie utrzymał się długo. Przekształcił się w system dwumetalowy, bimetalizmu, podwójnego parytetu (złota i srebro). Wyznaczano urzędową relację między wartościami obu kruszców, która różniła się od wartości rynkowej wyznaczanej przez podaż i popyt. Różnica pomiędzy tymi wartościami sprawiła, że zaczęło działać prawo Kopernika-Greshama. Pieniądzem pozostającym w obiegu był kruszec, którego wartość rynkowa była niższa od urzędowej. Lepszym pieniądzem w Europie było srebro i z czasem znikło z obiegu. Wówczas rozpoczął się monometalizm, system jednego parytetu.
(…)
… obowiązkowych, zmiany stopy redyskontowej (stopa procentowa wg której banki komercyjne skupują weksla handlowe od swoich klientów przed terminem płatności), operacje otwartego rynku.
BC wykorzystuje instrumenty oddziaływania na podaż pieniądza w celu prowadzenia polityki ekspansywnej (obniżenie stopy rezerw obowiązkowych, obniżenie stopy redyskontowej, skup papierów wartościowych - działania nastawione na zwiększenie płynności banków komercyjnych i zwiększenie podaży pieniądza w celu pobudzenia aktywności podmiotów gospodarczych) lub restrykcyjnej (podniesienie stopy rezerw obowiązkowych, podniesienie stopy redyskontowej, sprzedaż papierów wartościowych - prowadzi to do zmniejszenia płynności banków, ograniczenia podaży pieniądza i zmniejszenia aktywności podmiotów gospodarczych).
Jakimi drogami polityka…
… weksla. Wystawca weksla skłania dłużnika (trasata) do zaakceptowania weksla. Akcept jednostki zobowiązanej do zapłaty zwiększa wartość weksla. Gdy remitent potrzebuje pieniędzy może zdyskontować weksel, może sprzedać weksel bankowi. Bank przejmuje dług i pobiera opłatę według stopy dyskontowej. Natomiast bank prywatny może odsprzedać weksel bankowi centralnemu po stopie redyskontowej. Specyficznym…
… pieniądza
Bank centralny sprawuje politykę pieniężną, która sprowadza się do regulowania ilości pieniądza na rynku i na jakich warunkach ten pieniądz jest dostępny. Zadaniem Rady Polityki Pieniężnej jest dbałość o poziom inflacji poprzez ustalanie trzech podstawowych stóp procentowych:
stopy lombardowej,
stopy redyskontowej,
stopy referencyjnej, interwencyjnej
Ilość pieniądza nie zależy tylko od banku…
… możliwość kreowania pieniądza bankowego
Gotówka wpłacana do banku stanowi podstawę emisji pieniądza bankowego, bezgotówkowego. Rezerwy gotówkowe znajdujące się w bankach prywatnych i wkłady na żądanie są pieniądzem banku centralnego i stanowią bazę monetarną. Mnożnik bazy monetarnej jest stosunkiem podaży pieniądza znajdującego się poza systemem bankowym i bazy monetarnej, czyli pieniądza banku centralnego…
… jest dokumentem, w którym jego wystawca (trasant) zobowiązuje określoną jednostkę, zwaną trasatem , do zapłaty określonej sumy w określonym czasie jednostce wyszczególnionej na wekslu, zwanej beneficjentem, remitentem. Weksel jest formą kredytu krótkoterminowego. Weksel musi zawierać informacje dotyczące nazwy wystawcy weksla, beneficjenta i dłużnika wekslowego, sumy i terminu płatności oraz podpis wystawcy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)