ŻELIWO BIAŁE I SZARE
OBRÓBKA METALII
Żeliwo, odlewniczy stop żelaza z węglem (zawartość węgla - 2-4,5%), krzemem, manganem, fosforem, siarką i innymi składnikami, otrzymywany przez stopienie w żeliwiaku surówki wielkopiecowej z dodatkiem złomu żeliwnego i stalowego oraz żelazostopów.
W zależności od postaci, w jakiej występuje węgiel rozróżnia się żeliwa: szare (węgiel w postaci grafitu), białe (węgiel w postaci węglika żelaza - cementytu) oraz pstre - połowiczne (w pewnych skupieniach węgiel występuje jako grafit, w innych jako cementyt). Dodanie krzemu, niklu i aluminium, jak również powolne chłodzenie sprzyjają wydzielaniu się grafitu, natomiast domieszki manganu i siarki oraz szybkie chłodzenie - tworzeniu się cementytu.
Żeliwo szare charakteryzujące się dobrą obrabialnością (skrawaniem), dużą odpornością na ścieranie, małym skurczem odlewniczym i stałością wymiarów. Dzięki tym własnościom jest szeroko stosowane w przemyśle maszynowym (np. kadłuby maszyn, wały, tuleje cylindrowe).
Żeliwo białe, bardzo twarde i kruche, słabo obrabialne, używane jest na walce walcarek, utwardzone ruszty kotłowe. Po długotrwałym wyżarzaniu otrzymuje się z niego żeliwo ciągliwe o własnościach zbliżonych do stali.
Zależnie od otrzymanej struktury rozróżnia się m.in. żeliwa: modyfikowane (o podwyższonych własnościach wytrzymałościowych dzięki dodaniu modyfikatora, np. żelazokrzemu), sferoidalne (modyfikowane magnezem), austenityczne (austenit), martenzytyczne (martenzyt).
W zależności od przeznaczenia rozróżnia się żeliwa: żaroodporne, kwasoodporne, odporne na korozję.
Żelazostop, ferrostop, stop przejściowy żelaza z metalami i niemetalami, wykorzystywany jako zaprawa, za pomocą której wprowadza się składniki stopowe do stali, żeliwa, niekiedy również do stopów nieżelaznych.
Niektóre z żelazostopów stosowane są również jako odtleniacze, np. żelazomangan.
Krzem, Si, silicium, pierwiastek chemiczny należący do grupy IV A (węglowce) w układzie okresowym, liczba atomowa 14, masa atomowa 28,09. Tworzy 3 trwałe izotopy. W przyrodzie występuje jedynie w postaci związków, bardzo licznych i obficie występujących.
Jest szarym, twardym i kruchym ciałem stałym o strukturze typu diamentu, niemetalem (półmetalem, o własnościach półprzewodnikowych) o temperaturze topnienia 1417°C i gęstości 2,33 g/cm3. Otrzymywany przez redukcję krzemionki magnezem lub glinem, albo przez prażenie węgla, krzemionki i żelaza.
(…)
… rozróżnia się hartowanie: zwykłe, stopniowe i z przemianą izotermiczną. Hartowanie zwykłe (najczęściej stosowane) polega na nagrzaniu stopu do odpowiedniej temperatury, wygrzaniu i szybkim chłodzeniu.
Odmianą hartowania zwykłego jest hartowanie przerywane, podczas którego ochłodzony do ok. 300°C przedmiot zanurza się w oleju lub pozostawia na powietrzu, aby przemiana austenitu w martenzyt przebiegała wolniej w celu zmniejszenia naprężeń własnych i kruchości.
Po hartowaniu zwykłym stosuje się zazwyczaj odpuszczanie.
Hartowanie stopniowe polega na oziębianiu w kąpieli (najczęściej solnej) o temperaturze nieco powyżej przemiany martenzytycznej, krótkim przetrzymaniu w kąpieli i chłodzeniu na powietrzu. Hartowanie z przemianą izotermiczną polega na chłodzeniu przedmiotu w kąpieli saletrzanej o temperaturze wyższej od temperatury początku przemiany martenzytycznej i utrzymaniu przedmiotu w tej kąpieli aż do zakończenia przemiany austenitu w bainit. Hartowanie z przemianą izotermiczną wymaga odpuszczania.
Odpuszczanie, wyżarzanie odpuszczające, obróbka cieplna polegająca na nagrzaniu przedmiotów stalowych uprzednio zahartowanych (hartowanie) do określonej temperatury (zależnej od pożądanego efektu…
…, otrzymywany jest z fosforu białego - przez jego ogrzewanie bez dostępu powietrza. Fosfor fioletowy można wykrystalizować z roztworu w stopionym ołowiu, fosfor czarny powstaje podczas ogrzewania fosforu białego pod wysokim ciśnieniem. Z wodorem fosfor tworzy fosforiak PH3 i dwufosfinę P2H4, z metalami - trudnotopliwe fosforki, z azotem - stałe azotki PxNy, z fluorowcami - trój- i pięciohalogenki, z tlenem…
…), pirycie FeS2 (piryt), pirycie miedzionośnym Cu2S⋅Fe2S3, gipsie CaSO4⋅2H2O (gips), anhydrycie CaSO4 (anhydryt).
Jest składnikiem aminokwasów cysteiny i metioniny, peptydów, białek, niektórych witamin i wielu innych substancji organicznych. Na skalę techniczną siarkę otrzymuje się ze złóż rodzimych metodą wytapiania gorącą parą wodną, metodami flotacyjnymi z rud lub przez odzysk z siarkowodoru.
Siarka…
….
Obróbka skrawaniem, skrawanie, nadawanie obrabianym przedmiotom żądanych kształtów, wymiarów oraz jakości powierzchni przez częściowe usuwanie ich materiału narzędziami skrawającymi.
Podstawowe obróbki skrawaniem to: toczenie, frezowanie, struganie i szlifowanie.
Toczenie, najbardziej rozpowszechniony sposób obróbki skrawaniem, polegający na tym, że przedmiot obrabiany wykonuje ruch obrotowy, a narzędzie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)