To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Ingerencja klas społecznych we władze
Ograniczanie praw mieszczan i miast Konstytucja z 1496 - zakazywała mieszczanom nabywania dóbr ziemskich.
W 1543 - nakazano mieszczanom posiadane dobra sprzedać
Nie mogli piastować urzędów państwowych i ograniczono możliwość piastowania przez nich wyższych urzędów kościelnych
Konstytucja z 1565 zakazywała kupcom polskim wywozić towarów krajowych za granicę, również towary zagraniczne miał przywozić tylko kupiec obcy
W XVI w. ustalono, że szlachcic zajmujący się sprawami miejskimi tracił szlachectwo
W XVI w. miasta utraciły reprezentację w sejmie w zamian dano jednak miastom prawo wysyłania abnegatów - przedstawicieli na sejmie, którzymieli prawo zabierać głos w sprawach miast.
Ustawy przeciw zbytkowi, zakazywały mieszczanom kosztownych ubrań i obuwia
Nadzór nad miastami królewskimi w praktyce przejęli starostowie.
Udział pospólstwa we władzy miasta
W większych miastach uzależniano przyjęcie do prawa miejskiego od wyznawanej religii.
Do kontroli Rad miejskich powoływano vigniti viri(składające się z 20 członków) lub quadraginiti viri(40), które składały się po połowie z kupców rzemieślników i kontrolowały radę w zakresie finansowej, tą samą funkcje w innych miastach pełnili starsi cechów lub ławy miejskie. Później powstał organ zwany pospólstwo - było to zgromadzenie ogółu obywateli miejskich i obradowała nad sprawami miejskimi i wydawało wilkierze. Takie zgromadzenie dzieliło się na ordyki zależnie od przynależności zawodowej, a w miastach zróżnicowanych narodościowo na nacje.
Cechy
Partacze - osoby niezrzeszone w cechu, którzy najczęściej osiadali w jurydykach
Do cechów natomiast utrudniano dostęp poprzez wprowadzenie opłat za zdawanie z czeladnika na mistrza, z tych opłat zwolnione były oczywiście dzieci mistrzów i zięciowie.
Urzędowe cenniki - odgórnie ustalone ceny na towary(przez wojewodów); jednocześnie zwalniając od cła towary zagraniczne.
Organizacja handlu
Kupcy większych miast byli związani w bractwa - konfraternie ich członkowie mieli wyłączne prawo handlowania w danym mieście.
Kontrakty - doroczne zjazdy gospodarcze szlachty.
W 1496 szlachta otrzymała zwolnienie z ceł na towary przywożony i wywożone z własnego gospodarstwa. Cło na towary luksusowe importowane było niskie natomiast eksportowe wysokie(szlachta chciała mieć tanie towary i ograniczyć ich wywożenie).
Przywileje handlowe Gdańska Gdańsk miał wyłączne prawo skupu zboża także od szlachty.
Miasta prywatne
Zahamowanie rozwoju miast głównie dotyczyło miast królewskich królewskich nie miast stanowiących własność prywatną, miasta będące ośrodkami latyfundiów przeżywały rozkwit. P5rzy czym największy rozkwit przypadł miastom wielkopolski, które najmniej zostały dotknięte piętnem wojen XVII w.
(…)
… gromadzili się wytwórcy stanowiący poważną konkurencje dla cechów. Takie jurydyki często przybierały formę miast prywatnych.
Libertacje (wyłączenie od prawa miejskiego) i inkorporacje (od prawa ziemskiego) nadawane były poszczególnym domom co powodowało osłabienie pozycji prawnej miast.
Sytuacja prawna żydów
Na początku XVI . do polski zaczęły napływać nowe grupy żydów. Na podstawie dawnego prawa żydzi…
… gospodarki pańszczyźniano - folwarcznej. W 1496 zakazano mieszczanom zatrudniania ludzi luźnych na krócej niż rok, zakazywał też wędrówek sezonowych za granicę. W Wielkopolsce lauda pozwalały szlachcicom łapanie i zmuszanie luźnych ludzi do pracy.
Władza dominialna pana
Do pana należało sądownictwo, w konstytucjach 1496- 1501 wykłucono możliwości sądzenia chłopów przez sądy grodzkie i miejskie. Pelnię…
… się za granicę na zarobek. W 1538 skrócono proces o zbiegnięcie poddanych, oraz sprawy o zbiegostwo nie ulegały przedawnieniu. Przeniesiono też te sprawy z sądów ziemskich do grodzkich jako bardziej sprawnych.
Powstania chłopskie
Najgłośniejszymi ruchami chłopskimi były powstania chłopskie na Ukrainie. Takie ruchy w ograniczonym stopniu występowały tez na podhalu np. w 1630 przeciw staroście nowotarskim
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)