To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Błąd
Błąd to fałszywe odzwierciedlenie stanu rzeczy w świadomości sprawcy. Błąd może przyjąć dwie postacie: albo urojenia, albo nieświadomości. Poza prawem karnym te postacie błędu to jest mówienie o tym samym. Urojenie to widzę, czy myślę więcej niż to co jest w rzeczywistości. Nieświadomość - pewne elementy świata rzeczywistego nie znajdują odzwierciedlenia w mojej świadomości. Ale w gruncie rzeczy oznaczają to samo - urojenie to nieświadomość tego jak wygląda stan rzeczy. Posługiwanie się tymi pojęciami ma sens kiedy je zrelacjonujemy do pewnego opisu stanu rzeczy, opisu prawnego. Do typu czynu zabronionego.
W prawie karnym chodzi o urojenie polegające na tym, że sprawca ma błędną świadomość istnienia pewnych desygnatów stanowiących znamiona typu czynu zabronionego, a w rzeczywistości nie ma tych desygnatów w świecie zewnętrznym. Nieświadomość stanowi błąd polegający na braku świadomości istnienia w stanie faktycznym desygnatów znamion typu czynu zabronionego.
Czyli relacjonujemy to do znamion. W pierwszym przypadku sprawcy się wydaje coś co gdyby istniało to realizowałoby znamiona typu czynu zabronionego ale tego nie ma, przy nieświadomości sprawca nie wie o istnieniu czegoś co stanowi realizację znamion typu czynu zabronionego.
Weźmy jako kryterium typ czynu zabronionego „kto zabija człowieka”. Sprawca strzela w kierunku krzaków z myślą: stoi tam mój znajomy, który nazbyt się spoufalił z moją żoną i powołując się na wypadek na polowaniu uchylę grożące z jego strony niebezpieczeństwo - strzelił, podszedł i okazało się że trafił piękną sztukę dzika. To jest urojenie - sprawcy wydawało się, że to co robi jest zabijaniem człowieka, w rzeczywistości to co robił było zabijaniem dzika
w krzakach jest dzik to go zabiję - okazuje się, że w krzakach nie było dzika tylko konkurent do ręki narzeczonej. To jest nieświadomość - sprawcy wydaje się, że to co robi jest zabijaniem zwierzęcia natomiast w rzeczywistości to było zabijanie człowieka.
Mamy też błędy istotne i nieistotne. W perspektywie prawa karnego interesuje nas wyłącznie taki błąd sprawcy, którego przedmiotem jest desygnat znamienia typu czynu zabronionego. Np. sprawcy wydawało się, że osoba, którą zabija ma lat 30 a okazało się, że miał 31. Tego typu błąd co do stanu rzeczy jest błędem nieistotnym, bo odnosimy ten błąd do znamion i okazuje się, że desygnatem jeżeli chodzi o podmiot czynności wykonawczej, czyli to na kim dokonywane jest przestępstwo opisany jest jako człowiek i tylko tyle. I co do tego desygnatu ma wystąpić błąd istotny a nie co do jego wieku, koloru oczu czy obywatelstwa. Błąd może być dotkliwy dla sprawcy jeżeli zabije nie tego kogo chciał, bo w perspektywie znamion typu czynu zabronionego zawsze działa on umyślnie, bez błędu, bo chciał zabić człowieka, a to że to nie ten człowiek w perspektywie znamion nie ma żadnego znaczenia.
(…)
… o kazuistykę i jedyne co można powiedzieć, to wskazać sytuację typowego usprawiedliwienia, bądź typowego nieusprawiedliwienia błędu.
Błąd co do znamion w czystej postaci występuje przy nieumyślności. Każda nieumyślność jest następstwem błędu. Nie widać jej tak bardzo przy świadomej nieumyślności, bo jak sprawca coś przewidywał to się nie pomylił tak całkiem, jego błąd polegał na mylnej ocenie prawdopodobieństwa realizacji znamion typu czynu zabronionego. Kwestią winy będzie czy my ten błąd sprawcy usprawiedliwimy czy nie, czyli czy to jego przekonanie o niskim prawdopodobieństwie nastąpienia skutku było uzasadnione czy nie. Jeżeli było nieusprawiedliwione sprawca ponosi winę. Przy nieświadomej nieumyślności błąd jest dalej idący, bo sprawca w ogóle nie ma świadomości, że to co robi jest realizacją…
… jest taka, że sprawca ponosi odpowiedzialność karną za przestępstwo nieumyślne. Oczywiście tylko wtedy kiedy ustawa przewiduje jakiś typ nieumyślny. Koncepcja winy - została przyjęta na gruncie polskiego obowiązującego prawa karnego. Traktuje się nieświadomość bezprawności jako okoliczność wyłączającą winę przy czym owo wyłączenie winy zachodzi wówczas kiedy błąd sprawcy co do bezprawności był usprawiedliwiony…
….
Czasami może mieć znaczenie wiek jeżeli jest w znamionach. Np. współżycie z osoba poniżej 15 lat jest karalne i błąd co do wieku ma znaczenie decydujące dla odpowiedzialności karnej.
Błąd ze względu na jego przedmiot dzielimy na:
błąd co do znamion typu czynu zabronionego
błąd co do bezprawności
błąd co do znamion kontratypu błąd co do znamion okoliczności wyłączającej winę.
Ten podział pokrywa się z podziałem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)