Rzeczpospolita szlachecka - Ustrój społeczny

Nasza ocena:

3
Pobrań: 133
Wyświetleń: 2072
Komentarze: 0
Notatek.pl

Pobierz ten dokument za darmo

Podgląd dokumentu
Rzeczpospolita szlachecka - Ustrój społeczny - strona 1 Rzeczpospolita szlachecka - Ustrój społeczny - strona 2 Rzeczpospolita szlachecka - Ustrój społeczny - strona 3

Fragment notatki:

Ustrój społeczny Folwark szlachecki Folwark szlachecki stanowił gospodarczo wyodrębniony obszar ziemi , stanowiący gospodarkę pana i uprawiany bezpośrednio przez chłopów. Podstawą folwarku była dawna rezerwa pańska którą powiększano przez wycinanie lasów, wylup sołectw, przez nowe pomiary, przymusową zamianę, oraz konfiskatę ziem gromadzkich(pastewnych), oraz przez włączenie pustek( nie zasianych obszarów ziemi ) .
Latyfundia magnackie Latyfundia to szereg folwarków i wsi a także prywatne miasta będące własnością magnaterii. Dzielono je na klucze - kilka folwarków i wsi pozostających pod wspólnym zarządem. Oficjaliści - szlachta tworząca aparat administracyjny i śadowy latyfundiów
Nobilitacja, skarbelat, indygenat Konstytucja z 1578 ustaliła, że tylko sejm ma prawo nobilitacji , wyjątek stanowiła wojna kiedy król mógł dokonać nobilitacji ale tylko w obecności pospolitego ruszenia. W 1673 nobilitację ograniczono tylko do katolików Skarbelat czyli instytucja niepełnego szlachectwa, do trzeciego pokolenia zakaz piastowania funkcji publicznych. Indygenat - udzieleniu zagranicznemu szlachcicowi szlachectwa polskiego, nadawano przez króla na sejmie. Utrata szlachectwa - następowała w wyniku sądowego orzeczenia infamii oraz w razie zajmowania się przez szlachcica rzeczami miejskimi.
Równość szlachecka Nie było rozróżnienia tytularnego, które ostatecznie zakazane zostało pod karą wieczystej infamii konstytucją z roku1673. Istniało tyko rozróżnienie tylko majątkowe na: magnaterie, szlachtę średnią, zagrodowa i hołota..
Magnaci i klientela szlachecka Wokół rosnącej w siłę magnateri zbierała się szlachta pragnąca wejść pod protekcją magnata(doba upadku autorytetu władzy) sługa magnata składał mu przysięgę na wierność przez podanie mu ręki dlatego nazywał się( sługą rękodajem ) najczęstszą formą uzależnienia szlachty była dzierżawiona przez nich wieś, szlachta pozostawała też pod ich wpływem politycznym lub ze strachu. Prawno społeczna pozycja szlachty Szlachcic osiadły był jedynym pełnoprawnym obywatelem polskim, a jego dom mógł być azylem (choć ponosił konsekwencje za nie wydanie). Zaliczano do niej szlachtę polska i litewską i ruską. Ograniczanie praw mieszczan i miast Konstytucja z 1496 - zakazywała mieszczanom nabywania dóbr ziemskich.
W 1543 - nakazano mieszczanom posiadane dobra sprzedać
Nie mogli piastować urzędów państwowych i ograniczono możliwość piastowania przez nich wyższych urzędów kościelnych
Konstytucja z 1565 zakazywała kupcom polskim wywozić towarów krajowych za granicę, również towary zagraniczne miał przywozić tylko kupiec obcy


(…)

… w sprawach miast.
Ustawy przeciw zbytkowi, zakazywały mieszczanom kosztownych ubrań i obuwia
Nadzór nad miastami królewskimi w praktyce przejęli starostowie.
Udział pospólstwa we władzy miasta
W większych miastach uzależniano przyjęcie do prawa miejskiego od wyznawanej religii.
Do kontroli Rad miejskich powoływano vigniti viri(składające się z 20 członków) lub quadraginiti viri(40), które składały…
… i ograniczyć ich wywożenie).
Przywileje handlowe Gdańska Gdańsk miał wyłączne prawo skupu zboża także od szlachty.
Miasta prywatne
Zahamowanie rozwoju miast głównie dotyczyło miast królewskich królewskich nie miast stanowiących własność prywatną, miasta będące ośrodkami latyfundiów przeżywały rozkwit. P5rzy czym największy rozkwit przypadł miastom wielkopolski, które najmniej zostały dotknięte piętnem wojen…
… pana
Do pana należało sądownictwo, w konstytucjach 1496- 1501 wykłucono możliwości sądzenia chłopów przez sądy grodzkie i miejskie. Pelnię sądownictwa dominialnego potwierdziła konfederacja warszawska 1573. W królewszczyznach można było się odwołać do sądu monarchy. Gromada i urząd wiejski
We wsiach posiadających Gromadę pan przerzucał część swoich uprawnień na gromadą, której członkowie wzajemnie się kontrolowali…
... zobacz całą notatkę



Komentarze użytkowników (0)

Zaloguj się, aby dodać komentarz