To tylko jedna z 10 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
LOSY PRAWA RZYMSKIEGO PO KODYFIKACJI JUSTYNIAŃSKIEJ § 23. Prawo rzymskie we Wschodniej Europie (str. 45-47).
W 565 r. zmarł Justynian i uważa się, że nastąpił koniec rozwoju prawa rzymskiego, jednak prawo nadal istniało. Po rozpadzie Imperium w 395 r. pojawiły się dwa nurty prawa: wschodni i zachodni. Na zachodzie przetrwało ono upadek cesarstwa w 476 r., i ożyło w średniowieczu. Na wschodzie obowiązywało do 1453 r. będąc z czasem coraz słabsze. Trudności w stosowaniu prawa rzymskiego na wschodzie wynikały ze spisania go po łacinie oraz zakazu komentowania Digestów . Dlatego zaistniała konieczność tłumaczenia na grecki, krótkich streszczeń i zestawiania tekstów o podobnej treści. W roku 726 cesarz Leon III ogłosił wyciąg z prawa pod nazwą Ekloga . Następnie pod koniec IX w. cesarz Bazyli Macedo i jego syn Leon VI Filozof wydali obszerne Bazyliki ( Basilica - prawo cesarskie). Różne działy prawa z kodeksu Justyniana ujęto w 60 księgach. Opracowywane są wyjaśnienia i komentarze do Bazylik (tzw. scholie). Myśl twórcza obumiera w XI w. Ostatnim dziełem jest Sześcioksiąg ( Hexabiblos ) sporządzony w 1345 r. przez Hermanopulosa (sędzia z Salonik). Kompilacja ta przetrwała w Grecji do 1946 r.), obejmowała podstawowe zasady prawa rzymskiego. Prawo rzymskie miało wpływ na systemy prawne państw w obrządku wschodnim, m.in. Zakon Sudnyj Liudom prawdopodobnie cara Symeona I Wielkiego (przełom IX i X w.) oraz w Statutach Litewskich z XVI w.
§ 24. Prawo rzymskie w Zachodniej Europie (str. 47-54).
Ze względu na zasadę osobowości prawa Rzymianie żyli według wcześniejszego porządku prawnego. Pod koniec V w., u Ostrogotów spisu dokonał Teodoryk Wielki, stąd nazwa Edictum Teodorici . U Burgundów zbiór powstał z inicjatywy Gundobada na początku VI w. i nosił nazwę Lex Romana Burgundiorum . U Wizygotów powstał w 506 r. na polecenie Alaryka II najdoskonalszy Lex Romana Visigothorum ( Breviarium Alarici ). Składały się na niego wyciągi kodeksów: Gregorianusa, Hermogenianusa i Theodosianusa, Instytucje Gaiusa, Sentencje Paulusa oraz fragment od Papiniana. Stał się głównym źródłem znajomości prawa rzymskiego aż do XI w. (czyli do ponownego odkrycia Digestów Justyniana). Po wydaniu w 654 r. Lex Visigothorum Reccesvindiana posługiwano się nim nadal na południu państwa frankońskiego. Posiadały one jednak naleciałości prawa germańskiego.W krótkim okresie (555-568) Justynian wprowadził na prośbę papieża Vigiliusza swoje prawa na zachodzie, jednak nic nie wiadomo o Digestach i ich rękopis odkryto w XI w. w Pizie ( littera Pisana ), a obecnie przechowywany jest we Florencji ( Florentina ). W zachowaniu tradycji swoją rolę odegrał też Kościół w myśl zasady Ecclesia vivit lege romana (Kościół żyje według prawa rzymskiego). W wiekach IX-XI rośnie zainteresowanie prawem rzymskim, które znajdowało zastosowanie w odbudowującej się gospodarce i handlu
(…)
… sposób wykładu) a protagonistami byli Jacobus Cujacius i Hugo Donellus. Przeniesiono je również do Holandii jako Roman-Dutch Law a następnie do RPA i Sri-Lanki. W XIX w. humanizm prawniczy wykazał, że prawo to żywa materia, integralnie związana ze środowiskiem, które je ukształtowało. Idea ta została rozwinięta w Niemczech przez tzw. szkołę historyczną, której głównym przedstawicielem był Fryderyk Savigny…
… i nieposzlakowanych obywateli rzymskich. Proces mógł być iudicium legitimum (między obywatelami, przed sędzią jednostkowym, w mieście Rzym lub jednomilowym okręgu) lub iudicium imperio continens (przy braku któregokolwiek z czynników). Sądy kolegialne: instruowane przez pretora dla peregrynów rozstrzygali rekuperatorzy (3-5 osób), sądy decemwiralne (10 osób - o wolność) i sądy centumwiralne (105 osób - o spadki…
… byli oratores. Adwokat nie był obeznany z prawem i pełnił funkcję z reguły bezpłatnie.
§ 30. Zdolność sądowa, zdolność procesowa i legitymacja procesowa (str. 60-61).
Warunkami toczenia się procesu są: zdolność sądowa (powodowi przysługuje prawo dochodzenia roszczeń na drodze procesu wobec pozwanego), zdolność procesowa (do przedsiębrania czynności - składania albo nieskładania oświadczeń woli - które wywołują…
… traciła sacramentum, przy zastosowaniu legis actio sacramento oraz był dostępny jedynie obywatelom rzymskim. Legis actio sacramento posługiwano się w rozstrzyganiu sporów i tylko przy sprawach ogólnych. Służyła do dochodzenia praw związanych z władztwem powoda nad rzeczą lub osobą (legis actio sacramento in rem) i do dochodzenia roszczeń o charakterze zobowiązaniowym (legis actio sacramento in personam…
… dla obywateli rzymskich. Powołany do rozstrzygania takich sporów praetor peregrinus udzielał pisemnych instrukcji rekuperatorom, według jakich zasad mają wyrokować. Instrukcja ta to formułka (formula). W 130 r.p.n.e lex Aebutia umożliwiła stosowanie procesu formułkowego we wszystkich sporach między obywatelami rzymskimi. Pretor poprzez dużą swobodę w konstruowaniu formułki, mógł udzielać ochrony prawnej…
…. Litis contestatio (str. 64).
Rezultatem postępowania w I fazie było ustalenie treści formułki, którą pretor przekazywał powodowi. Powód wręczał formułkę pozwanemu (edere iudicium), a pozwany przyjmował formułkę (accipere iudicium). W ten sposób strony ugruntowywały spór i wyrażały aprobatę co do zasad wymienionych w formułce i sędziego. Akt ten kończył postępowanie in iure i zwany jest litis…
…, iż w sporze już raz miała miejsce litis contestatio (exceptio rei in iudicium deductae), lub spór został rozstrzygnięty wyrokiem (exceptio rei iudicatae). Litis contestatio było istotne dla sędziego, gdyż ustalało stan faktyczny i prawny stanowiąc podstawę wyroku (przerwie ulegał bieg terminu przedawnienia powództw ograniczonych w czasie - actiones temporales).
4. Budowa Formułki Procesowej (str. 64-66…
… i handlu w przeciwieństwie do praw germańskich opartych na naturalnych. Rośnie rola szkół nauczania prawa (Rawenna, Orlean, Pawia). Przełom w nauczaniu następuje w momencie powstania Uniwersytetu w Bolonii w 1088 r. Założycielem szkoły glosatorów był Irneriusz (zmarł ok. 1125 r.). Jego następcami byli quatuor doctores: Martinus, Bulgarus, Ugo i Jacobus, a ostatnimi przedstawicielami byli: Aso i Accursius…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)