Geologia Morza&oceany

Nasza ocena:

5
Pobrań: 63
Wyświetleń: 1099
Komentarze: 0
Notatek.pl

Pobierz ten dokument za darmo

Podgląd dokumentu
Geologia Morza&oceany - strona 1 Geologia Morza&oceany - strona 2 Geologia Morza&oceany - strona 3

Fragment notatki:


1 Geologia Ogólna Procesy egzogeniczne 6 Oceany & morza Cz I: wstęp, erozja,  transport Rozmieszczenie mórz na Ziemi 3 Wstęp: oceany i morza Morza i oceany pokrywają 70.8% powierzchni ziemi Największa głębina 11,035 m – Rów  Mariański Średnia głębokość oceanów: ok. 3.8  km Objętość wody morskiej: 1.35 billion  kilometrów sześciennych Ponad połowa: w Pacyfiku 4 Ruchy wody morskiej  odpowiadają za geologiczną 'pracę' morza: erozję, transport i depozycję osadów Mechanizmy – ruchy wody: • falowanie, • prądy przybrzeżne, • prądy pływowe, • prądy oceaniczne 5 Inne kluczowe aspekty Biologiczne/paleontologiczne: Środowisko życia - wczesne organizmy i  etapy ewolucji; bogactwo skamieniałości Wpływ na klimat i cyrkulację wody Geotektonika: powstawanie skorupy i jej  destrukcja Złoża mineralne 6 Punkty dyskusji: Cechy środowiska morskiego Cyrkulacja wód oceanicznych Mechanizmy erozji morskiej Transport  & sedymentacja w  środowisku oceanicznym i morskim 2 7 Zasolenie (1) Normalne stężenie soli w wodzie  morskiej: 33 do 37‰ (średnio  3.5%) Główne składniki : sód i chlor Na ponad  99.9 % zasolenia mórz  składa się osiem jonów: Cl, Na, SO4, Mg, K, HCO3, Br 8 Zasolenie (2) Kationy są dostarczane z lądów pzez rzeki – jako roztwory pochodzące z  wietrzenia Rocznie rzeki dostarczają do mórz 2.5  miliardy ton rozpuszczonych substancji Główne aniony w wodzie morskiej  pochodzą z płaszcza Ziemi. Główne  substancje dostarczane przez erupcje  wulkaniczne i źródła hydrotermalne w  grzbietach śródoceanicznych to: H2O  (para wodna), CO2, Cl1- oraz SO42- 9 Zasolenie (3) Cl1- oraz SO42- opadają z deszczem  (też wprost do oceanów) Inne źródło jonów: pyły dostarczane  z pustyń do oceanów  The Global Dust Belt. A 20 day average of SCIAMACHY AAI in June 2004  shows the spatial distribution of desert dust, called the Global Dust Belt  (Prospero et al. 2002). Note Saharan dust being transported over the Atlantic  Ocean. (image: M. de Graaf, KNMI) ZAUWAZ: PYŁ Z SAHARY DOSTARCZANY DO ATLANTYKU Spływ powierzchniowy – wody  rzeczne/słodkie i osad;  Amazonka (z lewej) i Rio de La  Plata (z prawej) (USGS)  Źródła hydrotermalne w strefach wulkanizmu  podmorskiego, n.p. grzbietu oceanicznego (tutaj Łuku  Mariańskiego) dostarczają CO2 & substancje mineralne  (USGS) 3 Kontekst tektoniczny  łańcucha wysp  wulkanicznych Łuku  Mariańskiego i  wulkanizmu  podmorskiego ze  źródłami  hydrotermalnymi  (smokers) z CO2 &  substancjami  mineralnymi (USGS) 14 Temperatura i pojemność  cieplna: wpływ na klimat Rozpiętośc temperatur na lądzie: 1460 C Najwyższa: 580C (Pustynia Libijska)

(…)

… przez podmorskie: trzęsienia ziemi,
lub osuwiska (też ogromne przypadki cielenia się
lodowców)
Ogromna długość (l = kilkaset km) i prędkość fali
Długi okres : ok 15 min
Wysokość: na oceanie – kilka m, przy brzegu do 40 m
29
Fala stojąca = grzbiety nie rozchodzą się poziomo
(najcz na jeziorach i zamkniętych morzach)
Przyczyny:
Zmiany ciśn. atmosf.
Lekki wiatr
Wstrząs sejsmiczny
30
5
Seiche na Bałtyku 15-16 XII 1932
Pływy
Wznoszenie i opadanie poziomu morza ~ 2x w
skali doby
Wywołane przyciąganiem Księżyca i Słońca
Pływy znane już były Arystotelesowi. Pliniusz
Starszy znał ich generalną przyczynę, Newton
opisał fizykę procesu.
32
Pływy
Pływy syzygialne i kwadraturowe
Pływy
Pływy a prądy wiatrowe
Amplituda:
Oceany i morza otwarte: kk cm – 2 m
Zatoki, cieśniny: kk m – kkn m
Morza zamkniete: nieznaczna, np. w Świnoujściu:
18 mm; M. Śródz: 30 cm
Prądy morskie wywołane przez wiatr:
powierzchniowe
Prądy pływowe: sięgają głęboko, nawet do
300 m głęb. (Indonezja)
Prędkość prądów pływowych: szybkie w zatokach i
cieśninach = prędkości górskich rzek:
Kan. La Manche : 400 cm/s
Ujście Amazonki: 700 cm/s
35
36
6
Rozwój erozji brzegu
Erozja morska:
erozja brzegu:




hydrauliczna,
mechaniczna,
chemiczna (korozja…
… podniesiona - powstanie: przy szybkiej regresji
morskiej (poziom morza opada/ląd się podnosi)
Platforma abrazyjna
Platforma abrazyjna - powstanie: erozja brzegu
przy powolnej transgresji morskiej
Transport materiału w
morzu:
przez fale i prądy przybrzeżne,
Nisza
erozyjna
przez prądy pływowe,
przez prądy głębokomorskie,
Książkiewicz 1972
przez podmorskie ruchy masowe.
Tempo zmian poziomu morza a erozja
46
Transport materiału przez falowanie
Ripplemarki falowe
(dolny reżim przepł.)
Cechy:
- symetryczne formy dna
- wysokość: 0.5 – 3 cm
- uziarnienie: <0.7 mm (<piasek
średnioziarnisty)
- struktura: laminacja złożona, dwukierunkowa
-----------------------------------------------------------Przypomnienie: Podstawa falowania – głębokość do
której dociera efektywna energia fal
48
8
Podmorskie ruchy masowe…
…),
biologiczna (bioerozja);
erozja dna
(usuwanie deponowanego materiału).
37
Klify
Wybrzeże erozyjne
Hawaje
Południowa Portugalia
Wyrównywanie wybrzeży
Odmłodzenie erozji
morskiej:
• terasy podniesione,
• powierzchnie/platformy/
terasy abrazyjne
Książkiewicz 1972
42
7
Morska terasa podniesiona
& platforma abrazyjna
Platforma abrazyjna
Klif
Nisza erozyjna
Platforma abrazyjna
Platforma akumulacyjna
Terasa
... zobacz całą notatkę



Komentarze użytkowników (0)

Zaloguj się, aby dodać komentarz