Konstytucje i lauda:
konstytucje sejmowe - podstawowe źródło prawa, dzieliły się na k. wieczyste - obowiązywanie nieograniczone w czasie; i na k. czasowe - okres obowiązywania był z góry wyznaczony
akty inkorporacyjne - wydawane w formie przywilejów,włączały pewne dzielnice do Korony,
lauda sejmikowe - wpisywane były do ksiąg sądowych, co było formą ich publikacji
Prąd kodyfikacyjny:
„Statut Łaskiego” - wydrukowane zostały w nim najważniejsze statuty i konstytucje z inicjatywy sejmu radomskiego 1505, redagował go kanclerz koronny Jan Łaski
„Formulla processus” - opracowany przez komisję kodyfikacyjną wybraną w 1520 roku na sejmie bydgoskim, kodyfikację ukończono w 1523 roku
Korektura Praw (Correctura iurium) - zwana też Korekturą Taszyckiego, opracowana w 1532 roku, 929 arrtykułów, ustrój sądów, proces, prawo karne, prywatne, stanów i formuły czynności prawnych, projekt odrzucony przez sejm w 1534 roku
prywatne kodyfikacje - Jakuba Przyłuskiego, Jana Herburta, Stanisława Sarnickiego
Volumina Legum - zapoczątkowane w połowie XVIII wieku, autorzy: Józef A. Załuski, Stanisław Konarski, zawierała całość ustawodawstwa RP od czasów dawnych po współczesne, ukazało się 6 tomów w latach 1732-1739, objęły ustawodawstwo od Xiv wieku do 1736 roku
Prawo miejskie:
„Artykuły prawa magdeburskiego” - wydane w 1556 roku przez Bartłomieja Groickiego, traktowano je jako urzędową wykładnię prawa miejskiego
Prawo wiejskie:
wilkierze / ordynacje - ustawy wiejskie, zawierające normy określające życie wewnętrzne wsi, powinności chłopskie, organizację władz i sądu, dotyczyły też prawa cywilnego i karnego, do najobszerniejszych należy „Ordynacja w dobrach w Zegrzu i Ratajach” wydana przez Poznań w 1733 roku
Prawo mazowieckie:
Zwód Goryńskiego - kodyfikacja prawa mazowieckiego doknana przez Piotra Goryńskiego i zatwierdz. przez króla w 1540
ekscepta mazowieckie - kodyfikacja dokonana przez szlachtę, zatwierdzona w 1577 roku, obejmowała 46 artykułów
Korektura pruska:
korektura pruska - odrębne prawo szlachty Prus Królewskich, skodyfikowane przez sejm koronny, zatwierdzone w 1598 roku, oparta była na prawie chełmińskim i uwzględniała wzroy polskiego prawa ziemskiego, nasycona była elementami prawa rzymskiego
rewizja toruńska - kodyfikacja prawa chełmińskiego dla miast Prus Królewskich
Prawo litewskie:
Statuty litewskie - powstały z powodu korzystnych warunków do kodyfikacji na Litwie - I w 1529, II w 1566, III w 1588 roku, zredagowane były w języku ruskim (starobiałoruskim), w 1614 roku ukazał się też polski przekład III Statutu, prawo litewskie obowiązywało też w woj. wołyńskim, kijowskim, bracławskim (II Statut), III Statutem z kolei posługiwano się jako prawem pomocniczym w Koronie
(…)
…. oficjalistów) - wykonywała funkcje adm, gosp., sądowe
Szlachta i magnaci
nobilitacja, skartabelat, indygenat
coraz większa ekskluzywność szlachty - od 1578 tylko sejm miał prawo nobilitacji (wyjątek na czas wojny - król)
skartabelat - niepełne szlachectwo - 1669
nobilitowani nie mieli prawa piastowania urzędów i funkcji poselskich aż do 3 pokolenia
nobilitacja tylko katolików - 1673
wciąż nielegalnie przyjmowano szlachtę poprzez naganę szlachectwa
indygenat - nobilitacja cudzoziemca - od XVI w, dokonywane na sejmie
Równość szlachecka
nie istniało prawne wyodrębnienie magnatów (w przeciwieństwie do innych krajów)
przeciwdziałano używaniu tytułów rodowych - od 1673 zakazano pod groźbą wieczystej infamii
średnia szlachta - najaktywniejsza, opanowała urzędy ziemskie, posłowała na sejm, od 1578 wybierana…
…
Poddaństwo chłopów i jego formy
Pańszczyzna
stopniowe zwiększanie pańszczyzny (renty odrobkowej)
pańszczyzna sprzężajna - chłopi - gospodarze
pańszczyzna piesza - bezrolni, zagrodnicy
jutrznia - pańszczyzna wydziałowa - określana nie w dniach ale w obszarze gruntu
tłoki, gwałty, daremszczyzny - obowiązek pracy ponad pańszczyznę w okresie pilnych robót (orka, żniwa)
Inne świadczenia chłopskie
czynsze…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)