To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
BARTNICTWO .
Z wosku wyrabiano formy odlewnicze, produkowano świece, tabliczki do pisania, używano do bielenia płótna, używano w licznych rzemiosłach. Od XI wieku miód i wosk należały do zestawu danin. Spowodowało to wyodrębnienie się we wczesnym średniowieczu grupy zawodowej :organizacyjnej BARTNIKÓW. Tworzyli oni własne skupiska-wsie służebne.
BARTNICTWO - dawna hodowla pszczół w barciach leśnych, tj. w sztucznych dziuplach: wydrążonych na wysokości 4 - 7 metrów (na Mazowszu zakładano barcie wysoko - na ok. 2 metrach, lub bardzo nisko - 2 metry), w starych drzewach sosnowych i dębowych, rzadko jesionowych i jodłowych. Dłubanie dziupli - tzw. dzianie. Do tej pracy używano tzw. pieśni (pieszni) - dłuto na długiej rękojeści, ważyło ok. 3,8 kg. Praca ta trwała od 1 do 3 dni, w zależności od tego czy sosna była prosto czy krętowłóknista, czy była spróchniała. Do barci dostawano się za pomoc OSTRWI, tj. ściętych młodych świerków lub jodeł z przyciętymi gałęziami lub tzw. LEZIWA ławeczki na potrójnie skręconym powrozie służącym do podciągania się. Barcie były rozsiane po lesie oznakowane tzw. ciosami w celu zaznaczenia dziedzicznej własności. Otwór barci (DŁUŻNIA - o . wymiarach 10-15 x 85-95 cm) zamykano deską (ZAWÓR), w której (lub w pniu) był otwór (WLOT OKO), w który wetknięty był tzw. OCZKAS - klin dochodzący do przeciwległej strony ściany służył „do podparcia pszczelej roboty". Zostawiona szczelina w oku miała umożliwić przechodzeni pszczół. Deska z otworami (ŚNIOT) chroniła przed szkodnikami i czynnikami atmosferycznym Głębokość barci wynosiła 35-40 cm. Tylna ściana, tzw. plecy miała wymiary 30-35 x 9~-100 cm.
W 1 X04 roku za wykonanie barci w dębie wraz z włożeniem roju płacono 4 grosze (w 1496 roku z niezłożenie przez bartnika daniny miodu o równowartości 48 groszy zabierano mu wołu).
Bartnik sponądzał również ule kadłubowe z uciętego pnia o wysokości około 5 metrów i stawiał j bliżej osiedla lub na łące leśnej. Najstarszy ul kadłubowy znaleziono i wydobyto z Odry z Kluczbork (z około XI wieku).
Po okresie nieskrępowanego korzystania przez całą ludność z płodów puszczańskich, następował ograniczanie niektórych dóbr - wyłączność eksploatowania na rzecz księcia (króla). Pojawia się tzw.~ regale bartne, definitywnie zniesione na Mazowszu po sejmie w Piotrkowie w 1538 roku (po naciskiem właścicieli dóbr prywatnych). Wykupienie praw bartników następowało z uwzględnieniem etapów:
• Zapowiedź ze strony właściciela wykupienia barci wraz z określeniem ceny wykupu,
• Zapłata realizowana w sądzie lub poza nim,
• Okazanie barci na gruncie,
• Oświadczenie bartnika w sądzie, że należność za barć otrzymał.
Dawni bartnicy książęcy podejmowali pracę u nowych właścicieli. Pierwsze ustawy bartnicze znajduj się w Statutach Wiślickich.
(…)
… w XIII wieku. 1559 roku spisano pierwsze „Prawo bartne bartnikom należące" dla Puszczy Kurpiowskiej, w 1616 roku. „Intencją praw bartnych było zapewnienie wywiązywania się bartników z ich obowiązków pogarszających się warunkach pracy. Usuwanie drzewostanów pod nowo zakładane osady wiązało się również z wycinaniem drzew bartnych, na skutek wzmożonych wypasów bydła, trzody i koni uboż skład gatunkowy…
…). Właściciel tracił prawa do „boru" jeśli nie zajmował się nim przez 3 lata.
W okresie XVI wieku za barć (lub obelinę) rozumiano pojedynczą kłodę, zbiorowisko większej ilości sosen bartnych zwano KĄTEM BARTNYM, a na Mazowszu i Kurpiach był to OSTRÓW. Kąty bartne obejmowały pewną przestrzeń lasu, najczęściej określoną gra.niczmi ścieżek, dróg strumieni, gdzie jeden bartnik lub jego spadkobiercy posiadali…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)