ŹRÓDŁA POZNANIA PRAWA ( fontis iuris cognoscendi ) to wszelkie czynniki mogące dostarczyć informacji o prawie. Muszą one posiadać cechy takie jak: pierwotność, autentyczność, wierność, autorytatywność.
ŹRÓDŁA POWSTAWANIA PRAWA ( fontis iuris orundi ) to czynniki wpływające na ukształtowanie się takiej, a innej treści przepisów prawnych ( w znaczeniu materialnym ) oraz oznaczenie działań organów prawotwórczych czy też efektów tej działalności ( znaczenie formalne ).
Źródła prawa mogą występować w znaczeniu:
a) normodawczym ( X ustanawia normy prawa obowiązującego ),
b) funkcjonalnym ( X wpływa na treść norm obowiązujących ),
c) wadiacyjnym ( X stanowi podstawę obowiązywania normy prawnej ),
d) decyzyjnym ( X jest powoływane w uzasadnieniach decyzji prawotwórczych lub decyzji stosowania prawa ),
e) informacyjnym ( X zawiera informacje o normie obowiązującej ),
Sposoby tworzenia prawa ( STANOWIENIE PRAWA sensu largo ):
1. zwyczaj
PRAWO ZWYCZAJOWE występuje wtedy, gdy w danej zbiorowości upowszechniło się przekonanie, iż istniejące dotychczas zwyczaje są dla niej na tyle istotne, iż powinny być sankcjonowane przez organy władzy publicznej ( np. uznaje się je w Niemczech, Szwajcarii, Finlandii )
2. opinie jurystów ( w prawie rzymskim zgodnie z przywilejem IUS EX AUTORITATE PRINCIPIS RESPODENDI, w Koranie, Sunnie ).
3. precedensowe orzeczenie sądowe ( judge made law )- w common law i międzynarodowym arbitrażu,
- precedens DE IURE ( formalnie wiążący, mogący tworzyć normy prawne ),
- precedens DE FACTO ( formalnie niewiążący, ustalający jedynie zasady interpretacji i stosowania istniejących już norm, ale nie mogące tworzyć nowych ).
4. STANOWIENIE PRAWA sensu stricto: jednostronne wydanie aktu prawodawczego ( ius scriptum- prawo pisane )
RECEPCJA PRAWA to uznanie za obowiązujące obcych aktów normatywnych na własnym terytorium.
5. umowy o charakterze prawotwórczym, w której obie strony ustalają obowiązujące je reguły ( kontrakty, traktaty, konkordaty, umowy publicznoprawne- np. pacta conventa ) 6. prawo religijne,
Koncepcje powstawania prawa
Kierunek ewolucyjno- organiczny
Kierunek racjonalno- konstruktywny ( woluntaryzmu prawniczego )
koncepcje prawodawstwa ograniczonego ( uwarunkowanego )
prawodawca= odkrywca prawa
prawodawca= twórca prawa
prawodawca= decydent
- reguły zachowań kształtują się niezależnie od woli prawodawcy i posiadają aprioryczny charakter ( ich źródłem może być np. wola Boga i nadrzędne cechy natury, ewolucja życia społecznego )
- zadaniem prawodawcy jest odkrycie faktu obowiązywania i techniczne zredagowanie ukształtowanych reguł zachowań, nadając im postać przepisów prawa pozytywnego ( legislacja techniczna )
(…)
…
- proces tworzenia prawa jest zamierzoną działalnością prawodawcy mającą prowadzić do osiągnięcia wyznaczonych celów, których środkiem realizacji są normy prawe ( legislacja polityczna )
- prawodawstwo jest uwarunkowane wieloma czynnikami społeczno- polityczno- kulturowymi, z którymi wiąże się skuteczność prawna.
- koncepcje prawa natury ( św. Tomasz z Akwinu, Hugo Grocjusz, L. Fuller, R. Stammlet ),
- szkoła historyczna ( F. C. von Savigny ),
- koncepcja prawa żywego ( E. Ehrlich- socjologia prawa ),
- solidaryzm ( L. Duguit )
postać skrajna:
- pozytywizm prawniczy ( Austin, Jelinek ),
postać umiarkowana:
- pozytywizm prawniczy ( Bentham ),
- neopozytywizm ( Hart )
koncepcje polityki prawa:
- maksymalistyczna ( Petrażycki ),
- minimalistyczna ( Podgórski ),
koncepcje inżynierii społecznej poprzez…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)