Dramaty ironiczne Słowackiego:
1834 - „Balladyna” i modyfikacje tego dramatu,
1835 - „Horsztyński”,
1839 - „Mazepa”,
1839 - „ Villa Veneda”,
1840 - „Krak”, ( fragmenty)
1840 - „Beniowski” (fragmenty).
W tych dramatach przejawia się ironia Szekspira.
„Horsztyński”odwołuje się do „Hamleta”, to polski „Hamlet”
„Balladyna” zasada łączenia tego co sprzeczne pozwala Słowackiemu sięgnąć do epiki rycerskiej.
Słowacki tłumaczy Krasińskiemu i czytelnikom, w liście dedykacyjnym, który poprzedza utwór, dlaczego nie możliwe jest już istnienie tragedii romantycznej. Proponuje w zamian inna formę literacką. „Balladyna” stanowi epizod wielkiego poematu, który w założeniu pisarza miał się składać z 6 tragedii. Wzorem był „Orland szalony” Ariosta. „Balladyna” to pierwsza z tych tragedii. „Orland szalony” nie należy do tradycji homeryckiej, a raczej do tradycji groteski. Mickiewicz mówi, że ważnym źródłem jego dramatów jest tradycja homerycka. Słowacki wyraża się „błazeński Homer”, u Słowackiego jest deheroizacja bohatera, to tradycja epiki zaprzeczonej. W „Balladynie” ujawnia się groteska. W jakimś sensie chodzi o parodię dramatu romantycznego. Jednocześnie utwór ten jest jednym z najbardziej pesymistycznych.
„Horsztyński”- tytuł nadany przez wydawców. To także nazwisko głównego bohatera. Dramat nie został wydany za życia poety, pozostał w rękopisie. „ Piosenki świata zaczynają się od fałszywych akordów…”- początkowe słowa dramatu.
Stanowi obrachunek z tradycją pierwszej Rzeczpospolitą i tradycją sarmacką. Nawiązuje do Targowicy.
Wątki:
- zdrady,
- konflikt z ojcem,
- intryga sceniczna,
- powtarza się struktura dramatu Szekspira - u podstaw świata tkwi sprzeczność, łączenie przeciwieństw.
To dramat o niemożliwości czynu. Bohater hamletowski nie może dokonać wyboru. Bardzo znana sztuka w XX wieku, obecnie już nie. Znakomity dramat pod względem formy scenicznej. To dramat z wykorzystaniem wielu konwencji (na tym polega przejawianie się ironii).
Słowacki miał talent komediowy, w co wątpili krytycy.
Wyłania się obraz mentalności ludzi, rozkład języka, bełkot.
Ironia romantyczna
Ironia, dramat ironiczny, dyskusja na temat ironii w literaturze jest doniosła, ważna. Polscy poeci, pisarze boją się używać tego pojęcia. Mówiąc o ironii trzeba sobie przypomnieć jej źródło - ANTYK.
eironi- typ bohatera, postaci, kłamca, symuluje, udaje niższość w czynach i słowach, by ośmieszyć rozmówcę i wygrać z nim spór,
euronea- to odmiana udawania.
Ironia sokratyczna - droga demaskacji, ta wypowiedź, ironia ma trafić do prawdy.
(…)
….
Epika = epopeja i jej ironiczna wersja, czyli poemat dygresyjny.
Błazeński epos = poemat dygresyjny nawiązują do tradycji nieheroicznej poezji epickiej.
Tradycja literacka poprzedzająca powstanie poematu dygresyjnego zasługuje na wskazanie na:
- twórczość Ariosta ”Orland szalony”
- tradycja polskiego oświecenia( Krasicki i jego poemat heroikomiczny),
- powieść Sterna- tradycja sternowska (fabułę…
…”.
Dygresyjność to cecha poetyckiej mowy. Widoczna u Norwida. Rzymski poemat „Kwidan” i powieść dygresyjna „Szczesna”. Nawet wiersze mają taki styl.
Poemat dygresyjny łączy się z poetyką fragmentu. Dygresja to odejście od głównego tematu.
Dygresje w „Beniowskim” dotyczą wielu spraw:
- współczesności Słowackiego,
- sytuacji politycznej.
„Beniowski” jest niczym źródło historyczne. Potępiał wallenrodyzm. To źródło…
…, inwersją. On przemienił to pojęcie, sformułowane zostało w „Fragmentach i ideach”, tam zawarł swoje poglądy na ten temat.
Ironia to wychylanie się autora z tekstu, tzw. permanentna parabaza. Aktorzy po przedstawieniu zdejmują maski, by pokazać, że to była fikcja. Schlegel parabazę nazywa parafrazą. Parabaza w utworach romantycznych ma charakter parafrazy, np. „Beniowski”. Permanentna parabaza…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)