P o d ł o ż a m i k r o b i o l o g i c z n e Podłoża mikrobiologiczne to sztucznie stworzone środowisko wzrostu do hodowli drobnoustrojów. Stosuje się je do izolacji, różnicowania, identyfikacji lub namnażania drobnoustrojów, określania ich właściwości fizjologicznych, biochemicznych i hodowlanych, mogą tez być wykorzystywane do otrzymywania określonych produktów ich metabolizmu.
Pożywki do hodowli drobnoustrojów powinny charakteryzować się następującymi cechami:
muszą zawiera łatwo dostępne źródła pierwiastków biogennych (C,O,H,N,P,S) oraz energii, a także odpowiedni zestaw soli mineralnych;
powinny wykazywać optymalny dla wzrostu danego rodzaju drobnoustrojów odczyn pH oraz potencjał redoks;
muszą być przejrzyste (z wyjątkiem podłoży zawierających związki nierozpuszczalne, np. CaCO3, tłuszcze itp.)
powinny wykazywać odpowiednią wartość ciśnienia osmotycznego;
muszą być jałowe.
Podłoża mikrobiologiczne ( ze względu na zawartość składników odżywczych) dzielimy na :
minimalne zawierają tylko składniki pokarmowe, które są niezbędne do podtrzymania wzrostu drobnoustrojów (np. podłoże M9wg Adamsa)
pełne (np. bulion odżywczy do hodowli bakterii oraz brzeczka do hodowli drożdży) zawierają wszystkie niezbędne substancje odżywcze, umożliwiające dobry wzrost drobnoustrojów. Zawierają one źródło węgla, azotu oraz czynniki uzupełniające (sole mineralne, czynniki wzrostowe). wzbogacone sporządza się je dla drobnoustrojów słabo rosnących in vitro, wymagających do wzrostu w tych warunkach dodatkowych substancji odżywczych. Jako czynniki wzbogacające podłoża stosowane są: krew, surowica, płyny wsiąkowe, wyciąg wątrobowy, mleko, żółtka jaj, dodawane najczęściej do podłoży dla drobnoustrojów chorobotwórczych (gonokoki, prątki gruźlicy, pałeczki grypy). Najczęściej stosuje się odwłóknioną krew owcy lub ludzką, którą dodaje się w ilości 3-5%. Żółć wołowa, której składnikami są kwasy żółciowe, stosowana jest do przygotowania podłoży różnicujących i wybiórczych. Podłoża z mlekiem służą do różnicowania bakterii oraz do hodowli drobnoustrojów fermentacji mlekowej, a także oceny procesu proteolizy.
Pierwiastki, których obecność w podłożu jest konieczna:
makroelementy:
węgiel
wodór
tlen
siarka
fosfor
potas
sód
wapń
magnez
żelazo
mikroelementy:
mangan
molibden
cynk
miedź
kobalt
nikiel
wanad
bor
chlor
selen
krzem
wolfram
Najprostszym podłożem płynnym jest:
bulion mięsny - wyciąg mięsny + 1% peptony + 0,5% NaCl
bulion drożdżowy - wyciąg drożdżowy + pepton + NaCl
(…)
… krasnorostów, gdzie występuje w ścianie komórek.
Preparat handlowy agaru (ekstrakt wodny glonów) jest mieszaniną dwóch węglowodanów - agarozy (70%) i agaropektyny.
Agaroza jest polimerem galaktozy i 3,6 anhydro-L-galaktozy połączonych wiązaniem β 1,4 i 1,3, do których przyłączone sa grupy sulfonowe.
Agaropektyna jest bardziej złożona pod względem chemicznym i zawiera D-galaktozę, 3,6 anhydro-α-galaktozę, kwasy uronowe i grupy HSO3 (dwukrotnie więcej niż w agarozie.
Agar dostępny w handlu (włóknisty lub sproszkowany) rozpuszcza się w wodzie na gorące w temperaturze 1000C, krzepnie zaś w temperaturze 450C (stężenie 2%), w pH obojętnym (w niskim pH traci zdolność krzepnięcia).
Drugim często stosowanym czynnikiem zestalającym podłoża jest białko - żelatyna - produkt hydrolizy kolagenu, tj. białka zwierzęcej tkanki łącznej. Otrzymuje się ja w wyniku długotrwałego gotowania skóry, ścięgien i kości zwierzęcych. Żelatyna, nierozpuszczalna na zimno, w wodzie gorącej pęcznieje, a po ochłodzeniu tworzy żel, który jednak upłynnia się już w temperaturze 22-250C, co stanowi dużą niedogodność w hodowli bakterii.
Na podłożu z żelatyną bada się typ wzrostu oraz zdolność wytwarzania przez drobnoustroje żelatynazy - enzymu hydrolizowanego przez żelatynę.
Jako zestalacz podłoży mikrobiologicznych rzadko stosowany jest żel krzemionkowy, służący do przegotowania pożywek stałych bez składników organicznych.
Ze względu na przeznaczenie i zastosowanie podłoża dzielimy na:
namnażające najczęściej płynne, rzadziej w postaci skosów agarowych lub płytek oraz butli Roux, służą do otrzymywania dużej biomasy drobnoustrojów…
… laktozy, manitolu itd.) ]
namnażająco-wybiórcze pozwalają na namnożenie się tylko jednemu rodzajowi lub gatunkowi drobnoustrojów lub jednej grupie mikroorganizmów, znajdujących się w posianym materiale. Podłoża te zawierają składniki hamujące wzrost jednych i ułatwiające namnażanie się drugich drobnoustrojów. Przykładem takiego podłoża może by podłoże bezazotowe z mannitolem do hodowli bakterii wiążących…
… do hodowli gronkowców, podłoże Clauberga z tellurynem potasu do hodowli Corynebacterium sp.
Różnicujące (elekcyjne) --> są to podłoża gdzie może rosnąć kilka lub kilkanaście gatunków drobnoustrojów, ale każdy z nich wytwarza charakterystyczne, łatwe do zróżnicowania kolonie, co pozwala na ich szybką i dalszą, już ukierunkowaną, szczegółowa identyfikację.
Stałe podłoża różnicujące często są jednocześnie wybiórczymi dla określonej grupy, rodzaju drobnoustrojów i są nazywane wybiórczo-różnicującymi.
Podłoża wybiórczo-różnicujące: np. podłoża do hodowli bakterii z rodziny Enterobacteriaceae: MacConkey, Endo, SS, Levina;
podłoża do hodowli maczugowców: podłoże Clauberga z tulerynem potasu
podłoże do hodowli gronkowców: podłoże Champamana
podłoże do hodowli grzybów i pleśni: podłoże Saburoda
Specjalną grupę…
… syntezy chemicznej, nie posiadające swojego odpowiednika w przyrodzie.
Bezpośrednio działanie wszystkich chemioterapeutyków polega na zwalczaniu rozwoju drobnoustrojów organizmie. Do tej grupy leków należą min. sulfonamidy przeciwbakteryjne (w przeciwieństwie do sulfonamidów moczopędnych).
Chemioterapeutyki bywają niekiedy zaliczane do antybiotyków, jednak nie jest to prawidłowe, gdyż antybiotyki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)