1. Lipidy – związki pochodzenia naturalnego, nierozpuszczalne w wodzie, łatwo rozpuszczalne w organicznych rozpuszczalnikach niepolarnych i słabo polarnych. Dzielą się na: a) tłuszcze b) fosfolipidy c) woski d) izoprenoidy e) steroidy - budowa steroidów opiera się na szkielecie węglowym cyklopentanoperhydrofenantrenu: - pierścienie cykloheksanowe występują w formie krzesłowej - wzajemne ułoŜenie pierścieni: A-B – cis/trans; B-C – trans; C-D – trans (w wyj. glikozydów nasercowych) c) kwasy tłuszczowe (KT, ang. fatty acids – FA) - KT dzielimy ogólnie na nasycone i nienasycone; są one nierozgałęzione i posiadają zazwyczaj parzystą liczbę atomów węgla - kwasy nasycone w niższych temperaturach przyjmują formę zygzaka, zaś w wyższych dochodzi do rotacji wokół wiązań podwójnych – dlatego błony biologiczne stają się cieńsze ze wzrostem temperatury - w kwasach nienasyconych wiązania podwójne dodawane są między istniejącym wiązaniem podwójnym a karboksylowym atomem węgla, dlatego wyodrębnić można rodziny ω9, ω6 i ω3; naturalne kwasy nienasycone występują zazwyczaj w konfiguracji cis (kształt litery L o rozwarciu 120o) - oznaczenie położenia wiązania podwójnego: 18:1,9; 9 18:1; ω9 C18:1; n-9, 18:1 - kwasy o konfiguracji trans występują w margarynie, wytwarzanej przez utwardzanie tłuszczów roślinnych oraz w tłuszczach przeżuwaczy - w wielonienasyconych KT zwiększa się ilość możliwych konfiguracji, np. C20:4 – forma słupa lub litery U – temperatura topnienia KT wzrasta wraz z długością łańcucha, zaś maleje ze wzrostem nienasycenia cząsteczki; regulacja Tt i związanego z tym składu KT zachodzi zależnie od funkcji – lipidy zapasowe są nasycone, składniki błon już bardziej płynne, najbardziej zaś lipidy tkanek narażonych na chłód Część hydrofobową cząsteczek fosfolipidów tworzą łańcuchy węglowodorowe - reszty kwasów tłuszczowych. Ich ilość w cząsteczkach lipidów może być różna - od jednego do kilku łańcuchów. W błonach komórek zwierzęcych przeważają fosfolipidy posiadające dwie reszty kwasów tłuszczowych. łańcuchy węglowodorowe fosfolipidów z błon biologicznych posiadają parzystą ilość atomów węgla (od 14 do 24), przeważają fosfolipidy posiadające łańcuchy o długości 16 lub 18 atomów węgla. Przy takiej długości łańcucha cząsteczka lipidu ma długość około 3.25 nm. Dość często występują lipidy w których jeden lub dwa łańcuchy posiadają przynajmniej jedno wiązanie nienasycone. Obecność wiązań nienasyconych jest bardzo istotna - w miejscu takiego wiązania łańcuch "skręca" - czyli przyjmuje konfigurację
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)