To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Notatki: Wstęp G. Borkowskiej Fragment literackiej biografii: -Orzeszkowa mając 17 lat wychodzi za mąż za Piotra Orzeszkę
-powstanie styczniowe było dla niej wstrząsem; mąż skazany na zesłanie na pomoc powstańcom, żona mu nie towarzyszy i sprzedaje ziemie, postanawia się rozwieść- skandal obyczajowy!
-debiut w 1866
-skazywana na areszt domowy przez władze rosyjskie
-zmarła w 1910 na chorobę serca
Geneza Chama . Dwa porządki. -pierwotnie miał być opowiadaniem
-powstawał między 1887 a 1888, druk rozpoczęła „Gazeta Polska”, rok pozniej ukazał się w wydaniu ksiżkowym
-wstęp poświęcony przyjaciółce- Walerii Mourene, często tak robiła wobec tych, które przegrywały w pisarskiej konkurencji z nią
-w przypadku mężczyzn publiczny wymiar postaci miał znaczenie
-dedykacje te miały funkcje podtrzymania kontaktu
-sama przyznała że z Chama jest „dość zadowolona”
-zawarte są w nim 4 wielkie idee XIXw: sprawa kobieca, kwestia żydowska, transformacja świadomości patriotycznej i społecznej oraz wiara w moralną siłę ludu
→ Narracja i kompozycja Chama:
-układa się dwutorowo, choć nie zawsze symetrycznie; uprzywilejowanie perspektywy Pawła
-Franka obdarzona sporą inicjatywa narracyjną; porządek etyczny i psychologiczny
-zakwestionowanie zasady mimesis z powieści XIXwiecznej: Orzeszkowa nie umiała przedstawić rzeczywistości jako spójny zharmonizowany obraz;
→ Ukazuje dwa różne odbicia: mężczyzna vs kobieta
wieś vs miasto
asceza vs pożądanie
świat natury vs świat kultury
zdrowie vs choroba
milczenie vs mowa Świat idei:-natura-etyka-patriarchalizm -porządek ideowo-etyczny związany jest z Pawłem: niepiśmienny chłop zostaje gwarantem moralności, mistrzem i nauczycielem ← cierpiał na mizoneizm-niechęć do rzeczy nieznanych
-wariat życia które wybiera: samotne, na skraju wsi ale nie wyobcowane, lubi go i pomaga mu miejscowa znachorka; jest lubiany i pomocny
-zawód Pawła: rybak; szwagier przewozi ludzi promem, ojciec zajmował się tkactwem, uprawiał rolę → Paweł nie lubi ziemi, woli rzekę; rzadko chodzi do kościoła
-Orzeszkowa go dowartościowuje. Obdarza zdolnością przeżywania zjawisk estetycznych
-Paweł religijną postawę wobec świata przejawia w obcowaniu z naturą, przekonanie o harmonii istnienia. Modlitwą staje się każdy gest i słowo wypowiedziane z namysłem ^Filozofia XVIII/XIXw: -dobroć człowieka dzikiego
-moralna siła tkwiąca w ludzie ← Już Roussue marzył o powrocie do
(…)
…, stylizacja biblijna, opis drobiazgowy-rzadziej dialog narracja: bliska mowie wewnętrznej Pawła, lub czasem oddana France - rozbudowanie mowy pozornie zależnej (punkt widzenia Franki)
narrator uwolniony od funkcji komentatorskiej i moralizatorskiej 1
…
… bohatera
-Paweł po odkryciu romansu miał prawo wymierzyć karę, nawet cielesną ← wizerunek dobrego i sprawiedliwego patriarchy Świat psychiki: choroba-zmysły-kobieta
-uczucie Pawła do Franki → język etyki i modlitwy. Paweł jest bohaterem bez skazy w obrębie konwencji estetyki wzniosłości.
-Franka- jeden z pierwszych przykładów w literaturze „osobowości zdominowanej przez nerwowość”, chorobę końca XIX…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)