To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Proces Zasady procesowe:
Skargowość - powód musi wystąpić, żeby mógł się rozpocząć proces, nie ma sporów z urzędu
Sporność (kontradyktoryjność) - strony muszą być w konflikcie, nie może dojść do ugody
Równość stron
Jawność - spór toczy się publicznie
Ustność - gwarantuje jawność
Bezpośredniość - sędzia musi zapoznać się osobiście z dowodami
Bezpłatność
Formy procesu w Rzymie: Legisakcyjny: Roszczenia na podstawie ius civile, dla obywateli rzymskich
Od 450r. p.n.e. (w ustawie 12 tablic) do 17r. p.n.e. (zniesiony przez leges iuliae iudiciariae )
Dwie formy in rem, in personam Sędzia:
jakikolwiek inny obywatel, na którego zgodziły się strony
musi mieć równy/wyższy status społeczny od stron (gwarancja wykluczenia korupcji)
ponosi odpowiedzialność za wyrok → odpowiada do pewnej wyrskości wartości skargi
wyrok nie podlega apelacji
Zasada actor sequitur forum rei (powód podąża za sądem pozwanego)
Wezwanie do sądu ma charakter prywatny - należy przyprowadzić pozwanego do urzędnika (można siłą) lub pozwany może zapewnić vindex (gwarant, poręczyciel), który zapewnia, że pozwany stawi się na rozprawę; jeśli pozwany się nie stawi płaci karę legis actio sacramento - działanie na podstawie prawa z sakramentu, czyli trzeba złożyć przysięgę ze złożeniem opłaty, która zależy od wartości przedmiotu skargi
Dwie fazy: 1. przed urzędnikiem (In iure), 2. przed sędzią (In iudicio) jeśli nie dojdzie do ugody po fazie 1.
bardzo sformalizowany, poprawność ocenia pretor w fazie 1
Przykład postępowania ( in rem ):
Przyprowadza się niewolnika/przynosi się rzecz/ grudę ziemi z gruntu/przyprowadza się urzędnika na grunt. Strony uważają i przysięgają, że są właścicielami danego obiektu, jako symbol vindcta (pałeczka, włócznia, symbol pierwotnego objęcia we władzę). Sędzia orzeka, kto złożył fałszywa przysięgę. Przegrany musi zwrócić wartość obiektu (nie można zasądzić na zwrot obiektu) - condemnatio pecuniaria. Przegrany ma 30 dni na wypłatę. Po tym czasie dokonuje się egzekucji na jego osobie. Więzi się go przez 60 dni, zostaje wystawiony przez 3 dni, żeby wykupiła go rodzina/inni, jeśli nie zostanie wykupiony to można go sprzedać lub zrobić z niego swojego pracownika. Od 326r. p.n.e. nie można sprzedać w niewolę. Legis actio per iudicis postulationem → bez przysięgi, urzędnik wyznacza sędziego Legis actio per condictionem → o zwrot konkretnej rzeczy/kwoty Legis actio per manus iniectionem → skarga egzekucyjna, odpracowanie długu Legis actio per pignoris capionem
(…)
… honorarium
Od 242r. p.n.e. (powołanie urzędu pretora peregrynów) do 342r. n.e. (zniesiony przez Konstantyna i Konstansa)
Dwie fazy in iure - przed pretorem, kończy się zawiązaniem sporu (litis contestatio) i zdefiniowaniem skargi; apud iudicem - przed sędzia prywatnym
Zasada ne bis in idem - nie można orzekać dwa razy w tej samej sprawie
Wezwanie ma charakter prywatny i ustny → wskazanie konkretnej formuły…
…)
egzekucja na majątku dłużnika:
jeśli nie została dobrowolnie spełniona to sprzedaje się jego majątek w całości (bono rum venditio)
od czasów Oktawiana Augusta część majątku, żeby dłużnik mógł zachować niezbędne przedmioty
możliwość powołania zastępcy:
cognitor - ustanawiany formalnie, ustnie wobec urzędnika i drugiej strony, dana strona zatwierdza jego działania
procurator - ustanawiany nieformalnie przez przyniesienie pisma - brak pewności ze strona zatwierdzi dziania, dlatego wymaga się zabezpieczenia stymulacyjnego
Kognicyjny
Od cognitio extra ordinem
Od 27r. p.n.e. (Oktawian August) do czasów Justyniana
Cesarz rości sobie prawo do rozstrzygania każdej sprawy (początkowo tylko do spraw wyjątkowych)
Jednofazowy, przed specjalnie do tego powołanym urzędnikiem
Wyłączenie części jawności i ustności
duża część…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)