28 cd. i29.04.2012 Zdolność do czynności prawnych to jest zdolność do tego, aby za pomocą czynności prawnych kształtować sytuację prawną własną albo innych osób. a) Osoby, które miały pełną zdolność prawna, a zarazem pełną zdolność czynności prawnych: - to byli wolni mężczyźni, obywatele rzymscy sui iuris, którzy byli dojrzali wiekiem i nie mieli żadnych zakłóceń stanu umysłowego. b) Osoby mające pełną zdolność prawną, ale ograniczoną zdolność do czynności prawnych: - są to kobiety sui iuris - mężczyźni sui iuris ale niedojrzali - mężczyźni dojrzali ale chorzy umysłowo - marnotrawcy c) Osoby nie mające zdolności prawnej, ale posiadający ograniczoną zdolność do czynności prawnych: - niewolnicy - osoby alieni iuris ale wolne * mogą dokonywać czynności prawnych, ale w sposób ograniczony, zawsze za zgodą i pod nadzorem właścicieli, czy zwierzchników familii Zdolność do czynności prawnych była ograniczona ze względu na: - płeć - kobiety były ograniczone, kobiety mogły być osobami sui iuri czyli mogły mieć zdolność prawną jeżeli nie pozostawały pod władzą agnacyjną ojca lub męża, ale w zdolności do czynności prawnych kobiety nawet wtedy były ograniczone - wiek : • infantes - czyli dzieci do 7 roku życia, osoby które jeszcze do końca nie były świadome skutków dokonywanych, podejmowanych przez siebie oświadczeń woli, dokonywanych czynności, w związku z tym czynności prawne dzieci nie wywoływały skutków prawnych • inpuberes – niedojrzali powyżej 7 roku życia, górną granicę wieku w chłopców wg. sabinian należało ustalać indywidualnie w zależności od jej rozwoju fizycznego i psychicznego, a prokulianie ustanawiali sztywną granicę wieku 14 lat, a dziewczęta po ukończeniu 12 roku życia. Taka osoba pomiędzy 7-14 rokiem życia w zakresie obrotu gospodarczego, majątkowego, zawsze działania tych osób wymagały zgody opiekuna, ale tylko w zakresie zaciągania zobowiązań, nie w zakresie przysporzeń. Jeżeli taka czynność prawna dokonana przez niedojrzałego wykonywała skutki zarówno w sferze przysporzenia i obciążenia dla zwierzchnika wtedy przyjmowano, że czynność prawna przynosi skutki tylko w zakresie przysparzającym, a w zakresie zobowiązać nie i takie czynności zostały nazwane kulejącymi. Dopiero reskrypt cesarza Piusa upoważnił poszkodowanego na skutek zawarcia z niedojrzałym czynności prawnej, aby dochodził od niedojrzałego tzw. bezpodstawnego wzbogacenia z tej czynności kulejącej • minores – osoby dojrzałe, ale poniżej 25 roku życia, ich czynności prawne były formalnie ważne, ale system
(…)
… świadczenia z drugiej strony np.
użyczenie czy darowizna
Wg. dawnego prawa cywilnego znaczenie prawne miały tylko te czynności prawne, które były dokonane w ściśle
określonej formie przewidzianej przez ius civile np. mancypacja, in iure cessio, stypulacja. Z biegiem czasu ta
formalistyka była łagodzona, niektóre czynności formalne wyszły całkowicie z użycia np. mancypacja, czy in iure
cessio, które zostały…
… tylko te czynności prawne, które były dokonane w ściśle
określonej formie przewidzianej przez ius civile np. mancypacja, in iure cessio, stypulacja. Z biegiem czasu ta
formalistyka była łagodzona, niektóre czynności formalne wyszły całkowicie z użycia np. mancypacja, czy in iure
cessio, które zostały zastąpione przez tradycję.
Jeżeli nie było formalnych wymogów co do dokonania określonej czynności prawnej…
… ważność. W taki sposób np. paraliżowano ważność czynności prawnych, które były dokonane
pod wpływem błędu, podstępu, groźby
Zastępstwo
Za pomocą czynności prawnych osoba przede wszystkim kształtuje swoja sytuację prawną, ale istniała również
możliwość dokonywania czynności prawnych ze skutkiem dla innych osób. Takimi naturalnymi przedstawicielami
pater familias były wolne osoby alieni iuris jak i niewolnicy (mogli kształtować sytuację prawna pater familias).
Przysporzenia tych osób przypadały pater familias. Natomiast zobowiązania zaciągane przez osoby alieni iuris
obciążały go tylko w ściśle określonych granicach, które regulowało prawo pretorskie. Natomiast nie można było z
takim samym bezpośrednim skutkiem nabywać poprzez osobę obcą niepodległą władzy, a tym bardziej nie można było
zaciągać…
… również zakaz zawierania małżeństw przez żołnierzy w okresie pełnienia służby. Najczęściej takie
osoby pozostawały w konkubinatach
• jak również zakaz zawierania związków pomiędzy urzędnikami prowincjonalnymi z mieszkankami prowincji
w których Ci urzędnicy sprawowali swoje funkcje.
Związek małżeński był monogamiczny. Osoba która dopuściła się bigamii była karana infamią.
Istotną rolę w kształtowaniu się norm…
… takie
osoby pozostawały w konkubinatach
• jak również zakaz zawierania związków pomiędzy urzędnikami prowincjonalnymi z mieszkankami prowincji
w których Ci urzędnicy sprawowali swoje funkcje.
Związek małżeński był monogamiczny. Osoba która dopuściła się bigamii była karana infamią.
Istotną rolę w kształtowaniu się norm prawnych, zasad, które dotyczyły związków małżeńskich odegrały ustawy
cesarza Augusta…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)