Tematem poruszonym w tejże notatce była magma. W notatce zostały opisane następujące zagadnienia: magma i jej najważniejsze właściwości, rodzaje magm pierwotnych i warunki jej powstawania, częściowe przetapianie skał, przyczyny wznoszenia się magm, mechanizmy dyferencjacji magmy, krystalizacja frakcyjna, asymilacja, likwacja, dyfuzja cząstek i jonów, wyciśnięcie fazy ciekłej, hybrydyzacja, kontaminacja. Ponadto w notatce zostały opisane takie zagadnienia jak: zgodne intruzje magmowe, żyły pokładowe, lakkolity, lopolity, fakolity, niezgodne intruzje magmowe, dajki, żyły kominowe, pnie wulkaniczne, apofizy, etmolity, batolity, stadia krystalizacji magmy, stadium ortomagmowe, stadium pegmatytowe, stadium pneumatolityczne, stadium hydrotermalne.
Magma i jej najważniejsze właściwości.
Magma - stopione skały dolnych partii skorupy ziemskiej albo górnego płaszcza. Stop ten składa się z trzech faz: faza ciekła której towarzyszy faza stała - kryształy oraz faza gazowa - może być rozproszona w stopie w formie banieczek. Po krystalizacji zostaje tylko ciało stałe. Magmy mogą być pierwotne (macierzyste) - w płaszczu ziemi, lub wtórne (pochodne)-o zmienionym składzie. Skład chemiczny znamy na podstawie składu chemicznego skał. Nie jest możliwa bezpośrednia analiza magmy w płaszczu. Dominującym składnikiem jest krzemionka SiO2 (35%-76%) oraz tlenek glinu Al2O3 (9-20%) , MgO, CaO, FeO, Fe2O3, Na2O oraz składniki lotne: H2O, N2, O2, CO2, NH4. Magmy suche, zasadowe zawierają mało pary wodnej (H2O)(wyższa temp. 1200C) , a mokre, kwaśne dużo( mniejsza temp.700C). Właściwości:
temp. 700-1200C gęstość: o 10-15% mniejsza od gęstości odpowiednich skał, nieduże różnice między magmą, a skałą ale lepkość(miara tarcia wew., decyduje o ruchach, przemieszczaniu) - decyduje o rozlewaniu się o tym jak szybko kryształy opadają na dno zbiornika. Mierzy się w paskalosekundach (Pa*s). Magma na głębokości ok. 80km: 1022 Pa*s (woda 10-3 ). Lepkość zależy głównie od ciśnienia. Lawy kwaśne mają większą gęstość, mokre i gorące mniejszą.
Rodzaje magm pierwotnych i warunki ich powstawania
Są 2 rodzaje obszarów w których magmy są generowane:
strefy akrecji - magmy bazaltowe
strefy subdukcji - poruszająca się płyta- magmy andezytowe.
1)Magmą macierzystą jest magma bazaltowa. Powstaje ona głównie pod strefami akreacji.. Mają skład podobny do skał (perydotyt + bazalt) taka skałę nazwano pirolitem. W pewnym momencie zaczyna się on (płaszcz) częściowo wytapiać - powstaje magma bazaltowa(odmiana magmy macierzystej).
2)Innym miejscem gdzie powstaje magma pierwotna są strefy subdukcji. Pogrążająca się w płaszczu zimna płyta litosferyczna zaczyna się przetapiać. Długo zachowuje temp. Niższą od otoczenia. Przetapianie następuje na powierzchni płyty(głębokość ok. 100km). Powstaje magma andezytowa.
3) Teoretycznie w warunkach naturalnych może powstawać 3 rodzaj magmy pierwotnej. Są to magmy kwaśne, granitoidowe. Dolne partie skorupy na skutek izostazji mogą się zagłębiać głęboko w płaszczu. Jeśli zacznie się przetapianie skorupy będą powstawać magmy kwaśne( dużo krzemionki)
Częściowe przetapianie skał (wyjaśnienie zjawiska)
Skała składa się z minerałów. Poszczególne minerały mają różną temp. topnienia. W skale minerały topią się w określonej kolejności. Najwyższe temp. Topnienia maja minerały typowe dla granitów: kwarc, muskowit, skalenie sodowe. Z tej samej skały mogą się wytworzyć różne magmy (można oddzielić to co się wytopi od tego co pozostało niewytopione). Rodzaj magmy zależy od
(…)
… to co niewykrystalizowane. Część wytopiona ma inny skład od części która pozostaje.
Hybrydyzacja - mieszanie się magm. 2 rodzaje magmy powstałe w 2 różnych miejscach mogą się gdzieś spotkać i wymieszać
Kontaminacja - zanieczyszczenie magmy wchłoniętymi skałami
Zgodne intruzje magmowe
Skały plutoniczne (granit, sjenit, gabro) tworzą wśród innych skał masywy, żyły ,pnie itp. Ciała te zwiemy intruzjami przypuszczając…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)