ORGANIZACJA Prezes, dyrektor, zastępcy dyrektora, księgowy, sekretarka, majster, brygadzista, monter, ładowacz ‐ to typowe pozycje w jakiejś fabryce. Rektor, prorektor, dziekan, prodziekan, dyrektor administracyjny, kwestor, dyrektor instytutu, profesor, docent, adiunkt, asystent, wykładowca, laborant, doktorant, student ‐ to typowe pozycje na uniwersytecie. Prezes, kierownik sekcji, trener, lekarz, masażysta, zawodnik ‐ to typowe pozycje w klubie sportowym. Bramkarz, obrońca, łącznik, pomocnik, „libero ʺ, napastnik, rezerwowy ‐ to typowe pozycje w drużynie piłkarskiej. Dyrektor, kierownik artystyczny, dyrygent, pierwszy skrzypek, kierownik chóru, rozmaici instrumentaliści ‐ to typowe pozycje w orkiestrze symfonicznej. W każdym z tych przypadków pozycje takie powiązane są siecią swoistych stosunków społecznych. Przebiegają one w różnych kierunkach, łącząc rozmaitych partnerów: w uniwersytecie na przykład rektora z profesorem, profesora z asystentem, doktoranta ze studentem, studenta z adiunktem, dziekana z sekretarką itp. Każdy taki stosunek społeczny ma oczywiście nieco inną treść, ale wszystkie razem w obrębie jednej sieci mają coś treściowo wspólnego, dotyczą podobnych spraw, odróżniając się zarazem od treści stosunków w innej sieci, dotyczących innych spraw. W fabryce osią różnych stosunków jest produkcja, na uniwersytecie ‐ badania i nauczanie, w klubie sportowym ‐ rekreacja i wyczyn, w orkiestrze symfonicznej ‐ odtwór‐czość muzyczna. Podobnie różni się styl prowadzonych w różnych sieciach interakcji: bardzo np. formalny w wojsku, daleko luźniejszy w instytucie badawczym, bardzo spontaniczny w stowarzyszeniu artystycznym. Istnienie sieci takich powiązań między typowymi pozycjami, a także swoistość ich treści sprawiają, że mamy do czynienia nie z luźną listą pozycji, ale z czymś więcej ‐ ze zintegrowaną, zorganizowaną całością. Całość taką nazywamy organizacją społeczną. Powtórzmy: organizacja społeczna to dla socjologa zintegrowany zbiór pozycji społecznych i stosunków społecznych, realizujący wspólnie jakieś istotne społecznie funkcje, tworzący swoistą całość odróżnialną od innych podobnych całości. Odmienna treść i styl funkcjonowania rozmaitych organizacji są zbieżne z wprowadzonym wcześniej rozróżnieniem kontekstów społecznych. Dla rozmaitych kontekstów społecznych wskazać można charakterystyczne dla nich organizacje. Dla kontekstu rodzinnego taką organizacją jest oczywiście rodzina. Dla kontekstu zawodowego ‐ firma, przedsiębiorstwo, zakład pracy, korporacja. Dla kontekstu edukacyjnego ‐ szkoła, uniwersytet, biblioteka. Dla kontekstu administracyjno‐politycznego ‐ rząd, parlament, samorząd lokalny. Dla kontekstu medycznego ‐ szpital, sanatorium, przychodnia. Dla kontekstu rekreacyjnego ‐ klub sportowy, orkiestra rockowa, dyskoteka. Dla kontekstu artystycznego ‐ filharmonia, muzeum, teatr. Dla kontekstu religijnego ‐ kościół. Można by tę listę kontynuować.
(…)
…, gdy włączamy telewizor, zaglądamy do Inter‐netu czy telefonujemy do przyjaciela. Nawet sobie nie uświadamiamy, jak bardzo złożone dalsze organizacje czuwają, abyśmy mieli ciepłą wodę w łazience i światło w pokoju. Przemieszczamy się też między rozmaitymi organizacjami w skali roku, gdy na przykład w lecie jedziemy na urlop i trafiamy do sanatorium czy domu wczasowego, a po drodze nocujemy w hotelu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)