Górnictwo - ekonomicznie efektywne wydobywanie kopalin użytecznych po odpowiednim rozpoznaniu geologicznym, przy czym wydobywanie to odbywa się przy pomocy niezawodnych i energooszczędnych maszyn. Dzielimy ze względu na metodę wydobycia: podziemne (węgiel kamienny, rudy metali, sól kamienna i potasowa), odkrywkowe (węgiel brunatny, surowce skalne, siarka), otworowe (ropa naftowa, gaz ziemny, siarka, wody mineralne).
SUROWCE MINERALNE W POLSCE
Kopalina użyteczna - surowiec użyteczny mineralny, ma zastosowanie w gospodarce.
Podział kopalin użytecznych:
- surowce energetyczne (węgle, ropa naftowa, gaz ziemny, uran)
- rudy metali (rudy miedzi, cynku, ołowiu i żelaza)
- surowce chemiczne (sól kamienna i potasowa, siarka, baryty)
- surowce skalne pospolite (piaski, żwiry) oraz wapienie i dolomity
Występowanie kopalin użytecznych w Polsce:
- węgiel kamienny (karbon górny) - zagłębia: dolnośląskie, górnośląskie, lubelskie
- węgiel brunatny - (trzeciorzęd) Bełchatów, Konin, Turów, Łódź, koło Bydgoszczy
- ropa naftowa - Krosno, Jasło, Rzeszów, przedkarpacie
- rudy miedzi - (perm) Polkowice, Lublin-Głogów, - rudy cynku i ołowiu (trias) - górnośląski okręg przemysłowy
- złoża żelaza - Częstochowa, Suwałki
- złoża siarki - (trzeciorzęd) rejon Tarnobrzegu
- sól kamienna i potasowa - Wieliczka, Bochnia, Kłodawa
- uran - Dolny śląsk
*surowce skalne*
- wapienie i dolomity - wyż. Lubelska, Sandomierska, krakowsko-częstochowska
- gips i anhydryty - niecka nidziańska
- granit - Strzelin, Strzegom
- porfiry i diabazy - koło Krakowa
Metody poszukiwań geologicznych:
- badania geologiczne terenu
- badania geofizyczne
- górnicze roboty poszukiwawcze
- otwory wiertnicze
UDOSTĘPNIANIE ZŁÓŻ I METODY URABIANIA
Minerał - pierwiastek chemiczny lub związek chemiczny powstały w wyniku naturalnych procesów geologicznych, kosmologicznych o określonym składzie i właściwościach i strukturze krystalicznej
Skała - wielo lub jednoskładnikowy zespół minerałów powstały w sposób naturalny.
Skała płonna - skała zalegająca w otoczeniu kopaliny użytecznej, nie ma zastosowania gosp.
Złoże - naturalne nagromadzenie kopaliny, dzielimy na endogeniczne (magmowe, metamorficzne) oraz egzogeniczne (wietrzeniowe, osadowe, diagenetyczne). Kształty:
- żyły i pokłady ( regularne)
- intruzje i gniazda
- słupy
- diapiry
- soczewki
- konkrecja
Pokład
(…)
… (prostopadle)
- obudowa metalowa indywidualna (stojaki cierne, hydrauliczne i stropnice zwykłe i członowe[w zakos, linie, trójkąt])
- kaszty metalowe
Obudowa zmechanizowana - w miarę postępu przodku przesuwa się i umożliwia szybkie zabezpieczenie stropu, wykonanie zawału po jej przesunięciu, urabianie calizny węglowej i odstawę urobku. Funkcje:
- rozparcie między stropem a spągiem
- podtrzymanie stropu…
…:
- pofałdowania
- uskoki
- zmiany grubości pokładu
- rozszczepienie pokładu
- wymycie pokładu
Urabialnośc - podatnośc skały na oddzielenie jej części od calizny. Pod jej względem skały dzielimy na : sypkie, miękkie, kruche, twarde, bardzo twarde.
Materiały wybuchowe:
- materiały skalne bez zagrożenia metanem mają kolor czerwony
- materiały węglowe mają kolor niebieski
- materiały powietrzne mają kolor kremowy…
…. Ze względu na funkcje ma nazwy: zjazdowy, wyciągowy, materiałowy, wentylacyjny, podsadzkowy. W tarczy szybowej są: skipy, dźwigary, przedziały rurowe, obudowa betonowa. Ze względu na wentylację:
- szyb wdechowy
- szyb wydechowy
Upadowa - nachylone wyrobisko korytarzowe drążone w pokładzie łączące chodniki na różnych poziomach, drążone po upadzie, w którym transport urobku odbywa się na wyższy poziom…
… się.
Model kamienny - dużo odpadów, duża wytrzymałośc, brak zagrożenia pożarowego, drogi ewakuacyjne.
Zabierki - są to wyrobiska wybierkowe, powstające przy wybieraniu pokładu krótkimi odcinkami szerokości do 10m, przodek posuwa się od calizny w stronę zrobów.
Komory - podobne do zabierek, bardzo duże wymiary, mozliwośc prowadzenia komór tylko w bardzo mocnych stropach.
Ubierka - powstaje w wyniku…
….
Obudowa sztywna - stosowana w skałach nie narażonych na duże ciśnienia dynamiczne. Odrzwia składają się z stalowych stojaków i stropnic połączonych za pomocą kątowników i śrub.
Obudowa podatna - stosowana w skałach narażonych na ciśnienia dynamiczne, odporna na tąpnięcia. Przekrój wyrobiska w obudowie podatnej zmniejsza się przy dużym obciążeniu wskutek skracania się poszczególnych elementów obudowy…
… %, najbardziej 9,5%
Kopalnia metanowa - chociaż w 1 wyrobisku stwierdzono 0,1% metanu
Zwalczanie metanu:
- przewietrzanie i wentylacja
- wskaźniki: mieszek Wegera, pipeta do pobrania powietrza, anemometr
- odmetanowienie
- odcięcie dopływu metanu
POŻARY
- endogeniczne (samozapalenie węgla)
- egzogeniczne (maszyny itp.)
Metody gaszenia:
- aktywne (gaszenie)
- pasywne (tamowanie)
Przeciwdziałanie:
- niepalne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)