Głównym tematem poruszonym w tym materiale są ruchy masowe na powierzchni Ziemi. W notatce zostały opisane następujące zagadnienia: odmiany powierzchniowych ruchów masowych, osiadanie, spełzywanie, staczanie, osuwanie, spełzywanie, obrywanie. Ponadto w notatce zostały przedstawione definicje następujących pojęć: haki zboczowe, język osuwiskowy, koluwium, nisza osuwiskowa, osuwisko, zsuw, osuwisko rotacyjne, piarg, usypisko, rynna osuwiskowa, stożek usypiskowy.
Odmiany powierzchniowych ruchów masowych
Erozja i wietrzenie zakłócają równowagę utworów geologicznych występujących na powierzchni. Gdy do tego występuje nachylenie stoku, mogą zacząć się tworzyć ruchy masowe (+klimat mokry). Główną przyczyną wywołującą ruch mas skalnych jest siła ciężkości. Warunki, w których ta siła może działać powstają różnie, stąd też wiele odmian ruchów masowych:
Osiadanie - polega na ruchu pionowym, obniżaniu się powierzchni.
Spełzywanie - ruch odbywa się nie pionowo, ale w kierunku spadku zbocza. Odbywa się stale, ale bardzo powoli.
Staczanie - zachodzi, gdy drobne fragmenty skalne zostają wprawione w szybki ruch po zboczu. Staczanie prowadzi do powstania usypiska
Osuwanie - zachodzi, jeśli warunki sprzyjające ruchowi dojrzewają stopniowo, i dopiero jakaś drugorzędna przyczyna wprawi w ruch masy skalne. Ruch taki odbywa się szybko i gwałtownie. Rezultatem są osuwiska (koluwia)
Spełzywanie - zachodzi, gdy w procesie osuwania bierze udział woda (soliflukcja). Tworzą się spływy błotne.
Obrywanie - ma charakter katastrofalny, polega bardziej na oberwaniu się mas skalnych niż na osunięciu ich.
W podziale tym nie ma granic sztywnych, mogą zachodzić zjawiska pośrednie.
Osuwiska rotacyjne - materiał zsuwa się w postaci plastrów, tworząc kolejne schody
Pojęcia:
Haki zboczowe - przegięte przez osuwającą się zwietrzeline głowice warstw w kierunku spadku zbocza
Język osuwiskowy - złożony jest z osuniętych mas skalnych (koluwium)
Koluwium - produkty ruchów osuwiskowych
Nisza osuwiskowa - zagłębienie powstałe po obsunięciu się materiału ze stoku
Osuwisko - (zsuw) powstaje, gdy proces grawitacyjnego przemieszczania się warstw po stoku następuje szybko
Osuwisko rotacyjne - gdy materiał zsuwa się w postaci plastrów, tworzy kolejne schody
Piarg - usypisko. Gdy zbocza są strome i działa intensywne wietrzenie fizyczne. Produkty wietrzenia staczają się na dół tworząc usypisko (piarg)
Rynna osuwiskowa - rynna znajdująca się u dołu niszy, którą materiał osuwiska zjechał w dół
Stożek usypiskowy - usypiska w kształcie stożka o znacznym kącie nachylenia
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)