To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
WYKŁAD 2
Clara non sunt interpretanda - przepisy jasne, niebudzące wątpliwości nie wymagają interpretacji. Musi panować
powszechna zgoda co do jakich osób/stanów się odnoszą.
Jasność, niewątpliwość przepisów nie jest traktowana abstrakcyjnie, ale zrelatywizowana do danej sytuacji i kontekstu,
jeśli są wątpliwości czy przepis odnosi się do danego stanu faktycznego czy nie. Jest to pogląd przeważający w doktrynie,
jednakże istnieje opinia, że każdy przepis wymaga wykładni (omnia sunt interpretanda) - jasność przepisów jest kwestią
dynamiczną - po jakimś czasie jasny przepis może stać się niejasny (np. na skutek postępu naukowo-technicznego,
wydania nowego przepisu) i vice versa. _ Iperyt w czasie WW2 - czy świetle konwencji haskiej z 1907 jest to broń?
Przepis zawieszony w izolacji może być niejasny, a mimo to może podpadać po lex clara, bo te niejasności zostaną
rozwiane w orzecznictwie sądowym. Przepis niejasny po wydaniu rozporządzenia staje się jasny.
Orzecznictwo sądów najwyższych wyjaśniające sens przepisów stara się wskazać prawidłowości tego wyjaśnienia.
TK: dopuszczalna jest wykładnia przepisu, który jest wprawdzie jasny, ale ustaliła się praktyka sprzeczna ze znaczeniem
tego przepisu.
DYREKTYWY WYKŁADNI
a) Wg prof. Wróblewskiego znaczenie przepisów zależy od 3 kontekstów:
- językowego (z jakich wyrażeń składa się norma) _ wykładnia językowa
- systemowego (położenie wśród innych przepisów) _ wykładnia systemowa
- funkcjonalnego (przekonania, świadomość społeczna, ideologie) _ wykładnia funkcjonalna
b) Wg prof. Ziembińskiego (Poznań) dyrektywy wykładni dzielimy na:
- językowe
- pozajęzykowe
c) Kraje niemieckojęzyczne:
- gramatyczna
- logiczna
- systematyczna
- historyczna
- teleologiczna
d) prawo międzynarodowe (w tym z zastrzeżeniami prawo europejskie)
- wykładnia tekstualistyczna (podobne do wykładni językowej)
- wykładnia intencjonalistyczna (interpretacja zgodna z wolą ustawodawcy/-ów)
- wykładnia teleologiczna (podobne do wykładni funkcjonalnej)
We wszystkich krajach istnieją podobne dyrektywy wykładni. Wspólny kanon wywodzi się z prawa rzymskiego (ius
interpretanda)
Jaki charakter maja rozumowania interpretacyjne (oparte na dyrektywach wykładni)?
_ istnieją 2 modele interpretacji przepisów prawnych:
Model argumentacyjny
- nawiązuje do teorii argumentacji (retoryki i topiki)
- Starożytna jurysprudencja rzymska: toposy - mają mniejszą lub większą
siłę. Często prowadzą do niezgodnych rezultatów, dlatego waży się
(…)
…
- funkcja adaptacyjna prawa
- prymat DUCHA PRAWA
Spór ten jest nierozstrzygnięty i najprawdopodobniej taki pozostanie ze względu na głębokie uwikłanie aksjologiczne.
b) szczebel praktyki sądowej i administracyjnej
- paradygmat formalistyczny (Polska, prawo międzynarodowe, z zastrzeżeniami prawo europejskie) - prymat wykładni
językowej
- tradycja wynikająca z common law - sądy angielskie - Golden Rule…
… zawsze przed systemową i funkcjonalną
- wykładnia systemowa zawsze przed funkcjonalną
b) porządek prima facie [właściwy]
- w zwykłych okolicznościach wykładnia językowa przed systemową i funkcjonalną, ale to nie oznacza, że w pewnych
wyjątkowych okolicznościach można oprzeć się na wykładni systemowej lub funkcjonalnej
- np. gdy wykładnia prowadzi do absurdu lub rażącej niesprawiedliwości
2. Zasada subsydiarności…
… sfałszować?
- prawo łowieckie - „kto hoduje charty” - jednego charta można legalnie hodować?
3. Wykładnia językowa prowadzi do rażącej sprzeczności z konstytucją
- ustawa o szkolnictwie wyższym zakładała, że rektor jest ostatnią instancją odwoławczą
- TK: przepis jest sprzeczny z konstytucją, bo ogranicza prawo do sądu
4. Wykładnia językowa prowadzi do rażącej niesprawiedliwości
- Prawo przewiduje…
… = systemowa = funkcjonalna - tak powinno wyglądać modelowe dokonanie wykładni
DYREKTYWY ODSTĘPSTWA
- znane są w każdej rozwiniętej koncepcji wykładni
- zdaniem SN zastosowanie dyrektyw odstępstwa wymaga poważnego uzasadnienia aksjologicznego (wyjątkowe
sytuacje) jako ultima ratio (ostateczny argument)
- musi mieć to na celu zapewnienie racjonalności wykładni
1. Argumentum ad absurdum
- gdy wykładnia językowa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)