...Nauka powstała w VI. p.n.e, prekursorem teorii nauki był Platon, który odróżnił przypuszczenie od wiedzy racjonalnej. „Nie ma miejsca na intuicję, przypuszczenie”. Arystoteles – twórca klasycznej definicji nauki. Ma to być poznanie pewne, niezmienne i ogólne. Nauka ma wyjaśniać rzecz poprzez sięganie do wyjaśniania jej przyczyny. Za ideał nauki uważano matematykę. Wraz z upływem wieków zmieniały się definicje i funkcje nauki. Pod koniec średniowiecza nastąpiło oddzielenie nauki od religii. Tendencja ta utrzymała się do XX wieku. Wówczas stwierdzono, że nie istnieją dwie oddzielne drogi wyjaśniania świata. Te dwie drogi się
krzyżują. Wiek XVII – skończyły się filozoficzne przypuszczenia nauki. To okres odkrywania wynalazków. Uznano wówczas nauki przyrodnicze jako ideał naukowy. Wiek XVII i XVIII – okres dużych podziałów i sporów między racjonalizmem a empiryzmem. Zdaniem Kartezjusza – najbardziej wartościowym źródłem wiedzy jest rozum. J. Locke – umysł ludzki jest tak czysta karta, którą trzeba zapisać za pomocą doświadczenia. J. Kant - poznanie naukowe składa się z 2 rodzajów sądów: a priori (które nie wymagają dowodów empirycznych, oparte są na racjonalnym rozumowaniu) oraz a posteriori (wymagają dowodów
pochodzących z empirii) W XIXw. Nauki humanistyczne uzyskały status nauki i mają odrębny status metodologiczny. W XX
wieku Carl Popper stwierdził, że świat jest na tyle złożony, że należy inaczej postrzegać naukę – jako twórcze rozwiązywanie problemów. Scjentyzm nie sprawdził się, bo nauka daje człowiekowi komfort wygodę, ale źle ją wykorzysta – może się obrócić przeciwko niemu...
...Rodzaje wskaźników
Kryterium: związek, jaki zachodzi między wskaźnikiem, a zjawiskiem które wskazuje.
1. Wskaźnik definicyjny – gdy informacja o możliwości zaobserwowania zjawiska wskazywanego znajduje się w definicji zmiennej, wskaźnik empiryczny zawarty jest w przyjętej definicji zjawiska. Zakres znaczeniowy wskaźnika jest tożsamy z zakresem znaczeniowym definiowanego przez wskaźnik pojęcia. Przykład: Pozycja socjometryczna ucznia. Wskaźniki: w definicji socjometrii czyli w liczbie otrzymywanych przez ucznia wyborów
2. Wskaźnik inferencyjny – gdy zjawisko wskazywane jest jako nieobserwowalne, lecz posiada obserwowalne następstwa. Zjawisko nie daje się bezpośrednio zaobserwować, wystąpienie danego zjawiska wnioskowane jest w sposób pośredni, na podstawie występowania pewnych objawów, stanów czy procesów. Tego typu wskaźniki odnoszą się do zjawisk o złożonej strukturze. Przykład: Czerwienienie się. prawdopodobnie to jest to następstwo wstydu
3. Wskaźnik empiryczny – wskaźnik jako zjawisko obserwowalne jest różne od zjawiska wskazywanego, a związek między wskaźnikiem a zjawiskiem ma charakter zależności empirycznej, rozstrzygalnej bezpośrednio na podstawie obserwacji.
Przykład: Osoba codziennie jeździ autobusem z instrumentem muzycznym. Pierwszy wniosek: Osoba ta musi mieć zamiłowanie do muzyki. Ale być może ta osoba tylko wozi instrumenty ze sobą.
Kryterium: obszary, do których odnoszą się wskaźniki.
- ludzkie zachowania
- osobowości
- wypowiedzi, dokumenty
- urządzenia, przedmioty
Podział wskaźników według Janusza Sztumskiego
1) rzeczywiste (odpowiadające obiektywnie istniejącym cechom)
2) fikcyjne (pozorne, o bardzo małym prawdopodobieństwie)...
(…)
… humanistycznych)
Skala ilorazowa
Skala interwałowa (im wyższa skala tym więcej można na niej zrobić)
Skala porządkowa
Skala nominalna
12
Copyright © by Grzesiek
Najbardziej rozbudowana skala stosowana w naukach humanistycznych to skala interwałowa.
1. Skala nominalna
Polega na klasyfikowaniu , nadawaniu nominałów.
(np. matki akceptujące, matki nadmiernie wymagające, matki nadmiernie chroniące)
Klasyfikacja dotyczy tylko i wyłącznie zmiennych jakościowych i ma sens tylko wtedy, gdy brane są
pod uwagę kategorie rozłączne.
Rozłączność polega na tym, że każdy element można jednoznacznie przyporządkować tylko do jednej
klasy. Na skali nominalnej określa się: płeć, miejsce zamieszkania itp. Skala ta pozwala stwierdzić, że
badani różnią się od siebie, ale nie stwierdza jak i na ile się różnią
2. Skala porządkowa…
… z nich.
Możliwości skali interwałowej
Pozwala na wykonywanie operacji matematycznych niedozwolonych dla skali nominalnej i rangowej,
czyli: dodawanie, odejmowanie, porównywanie o ile są większe lub mniejsze od siebie nawzajem,
średnia, odchylenie standardowe)
Nie można na niej mnożyć, dzielić wyników jedne przez drugie, nie można wyrażać stosunków
między wartościami (czyli nie można stwierdzić ile razy…
… z badań
Znajomość metodologii służy do komunikowania się między badaczami
Podstawowe etapy procesu badawczego
1. Sformułowanie problemu badawczego oraz hipotezy badawczej
2. Określenie zmiennych (konceptualizacja i operacjonalizacja)
3. Dobór próby z populacji
4. Zebranie danych i ich analiza
5. Analiza i wnioskowanie statystyczne
6
Copyright © by Grzesiek
6. Akceptacja lub odrzucenie hipotezy
7) Ocena…
… i niedostępne (np. uczucie mniejszości
wielkość sił policyjnych) narodowej)
Dobór próby do badań
Populacja – zbiór elementów, ludzi, obiektów badawczych zróżnicowanych ze względu na daną
cechę
* Posiadanie cechy, która interesuje badacza jest konieczne, by być zakwalifikowanym do danej
9
Copyright © by Grzesiek
populacji i by być członkiem danej populacji.
* Osoba musi posiadać jakaś cechę, na podstawie…
… od tego na jakiej skali będą wyrażone.
W przypadku jednej zmiennej (np. zainteresowania pedagogiki specjalnej), zmienna ta wyrażona jest
na skali przedziałowej.
Możemy obliczyć:
16
Copyright © by Grzesiek
- miary tendencji centralnych (średnia, modalna, mediana, kwartyle)
- wskaźniki zmienności
2) Gdy mamy dwie zmienne
Możemy obliczyć:
- miary tendencji centralnych
- wskaźniki zmienności
- współczynnik korelacji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)